بانک و صنعت؛ امروزه مالیات به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمدی دولتها، در اقتصاد هر کشوری نقش بسیار مهمی را ایفاء می نماید. دولتها با استفاده از انواع سیاستهای مالیاتی می توانند در راستای تحقق مهمترین اهداف خود همچون ایجاد عدالت اجتماعی، توزیع مناسب درآمد، از بین بردن شکاف طبقاتی بین اقشار مختلف جامعه، تثبیت قیمتها، کاهش بیکاری، رونق اقتصادی و نیز افزایش سرمایه گذاری از ابزار مالیات استفاده کرده و سیاستهای مختلف اقتصادی خود را تنظیم نمایند. از اینرو، مالیات از مظاهر حاکمیت دولت بشمار رفته و با اقتدار و تداوم بقای آن عجین می باشد.
بی شک لازمه مالیات ستانی موثر در راستای دستیابی به این اهداف نیز، استقرار یک نظام مالیاتی مطلوب و کارآمد می باشد که موجبات رضایت مودیان مالیاتی را فراهم نماید و در این میان یکی از مهمترین مسائل مرتبط با مقوله رضایت مودیان در پرداخت مالیاتها، تمکین مالیاتی است.
یکی از تعاریف ارائه شده برای مفهوم تمکین مالیاتی، مبتنی بر تکالیف و تعهدات مودیان است که در چهار گروه عمده شامل ثبت نام در سیستم مالیاتی، تنظیم و تسلیم بموقع اظهارنامه، نگهداری و ارائه اسناد و مدارک مورد نیاز مراجع مالیاتی و پرداخت بموقع مالیات طبقه بندی میشود و اگر مودی به همه این وظایف و تعهدات عمل نماید رفتار وی به منزله تمکین مالیاتی تلقی خواهد شد.
بررسی‌ها و مطالعات صورت گرفته در کشورهای مختلف جهان حکایت از این امر مسلم دارد که رابطه مستقیم و تنگاتنگی میان رضایت‌مندی و جلب اعتماد مودیان از یکسو و تمکین مالیاتی از سوی دیگر وجود دارد. این موضوع در کشور ما نیز مصداق داشته، به همین سبب از آغاز شکل‌گیری سازمان امورمالیاتی کشور، مودی‌مداری و جلب اعتماد و رضایت‌مندی آنان یکی از مهمترین و اساسی‌ترین طرح‌ها و برنامه‌های این سازمان بوده است.
به دیگر سخن، هر چقدر رضایت‌مندی و جلب اعتماد مودیان بیشتر باشد، به همان نسبت نیز تمکین مالیاتی فزونی گرفته و در نتیجه وصول مالیات افزایش می‌یابد. بنابر این برای افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در وهله نخست می‌بایست درجه اعتماد و رضایت‌مندی مودیان افزایش یابد و تحقق این امر فقط در گرو تعیین دقیق مالیات حقه امکان‌پذیر بوده، که لازمه آن داشتن اطلاعات دقیق از فعالیت‌های مودیان و اسناد و مدارک آنان است و این موضوع از طریق راه اندازی کامل طرح جامع مالیاتی محقق خواهد شد.
این امر از یکسو امکان محاسبه دقیق‌تر درآمد مشمول مالیات مودیان را فراهم نموده و از سوی دیگر میزان اعتراض‌های فعالان اقتصادی را نیز به حداقل ممکن کاهش داده و در نهایت موجبات افزایش تمکین داوطلبانه و وصول مالیات را میسر میسازد.
افزایش تمکین مالیاتی، تنها منوط به استفاده از ابزار قانونی و افزایش حسابرسی‌های مالیاتی نیست. بلکه می بایست با توجه به هنجارهای فرهنگی و اجتماعی، تمکین مالیاتی در جامعه نهادینه و فرهنگ سازی شود.
از اینرو می توان گفت که تمکین مالیاتی، تصمیم مودی برای پرداخت و یا عدم‌پرداخت مالیات بوده و انگیزه‌ی ذاتی جهت پرداخت آن نیز فرهنگ مالیاتی می باشد. بنابر این تمکین مالیاتی یک نوع رفتار و فرهنگ مالیاتی بحساب می‌آید و هرگاه بتوان ضرورت دریافت مالیات از مردم را به صورت مستدل و منطقی برای آن‌ها بیان نمود، آنگاه می‌توان ادعا کرد که مقدمات یک فرهنگ مالیاتی خوب برای پرداخت مالیات توسط عامه‌ی مردم و در نتیجه تمکین مالیاتی به وجود آمده است.
