به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت؛ بر کسی پوشیده نیست که صنعت خودرو پس از صنعت نفت دومین رکن اقتصادی مهم کشور در ایجاد سرمایه و شغل محسوب می‌شود، اما آن‌طور که از شواهد امر برمی‌آید، مدیریت پیچیده و تک‌بعدی هر دو این صنایع را با مسائلی مواجه کرده است.
طبق آمار به‌دست‌آمده، ذخایر استراتژیک بنزین کشور طی سال‌های 92 تا 95 حال‌وروز خوبی نداشته است. این آمار می‌گویند وضعیت موجودی بنزین در پایان سال 92 معادل یک‌هزار و 705میلیون لیتر، پایان سال 93، یک‌هزار و 179میلیون لیتر، پایان سال 94، یک‌هزار 315میلیون لیتر و در پایان سال 95، 866میلیون‌لیتر بوده است. به‌عبارتی میزان ذخایر استراتژیک بنزین کشور طی سال‌های 92 تا 95 با کاهش 839میلیون لیتری مواجه بوده است. در بخش تولید گازوئیل نیز آمار امیدوار‌کننده‌ای وجود ندارد؛ محصولی که دولت تدبیر و امید می‌گوید برای نخستین بار آن را صادر کرده است. طبق آمار موجود میزان تولید این فراورده در سال 92، 98میلیون لیتر در روز بوده که این میزان در سال 95 با طی روندی نزولی به 89میلیون لیتر در روز رسیده است. به‌گفته رئیس دبیرخانه دائمی صنعت سی.ان.جی به‌نظر می‌رسد صادرات گازوئیل با توجه به روند کاهشی تولید آن از ذخایر این فراورده انجام شده است.
در این زمینه معاون شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران با بیان اینکه مصرف بنزین در ایران به بیش از 83میلیون لیتر رسیده است، اظهار کرد: با اینکه مصرف بنزین در کشور به پیک خود رسیده، مشکلی در تامین بنزین وجود ندارد. شاهرخ خسروانی با تاکید بر اینکه درمورد میزان ذخیره بنزین در کشور نمی‌توان آمار دقیقی ارائه کرد، افزود: یکی از دلایل افزایش میزان ومصرف بنزین در کشور، تولید بیش از اندازه خودروست و اینکه مردم می‌توانند به‌راحتی صاحب ماشین شوند. او با تاکید بر اینکه مصرف بنزین بسیار غیرعادی شده است، تصریح کرد: در کشور 37 منطقه پخش وجود دارد که ذخایر بنزین در این منطقه‌ها بر اساس تمرکز مصرف مدیریت می‌شوند. برای‌مثال میزان ذخایر در استان‌های تهران و خراسان شمالی نسبت به سایر استان‌ها بیشتر است، زیرا تمرکز تردد و مسافرت در این دو استان یا استان‌های مازندران و گیلان بیشتر است. به همین دلیل تمرکز ذخیره‌سازی در این استان‌ها بیشتر و بیش از 60درصد ذخیره‌سازی بنزین در این چهار استان است. خسروانی تاکید کرد: با وجود اینکه در پیک مصرف بنزین به سر می‌بریم، ذخایر بنزین در کشور قابل قبول است.
لزوم جایگزینی سی.ان.جی با بنزین
افزایش سهم سی.ان.جی در سبد سوخت کشور به‌عنوان یکی از راهکارهای کاهش مصرف و واردات بنزین، از سال‌های گذشته همواره مدنظر بوده است. با توجه به آماری که نشان‌دهنده کاهش ذخایر بنزین در کشور است، توجه به توسعه صنعت سی.ان.جی و جایگزینی آن با بنزین به یک الزام تبدیل شده است. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش استفاده کامل از ظرفیت 40میلیون مترمکعبی سی.ان.جی کشور را از راه‌حل‌های معضل رشد مصرف بنزین کشور می‌داند. به‌گفته علیرضا صادق‌آبادی در حال حاضر تنها نیمی از این ظرفیت ،یعنی 20میلیون مترمکعب در روز مورد استفاده است.
جواد نوفرستی، کارشناس انرژی نیز مانند مدیرعامل پالایش و پخش توسعه استفاده از سوخت سی.ان.جی را یکی از محرک‌های مهم کاهش مصرف بنزین می‌داند. او با بیان اینکه طی سال‌های گذشته میزان مصرف این سوخت از 20میلیون مترمکعب فراتر نرفته است، گفته است: قرار بود تا پایان دولت یازدهم مصرف سی.ان.جی به 30میلیون متر مکعب در روز برسد و درصورت عملی‌شدن این برنامه حدود 10میلیون لیتر از مصرف روزانه بنزین کاسته می‌شد. نوفرستی با بیان اینکه قیمت این نوع سوخت نسبت به قیمت بنزین بسیار کاهش یافته است، افزود: زمانی که قیمت بنزین آزاد 700تومان بود، هر مترمکعب سی.ان.جی 500تومان عرضه می‌شد، اما در حال حاضر در حالی که بنزین هزارتومان است، قیمت هر مترمکعب سی.ان.جی 450تومان است. این کارشناس انرژی دلیل موثرنبودن کاهش قیمت سی.ان.جی در اقبال به مصرف این سوخت را وجود مشکلات دیگر می‌داند. به‌گفته او، برخی قوانین سختگیرانه که سال گذشته از سوی وزارت نفت وضع و موجب بسته‌شدن تعداد بسیاری از کارگاههای ساخت مخزن سی.ان.جی شد، مصرف‌کنندگان را با مشکل مواجه کرده و این یکی از عوامل عدم استقبال از سوخت سی.ان.جی است.
