به گزارش بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی بیمه البرز، ورود و شیوع ویروس کرونا طی یک سال و نیم اخیر اقتصاد جهان را با مشکلات عدیده ای روبه رو کرده است. یکی از این بخشها صنعت و به تبع آن صنعت بیمه بوده است که در بخشهای مختلف از این عارضه بی نصیب نمانده است. در ایران نیز شرکتهای بیمه کم و بیش با این مشکل دست و پنجه نرم کرده اند. 28 تیر امسال شرکت بیمه البرز شصت و دومین سال تاسیس خود را پشت سر گذاشت. به همین بهانه در گفت وگویی با محسن پورکیانی که از آبان سال 1398 سکان مدیریت این شرکت را در دست گرفته، اوضاع این شرکت و چالش های آن در بخش جذب بیمه گذار، سوددهی و سایر مسائل را در میان گذاشتیم که متن آن در ادامه آمده است.
شیوع ویروس کرونا طی یک سال و نیم اخیر اقتصاد جهانی و به تبع آن صنعت بیمه را با چالش های جدی مواجه کرده است. اوضاع صنعت بیمه در ایران طی این مدت چگونه بوده است؟
همانگونه که مستحضرید، در سال های اخیر، اقتصاد کشور با توجه به شرایط تحریمی، درحوزه اقتصادی با مشکلات زیادی درهر دو زمینه عرضه و تقاضا مواجه بوده است که با اثرگذاری نامطلوب بر اشتغال ، تولید و فروش کالاها، شرایط رکود تورمی و ریسک های جدیدی را برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. از این رو، صنعت بیمه به عنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور در پوشش ریسک های سایر صنایع که در خط مقدم مبارزه با این ناملایمات و مشکلات اقتصادی قرار دارد، بیش از سایرین نیاز به هوشیاری و به روز رسانی الگوی تجاری خود داشته و دارد. لذا این شرایط اقتصادی و شیوع بیماری کرونا، آزمونی برای سنجش میزان بلوغ صنعت بیمه و توانایی آن برای به روزرسانی و مواجهه موثر با چالش های جدید بوده و سربلندی در این آزمون در سال های جاری، عامل افتخار این صنعت و فعالان آن بوده است.
برای ارزیابی منصفانه عملکرد صنعت بیمه و بیمه البرز نیاز است شرایط و چالش ها مورد توجه قرار گیرد. اول اینکه شرایط تحریمی کشور که حوزه قبولی و واگذاری اتکایی صنعت بیمه را با محدودیت اساسی مواجه کرده و چالش های اساسی در راه رشد و گسترش فعالیت و بهینه سازی الگوی تجاری ایجاد کرده است. از سویی شیوع کرونا (کووید 19) الگوی ارائه خدمات به حوزه های اقتصادی و اجتماعی و ارائه خدمات اطمینان بخش در حوزه سلامت را با چالش مواجه و اساساً تغییر درنحوه نگرش و تعامل با بیمه گزاران وتغییر ارائه خدمات به آنان را ضروری کرده است. به نظر من، شرکت های بیمه در مجموع در انطباق سریع خود با این تغییرات موفق بوده و عملکرد قابل قبولی داشته اند.
واقعیت این است که همه گیری ویروس کرونا باعث توقف یا رکود در فعالیت برخی ازصنایع درحوزه هایی نظیر حمل ونقل، توریسم وجهانگردی، خدمات رفاهی و نظایر آن شده است. از سوی دیگر، نابودی و ورشکستگی برخی از صنایع، کوچک ترشدن اقتصاد و کاهش درآمد صنعت بیمه را تشدید کرده و از این رو شرکت های بیمه را برای حفظ و افزایش سهم بازار با رقابت جدی مواجه کرده است.
کاهش فروش مستقیم شبکه فروش و کارکنان شرکت های بیمه و نیاز به برقراری نشست های متعدد با بیمه گذاران بزرگ جهت ایجاد ادراک متقابل و ارائه راه حل های مقتضی در شرایط جاری، افزایش هزینه های اداری وتشکیلاتی را برای شرکت های بیمه ایجاد کرده و سطح کل بهره وری را با چالش مواجه کرده است. از سوی دیگر، شناسایی و بهره برداری ظرفیت های موجود برای گسترش فعالیتها نظیر تحول دیجیتال، کانال های جدیدتر و بهینه تری را برای ارائه خدمات به وجود آورده است که باعث افزایش بهره وری کلی در شرکت شده است. برآورد شخصی من از آثار کلی این اثر، رشد و ارتقای الگوی تجاری شرکت و ایجاد پتانسیل بالاتر برای رقابت با سایر شرکت های فعال در صنعت است که در جای خود در ارزیابی کمّی نتایج فعالیت بیمه البرز به آن خواهم پرداخت.
