به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، سامانه یکپارچه امور گمرکی با پوشش تمام فرآیندها و در دسترس قراردادن اطلاعات زنجیره تامین بصورت بهنگام امکانی را فراهم می آورد که بتوان با استفاده از داده های یکپارچه در سیستم مدیریت ریسک هوشمند محور بر پایه الگوریتم های هوشمند محموله هایی را که بالقوه دارای خطر است ، شناسایی کند و با تخصیص هوشمند منابع و تجهیزات بازرسی بدون اینکه وقفه ای در ترخیص کالاها ایجاد گردد امنیت لازم را تصمین کند.
مهم ترین اولویت گمرک راه اندازی سامانه یکپارچه امور گمرکی بعنوان زیربنای تجارت خارجی در همه گمرکات اجرایی است.
با بهره برداری از این سامانه در سطح ملی امکان بهره برداری از پنجره واحد تجارت فرامرزی برای ایجاد ارتباطی مطمئن میان همه ذینفعان (تجار، سازمان های همجوار، کشورهای مبدا و مقصد) فراهم می شود.
وزارت امور اقتصادی و دارایی در گزارش عملکرد چهار ساله افزوده است : سامانه یکپارچه الکترونیکی گمرکی به همراه پنجره واحد تجارت فرامرزی شرایطی را فراهم می کند که امکان مدیریت ریسک در چرخه تجارت خارجی با اجرای سامانه مدیریت ریسک هوشمند محور فراهم می گردد و در این راستا تامین زیرساخت ها و سیستم های امنیت اطلاعات ضروری می باشد.
اهداف کلان :
- تسریع و تسهیل در انجام تشریفات و رویه های گمرکی
- دقت و کنترل جهت تقویت انضباط ، سلامت و شفافیت کارنه تیر، مسافری، بسته های پستی، ورود موقت، خروج موقت، پرداخت الکترونیک، بازبینی، نظام کدگذاری یکتای کالا، انبار الکترونیک، مرزنشینی، داشبورد در گمرکات کشور
- راه اندازی پنجره واحد تجاری فرامرزی شامل راه اندازی زیرسامانه اظهار از راه دور در تمامی رویه های گمرکی، زیرسامانه مانیفست یکپارچه امور گمرکی، زیرسامانه وصول درآمدهای گمرکی، تبادل داده الکترونیکی با بیش از 22 سازمان همجوار در خصوص مجوزهای الکترونیک گمرکی، تبادل دهنده الکترونیک داده با کشورهای همجوار همچون ترکیه و آذربایجان.
- راه اندازی سامانه مدیریت ریسک هوشمندسازی با شناسایی و تحلیل ریسک هوشمند در چرخه تجارت خارجی
مهمترین نتایج و دستاوردها:
- کاهش زمان ترخیص واردات ز26 روز به 3 روز
- کاهش زمان ترخیص صادرات از 7 روز به یک روز
- صرفه جویی تقریباً معادل 33 هزار میلیارد تومان در سال در چرخه تجارت کشور با اجرای سامانه جامع گمرکی و کاهش زمان ترخیص کالا با تسریع در فرآیند ترخیص کالا (بر اساس اعلام بانک جهانی، به ازای هر روز تأخیر در واردات و صادرات کالا، هزینه ای معادل یک درصد ارزش کالا به وارد کننده و صادر کننده تحمیل می شود. از این رو این هزینه را در ارزش فروش کالای خود منظور می کند و می توان انتظار داشت به ازای هر روز تأخیر در ترخیص کالا مقدار 1% به ارزش کالا اضافه شود).
- تسویه ردیف های مرزی ترانزیتی از 45 روز معطلی به لحظه و به محض حصول کامیون حامل بار به گمرک مقصد به نحوی که نسبت به تسویه هر کامیون در لحظه ورود به گمرک مقصد اقدام شده است.
قبل از پیاده سازی سامانه و شروع دولت یازدهم 480 هزار ردیف مرزی کامیون های ترانزیتی بلاتکلیف بود.
افزایش صادرات غیرنفتی کشور و ثبت بهترین تراز تجاری در دو سال اخیر به طوری که برای نخستین بار در سال 1394 با تراز تجاری مثبت 924 میلیون دلار و در سال 95 با تراز مثبت 246 میلیون دلار، کارنامه تجارت خارجی کشور بهترین عملکرد را کسب کرد.
- ارائه آمار بر خط و روزانه تجارت خارجی کشور در راستای اجرای قانون دسترسی آزاد به اطلاعات گمرک جمهوری اسلامی ایران به منظور شفاف سازی اطلاعات
- ارتقای 23 پله در شاخص عملکرد گمرک در گزارش لجستیک بانک جهانی در سال 2016 با استقرار اولیه سامانه جامع گمرکی
- افزایش نرخ حمایتی تعرفه از صنایع از 6 درصد به 12 درصد.
- رشد 50 درصدی کشفیات قاچاق کالا در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل
- بهره برداری بهینه از دستگاه های کنترلی پیشرفته در جهت کشف قاچاق انسال در سال 1395 منجر به کشف 50 مورد قاچاق انسان در گمرک بازرگان شده است.
- حقوق گمرکی دریافتی نیز رشد قابل ملاحظه ای یافته است به گونه ای که در سال 1395 بیشترین درآمد گمرکی نسبت به سال های اخیر کسب شده است. عملکرد درآمدی گمرک در زمینه حقوق ورودی در سال 1395 بالغ بر 181 هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 61 درصد افزایش داشته است. افزایش درآمدهای گمرکی از حدود هشت هزار و ششصد میلیارد تومان در سال 1392 به بیش از 18 هزار میلیارد تومان در سال 1395
برغم کاهش 12 درصدی واردات کشور از 50 میلیارد دلار در سال 1392 به کمتر از 44 میلیارد دلار در سال 1395 صورت پذیرفته، به عبارتی درآمد از محل حقوق ورودی 110 درصد رشد داشته است.
- با استفاده از قابلیت سامانه و انجام حسابرسی پس از ترخیص نسبت به کشف تخلف واردکنندگان کالای کامل که مبادرت به واردات کالا به صورت قطعات منفصله با پرداخت حقوق ورودی کمتر نموده به نحوی که حمایت از تولید داخل به صورت مناسب صورت گرفته است.
- ارتباط الکترونیکی با سازمان های ذی مدخل در تشریفات گمرکی و ترخیص کالا و صدور مجوزها و تبادل اطلاعات به صورت الکترونیک و برخط به منظور جلوگیری از ارائه اسناد جعلی نظیر ثبت سفارش و اسناد بانکی، اسناد بیمه ای، مجوزهای ترخیص
مهمترین موانع و چالش های مرتبط با پیشرفت عملیاتی پروژه
- عدم آشنایی سایر سازمان ها و دستگاه های نظارتی با نحوه اعمال کنترل های گمرکی از طریق مدیریت ریسک
- عدم ابلاغ و نهایی نشدن ساختار مورد نیاز فناوری اطلاعات سازمان به منظور درونی سازی پروژه گمرک الکترونیک و یکپارچه
- نیاز به آموزش مستمر همکاران با آخرین تحولات مرتبط با فرایندهای نوین و سیستم های اطلاعاتی گمرک
- عدم تخصیص کامل اعتبارات مصوب گمرک در جهت تأمین زیرساخت ها و تجهیزات سخت افزاری و توسعه مرکز داده و عدم همکاری مستمر سازمان های همجوار.