بی‌توجهی به سوخت گاز
پیش از این، در شرایطی که انجمن صنفی صنعت سی.ان.جی و سایر فعالان این حوزه از اقدامات موثر شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی به‌عنوان سیاستگذار در صنعت سی.ان.جی نا امید شدند، تلاش کردند تا خود آستین بالا زده و از سایر بخش‌های دولتی در این راستا کمک بگیرند. به این ترتیب محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارتة طی نامه‌ای از اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری درخواست کرد تا در مورد ایجاد اختلاف قیمت بین گاز و بنزین (طبق استانداردهای بین‌المللی قیمت گاز باید 20برابر نرخ بنزین باشد) بررسی صورت بگیرد. به‌گفته محسن مشایخی، رئیس دبیرخانه دائمی صنعت سی.ان.جی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های طرح سی.ان.جی مقوله تجهیزات مورد استفاده در خودروهای گازسوز است که متاسفانه طی سال‌های گذشته به‌دلیل حجم بالای واردات مخازن سی.ان.جی چینی غیراستاندارد شاهد حوادث بسیار زیادی در این زمینه بودیم و اصلاح این روند توجه ویژه‌ای می‌طلبد. درحالی که کارنامه چهار‌ساله فعالیت عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش در بخش صنعت سی.ان.جی، چندان پربار نیست، فعالان این صنعت دست به دامن وزارت صنعت شده و مجاری صنفی اقدام به جان‌دادن دوباره به این صنعت کرده‌اند. محسن صالحی‌نیا، معاون امور صنایع وزیر صنعت، معدن و تجارت طی نامه‌ای نوسازی و البته تخصیص مخازن سی.ان.جی خودروهای گازسوز را به دست فعالان این صنعت سپرده است. البته در این میان برخی از بانک‌ها با ارائه تسهیلات (با شرایط مطلوب بازپرداخت) اقدام به ایجاد جذابیت برای این صنعت کرده‌اند. همگی این تلاش‌ها از بخش خودروسازی تا تامین مخازن سی.ان.جی و پرداخت تسهیلات پس از سال‌ها گوشه‌نشینی صنعت سی.ان.جی انجام می‌شود. صنعتی که قرار بود رشد آن سهم بنزین در مصرف سوخت را کاهش دهد.
توزیع متناسب جایگاه‌های سی.ان.جی
یک عضو کمیسیون انرژی مجلس در مورد رکوردزنی مصرف بنزین در سال گفته است: تجربه بیانگر این است که به‌طور طبیعی میزان مصرف بنزین در ایام تعطیلات نوروز و فصل تابستان با رشد روبه‌رو می‌شود، اما میانگین مصرف بنزین در سال جاری نسبت به گذشته نیز با افزایش مواجه شده که نکته قابل تاملی است. احمد صفری افزود: یکی از راهکارهای اصلی برای کاهش مصرف بنزین سوق دادن بخشی از تقاضای مصرف بنزین به استفاده از سوخت سی.ان.جی است. این نماینده مجلس با مثبت ارزیابی‌کردن نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت به معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر اصلاح نرخ سوخت گاز طبیعی سی.ان.جی عنوان کرد: باید قیمت سی.ان.جی به میزانی باشد که انگیزه برای استفاده از این سوخت نسبت به استفاده از بنزین بیشتر باشد. صفری گفت: باید استفاده از گاز طبیعی فشرده به‌عنوان سوخت خودرو با رونق روبه‌رو شود. البته باید دسترسی به جایگاه‌های سوخت سی.ان.جی در تمامی مناطق کشور تسهیل شود. او ادامه داد: توزیع متناسب جایگاه‌های سوخت سی.ان.جی باید مدنظر مسئولان در حوزه انرژی باشد. همچنین باید اقلام مورد نیاز صنعت سی.ان.جی در کشور تامین شود و در این راستا مخازن سی.ان.جی با کیفیت و ایمنی بیشتری تولید شود. عضو کمیسیون انرژی مجلس یادآور شد: با توجه به منابع قابل توجه گاز طبیعی در کشور باید شرایطی فراهم شود که از ظرفیت سی.ان.جی بیشتر استفاده شود.