با توجه به این موارد و در نظر گرفتن این واقعیت که رکود تورمی وکاهش ارزش پول ملی عموما منجر به عدم رشد متوازن پورتفوی شرکتهای بیمه متناسب با تغییرات تورمی شده و کوچکتر شدن حقیقی صنعت و شرکت های بیمه را موجب می شود، در مجموع عملکرد بیمه البرز را مثبت ارزیابی می کنم. دستیابی به رتبه دوم کسب سود در صنعت در شرایط کنونی که چالشهای فراوانی را در مسیر حرکت و برنامه ریزی این شرکت ایجاد کرده بود تنها در سایه همت والای مدیران، سختکوشی کارکنان و مجاهدت های شبکه فروش میسر بوده است. بنابراین در مجموع می توان گفت که سال گذشته سال بسیار سختی برای صنعت بیمه کشور و شرکت بیمه البرز بوده است، اما بررسی شاخص های عملکردی شرکت درسال گذشته بیانگر رشد مطلوب شرکت درحوزه عملکردی حتی درقیاس با سنوات گذشته است.
شاخص های عمده عملکردی بیمه البرز در سال گذشته چه وضعیتی داشتند؟
درپاسخ به این موضوع و برای دستیابی به تصویری واضح از عملکرد بیمه البرز ضرورت دارد عملکرد شرکت را در مقایسه با سال گذشته وهمچنین درمقایسه با متوسط صنعت بیمه مورد بررسی قرار دهیم. در مقایسه با سال گذشته این شرکت درسال 1399 با رشدی معادل 41 درصدی در پورتفوی موفق به جذب 43.739 میلیارد ریال (نزدیک به 4.4 میلیارد تومان) پورتفوی بیمه ای شده است. شایان ذکر است که ترکیب پورتفوی این شرکت در سال گذشته شاهد تغییرات گسترده ای درمقایسه با سالهای قبل تر بوده و مبین حرکت درراستای استراتژی های تدوینی برای شرکت بوده است.
مهم ترین اصول در تغییر ترکیب پورتفوی، رشد حجم و سهم بیمه های زندگی و دستیابی به ترکیب بهینه پورتفوی با لحاظ ریسک های نقدی وبیمه گری در هر رشته بوده است. این اقدام یکی از مهمترین حرکتهای شرکت در مسیر تحول در بیمه داری بوده است. همچنین نسبت خسارت شرکت بیمه البرز با کاهش 12 درصدی درسال 1399 از 62 درصد به 50 درصد کاهش یافته است که اولا از نسبت خسارت صنعت پایین تر بوده و ثانیا کاهش بیش از سه برابری را نسبت به عملکرد صنعت بیمه نشان می دهد.
این دستاورد حاصل توجه به دو موضوع در مدیریت خسارت در بیمه البرز بوده است؛ اول اینکه بخش عمده این موفقیت حاصل توجه به مدیریت ریسک درزمان صدور بیمه نامه است که بیمه البرز را قادر ساخته با مدیریت بهینه ریسک، بیمه نامه های مناسب تری را تحصیل کرده و کیفیت پورتفوی خود را بهبود بخشد. مهمترین اقدام کلان عملیاتی در زمینه بهینه سازی ترکیب پورتفوی شرکت، تلاش در جهت کاهش سهم بیمه زیانده در سبد بیمه ای شرکت جهت حصول به نسبت مطلوب است که نتیجه خود را در ترکیب مطلوب تر نسبت به متوسط صنعت و حصول جایگاه دوم در کسب سود در صنعت نشان داده است.
