به گزارش خبرنگار پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، مهارتزایی نقش مهمی در رونق اشتغال و کارآفرینی در توسعه پایدار دارد و امروز بخش عظیمی از فارغالتحصیلان به دلیل عدم مهارت بیکار هستند.
مهارتهای تخصصی یا حرفهای، افراد را برای احراز شغل و کسبوکار آماده میکنند یا کارآیی آنان را در انجام آنها افزایش میدهند.
تلفیق آموزش با تربیت، پژوهش و مهارت: از آنجا که علم و عمل توامان، عامل پیشرفت همهجانبه و پایدار کشور است، باید الگوی تفکیکی حاکم بر نظام فعلی علم و فناوری به سرعت در جهت الگویی تلفیقی تحول یابد.
بدین منظور این تلفیق باید از آموزش ابتدایی آغاز و در تمام دورههای آموزشی ادامه یابد و در نتیجه الگوی آموزشی فعلی جای خود را به الگوی مبتنیبر یادگیری دانش به همراه تربیت و مهارت اموزی خواهد داد.
تقویت و حمایت از آموزشهای مهارتی از طریق تمرکز در سیاستگذاری نظام آموزشی امکانپذیر است.
آموزشهای مهارتی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند. دسته اول که به آنها آموزشهای رسمی اطلاق میشود و شامل آنهایی است که در نظام آموزش و پرورش یا آموزش عالی منجر به اخذ مدرک تحصیلی رسمی میشود. اما دسته دوم یعنی آموزشهای غیررسمی به مواردی گفته میشود که منجر به اخذ گواهینامههای مهارت میشوند که دورههای کوتاهمدت ارائه شده توسط سازمان فنی و حرفهای و آموزشهای ضمن خدمت از این نوعند.
اما چرا موضوع آموزشهای مهارتی و فنی و حرفهای آنطور که باید و شاید در سلولهای جامعه ما رسوخ پیدا نکرده است؟
چرا در حوزه اشتغال و کارآفرینی، گذراندن دورههای مهارتی یک باید نیست؟ چرا بسیاری از جوانان ما به انگیزه اخذ مدرک و نه فراگیری مهارت وارد دورههای متوسطه و عالی مهارتی میشوند؟
در بسیاری از کشورهای پیشرفته، اکثر جوانان را افراد جویای کار بیش از اینکه به تحصیل در دانشگاهها و اخذ مدارک رسمی دانشگاهی فکر کنند، به طی دورههای مهارتی و فنی و حرفهای مبادرت میورزند و همین مهارتها در حد تکنسینی برای ورود آنها به بازار کار کافیست. بهعلاوه بسیاری از افرادی که با مدارک دانشگاهی در جایگاههای شغلی مختلف قرار دارند، موظفند برای بهروزرسانی دانش حرفهای خود یا ارتقای شغلی همه ساله به گذراندن دورههای مهارتی کوتاهمدت و میان مدت مبادرت کنند.
بدون شک آموزشهای مهارتی حلقه مفقوده اشتغال و کارآفرینی در کشور ماست. به نظر من راهحل اساسی برای ایجاد باور در مدیران دولتی و خصوصی در اهمیت آموزشهای مهارتی، استقرار نظام صلاحیت حرفهایست.
در کشور ما شرط لازم و کافی برای احراز یک شغل، داشتن مدرک تحصیلی یا دانشگاهی مرتبط است. اما در نظام صلاحیت حرفهای داشتن مدرک شرط لازم ولی برای احراز شغل کافی نیست. علت این است که اخذ مدارک تحصیلی دانشگاهی نشاندهنده اطلاعات کلی افراد در حوزههای مهندسی، علوم پایه، کشاورزی، علوم انسانی، پزشکی و غیره است.
ما برای یک شغل خاص، علاوهبر این، باید مهارتهای ویژهای را نیز کسب کرده بعضی از آنها در بدو کار مورد نیازند و برخی برای ارتقای پس از اشتغال. تمامی این موارد در نظام صلاحیت حرفهای از کارگر ساده گرفته تا بالاترین پستهای اجرایی مملکتی پیشبینی شده است.
نگاهی به نظام طبقهبندی مشاغل در کشورهای پیشرفته نشان میدهد که در فهرست دانش و مهارت موردنیاز برای احراز بسیاری از شغلهای تخصصی، بیش از مدرک تحصیلی، مهارت عمومی و تخصصی موردنیاز است.
به نظر میرسد مراجع قانونگذار اعم از مجلس شورای اسلامی و شورایعالی انقلاب فرهنگی و همچنین قوه مجریه میبایست برای ارتقای کیفیت و کارایی نیروی انسانی شاغل در بخشهای دولتی و خصوصی و عمومی نگاهی ویژه به آموزشهای مهارتی داشته باشند، موضوعی که به اندازه کافی برای آن قانون، مصوبه، سازمان و نیرو داریم و تنها یک همگرایی و عزم ملی برای عملیاتی شدن آن مورد نیاز است.