از سویی سرعت بخشی به فرآیند ارزیابی وپرداخت شاخص عملکردی کلان دیگری است که مکمل مورد فوق بوده و وضعیت شرکت را بهبود بخشیده است. در این راستا، علیرغم وجود شرایط کرونایی در سطح کشور و عدم امکان حضور 100 درصدی همکاران، شرکت نسبت به ایجاد و بهره برداری مناسب از زیرساخت های تحول دیجیتال استفاده کرده است. نتیجه این اقدام افزایش بهره وری سازمان با بکارگیری از مکانیزم های ارزیابی خسارت علمی، سریع ودقیق بوده که آثار بلافصل خود را کاهش طول دوره پرداخت خسارت به بیمه گذار نشان داده و اقدامی موثر برای افزایش میزان وفاداری بیمه گزاران به شرکت و ارزش برند آن بوده است. رشد 41 درصدی پورتفوی شرکت در زمانی حاصل شده که صنعت تنها 36 درصد رشد داشته و به تقویت موقعیت رقابتی شرکت در صنعت انجامیده است.
مقایسه کاهش 12 درصدی نسبت خسارت بیمه البرز با کاهش نزدیک به سه واحدی صنعت از 56.3 به 53.4 درصد، گویای انجام اقدامات جدی تر و موثرتر در بیمه البرز است که با توجه به توضیح این اقدامات در بخش پیشین، نیازی به تکرار مجدد آن نیست.
آمار حاکی از عملکرد نسبتا موفق بیمه البرز در زمینه سرمایه گذاری ها است. ضمن تشریح این دستاوردها، دلایل آن را بیان کنید.
نرخ بازدهی شرکت بیمه البرز درحوزه سرمایه گذاری ها از پنج شرکت بیمه اول کشور بالاتر بوده و به تعبیری در مقایسه با شرکت های همتراز خود رتبه اول را کسب کرده است. این موضوع همانگونه که پیشتر نیز بیان کردم، مرهون همت والای مدیران و سختکوشی کارکنان شرکت و حرکت حرفه ای در راستای استانداردهای صنعت بوده است.
همانگونه که مستحضرید، صورتهای مالی حسابرسی شده بیمه البرز در سال گذشته بیانگر رشد 130 درصدی حجم سرمایه گذاریها در پورتفوی بورسی و غیر بورسی وحوزه املاک بوده است که در نتیجه آن، بیمه البرز رقمی معادل 40.294 میلیارد ریال (بیش از 4 میلیارد تومان) سرمایه گذاری داشته و از نظر کمی عملکرد مطلوبی داشته است. با این وجود، آنچه برای من و سایر مدیران شرکت مهمتر بوده و همواره مورد توجه قرار گرفته، توسعه کیفی سرمایه گذاری ها در راستای استانداردهای صنعت بوده است. بر این اساس بیمه البرز چند مورد را مورد توجه جدی قرار داده است. در بحث ترکیب پورتفوی سرمایه گذاری ها دقیقاً همسو با آئین نامه های شورایعالی بیمه (1397) حرکت کرده است تا از یک سو کاملاً الزامات قانونی را برآورده کند و از سوی دیگر ریسک سرمایه گذاران و ذینفعان شرکت را بر اساس ضوابط حاکم و استانداردهای حاکم برشرکت های بیمه به حداقل ممکن تقلیل دهد.
اقلام تشکیل دهنده سبد سرمایه گذاری های شرکت همواره به روز رسانی شده است تا با هموارسازی و ایجاد پوشش مناسب در برابر نوسانات قیمتی، بیشترین بازده با حداقل ریسک کسب شود. در این زمینه شرکت از یک سو با توجه به اقبال عمومی به بازار سهام، توجه ویژه ای را به این بازار معطوف داشته و از سوی دیگر با سرمایه گذاری غیربورسی و ملکی خود، پتانسیل مواجهه به هیجانات قیمتی منفی را کاهش داده است. نتیجه این اقدامات، کسب سودی معادل 12.649 میلیارد ریال (نزدیک به 1.3 میلیارد تومان) از سرمایه گذاری ها بوده است که در مقایسه با سال قبل رشد 270 درصدی را نشان می دهد. خوشبختانه این میزان رشد که نتیجه توسعه کمی و کیفی سرمایه گذاری ها بوده است، هم از متوسط صنعت بیمه کشور بالاتر بوده و هم اینکه بالاترین نرخ بازدهی را دربین شرکت های بیمه و هم نوع در ترکیب پورتفوی بیمه ای نشان می دهد.
براساس ارقام منتشره، شرکت بیمه البرز درسال 1399 رشد سودآوری داشته است. لطفاً نظرات خود را در این خصوص اعلام کنید.
همانگونه که مستحضرید مهمترین وجه عملکردی شرکت ها برای سرمایه گذاران، شاخص سود آوری است و مقایسه میزان عایدی شرکت برای سهامداران در مقایسه با گزینه های جایگزین، مهمترین عامل در جذب و برآورده ساختن انتظارات سرمایه گذاران در شرکت است. سود شرکت بیمه البرز درسال 1399 معادل 16.835 میلیارد ریال (نزدیک به 1.7 میلیارد تومان) بود که بالاترین میزان سود شرکت درطول 62 سال سابقه فعالیت شرکت است. با این وجود، سرمایه گذاران به صورت هوشمندانه عملکرد شرکت را بررسی کرده و آگاهی کامل دارند که سود شرکت درمقایسه با سال گذشته 1546 درصد رشد داشته و حتی کرونا که بخش وسیعی از فعالیت های اقتصادی کشور را با کندی حرکت مواجه و بخشی دیگر را نیز دچار مشکلات حاد اقتصادی ازجمله توقف فعالیت، ورشکستگی و نظایر آن کرده و عدم امکان حضور مستمر کارکنان را در محل کار سازمانی خود موجب شده، نتوانسته بر عزم راسخ بیمه البرز در رشد و کسب منافع ذینفعان خلل وارد کند.
نکته دیگر این است که بیمه البرز هم از عملیات بیمه گری خود کسب سود کرده است وهم از عملیات سرمایه گذاری و طبیعتاً تجمیع اهرم عملیاتی و مالی شرکت بوده که توانسته چنین تحول شگرفی در سودآفرینی را ایجاد کند. توجه به اهرم کل در شرکتهای بیمه نسبت به سایر صنایع از اهمیت بالاتری برخوردار است زیرا صنعت بیمه که در واقع تجارت انتقال ریسک را برای سایر فعالان به انجام می رساند باید توجهی ویژه به ماهیت هر دو نوع سود وترکیب بازدهی معطوف کند تا ریسک بقا وپایداری خود را به حداقل برساند.
بررسی ترکیب درآمدهای شرکت نشان می دهد که بیمه البرز درسال گذشته در راستای استراتژی های تدوینی و ابلاغی به صورتی کاملاً حرفه ای رفتار کرده و تجسم بارز الگوی پایداری در شرکت ها بوده است. البته حرکت در این راستا ساده نبوده و نتیجه تلاش وهمراهی تمامی مجموعه سهامداران، هیات مدیره، کارکنان، نمایندگان و سایر شرکای تجاری شرکت است که جای تقدیر فراوان دارد.
نکته قابل توجه دیگر در خصوص سودآوری، تایید شفافیت کامل بیمه البرز توسط سازمان حسابرسی و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. برای روشن شدن موضوع لازم به ذکر است که شفافیت عملکردی شرکت های بیمه خود را درحوزه کفایت ذخایر بیمه ای جهت ایفای تعهدات شرکت نشان می دهد. بیمه البرز در سال گذشته ضمن ذخیره گیری کامل برای تمامی رشته های بیمه ای، بازده قابل توجهی از این وجوه را برای سهامداران خود عاید ساخته و در واقع، الگوی پایداری شرکت های بیمه را به شکل تمام و کمال پیاده کرده است.
توجه شما را به این نکته جلب میکنم که میزان ذخایر حق بیمه سهم نگهداری شرکت بابت پوشش ریسک و تامین ذخیره خسارات سال 1399 برابر با 39.186 میلیارد ریال (نزدیک به 4 میلیارد تومان) است و نسبت به سال 1398 معادل 37 در صد رشد داشته و ذخایر مناسبی برای پوشش ریسک کلیه بیمه نامه های صادره در سال گذشته است؛ بنابراین با اتکا و پایبندی کامل بیمه البرز به استانداردهای صنعت و سیاست های تحول آفرین هیات مدیره، سهامداران محترم شرکت با اطمینان بسیار بیشتری از سایر شرکت های بیمه درسهام شرکت بیمه البرز سرمایه گذاری می کنند و این مهمترین بخش عملکردی هیات مدیره شرکت ها درتعامل با ذینفعان تلقی می شود.
در ادامه پرسش قبلی بفرمائید درحوزه سود تقسیمی هرسهم برای سهامداران چه برنامه ای داشته اید؟
سود تقسیمی هر شرکتی تابع سیاست های سهامداران آن شرکت است. رسالت من به عنوان مدیر عامل این است که بر اساس استانداردهای صنعت حرکت کنم. فعالیت در صنعت بیمه ایجاب می کند که برای حفظ حقوق سهامداران همزمان در هر دو حوزه مدیریت پرتفوی بیمه ای ومتوازن سازی سرمایه گذاری ها اقدام کرده و شرکت را به صورت پایدار اداره کنیم. حرکت در این مسیر بوده که بیمه البرز را قادر کرده سود 16 برابری نسبت به سال قبل کسب کند؛ بنابراین دراین مسیر، ما با بیان نقطه نظرات خود جهت شناخت وکارشناسی دقیق وضعیت اقتصادی و ماهیت کسب و کار و تغییرات پیش روی این صنعت برنامه های خود را به مجمع عمومی ارائه می دهیم و سهامداران محترم با استناد به مفاد قانون تجارت پس از تصمیم گیری اقدام به تعیین تکلیف برای هیات مدیره درحوزه تقسیم سود هم با لحاظ ساختارشرکت واهداف و برنامه های آینده شرکت می کنند.
با این وجود، معتقدم که در شرایط فعلی که اقتصاد دارای وضعیت تورمی است، باقی ماندن وجوه در شرکت و سرمایه گذاری آن برای کسب بازده و سهم بازار بیشتر در آینده نسبت به تقسیم نقدی آن ارجحیت دارد؛ زیرا اداره صحیح بنگاه اقتصادی بدون توجه به شرایط خاص وکلان حوزه اقتصاد و ماهیت صنعت نمی تواند بقاء و رشد وتحول را برای سازمان به همراه داشته باشد.
از این منظر، باور قلبی من این است که سهامداران شرکت به خصوص سهامداران عمده با درک منطق فعالیت در این صنعت و داشتن رویکرد آینده نگر، بهترین تصمیم را برای تقسیم سود نقدی 150 ریالی و استفاده از سایر وجوه برای افزایش سرمایه اتخاذ کرده اند.
با توجه به افزایش 260 درصدی سرمایه بیمه البرز در سال گذشته، پیشنهاد افزایش مجدد سرمایه شرکت بر چه اساس و با چه هدفی از سوی هیات مدیره شرکت مطرح شد؟
اساساً حرکت در هر صنعتی مستلزم حرکت در راستای ساختار های مالی وعملکردی مناسب در آن صنعت است. منطق حرکتی هیات مدیره در بیمه البرز این است که ما به دنبال شرکتی هستیم که پایدار بوده و بیشترین منافع را برای سهامداران ایجاد کند. افتخار هیات مدیره کنونی بیمه البرز این است که افزایش سرمایه تقریبا 900 درصدی از 4000 به 35 هزار میلیارد ریال طی دو مرحله از بهترین طبقات افزایش سرمایه یعنی تجدید ارزیابی زمین و از محل سود شرکت بوده و در واقع کسب سود و رشد شرکت بدون هر گونه آورده ریالی توسط سهامدار بوده است.
ازاین رو به نظرم توجه به چند نکته ضروری است؛ همانگونه که مستحضرید در شرایط جاری بسیاری از شرکت ها به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی اقدام کرده و سهامداران نیز با توجه به پتانسیل آتی بازار سرمایه به خوبی از افزایش سرمایه استقبال می کنند؛ حال آنکه بیمه البرز به صورت کاملاً خود اتکایی برنامه های توسعه خود را پیش برده است.
منطق شرکت در رابطه با افزایش سرمایه این است بیمه البرز که روزی بالاترین میزان سرمایه در بین شرکت های بیمه خصوصی را دارا بود، اکنون با توجه به افزایش سرمایه شرکت های دیگر، برای حفظ توان و جایگاه رقابتی، نیازمند سرمایه گذاری جدید است. از سوی دیگر، در شرایط اقتصادی کنونی و با توجه به تورم فزاینده و افزایش پی در پی بهای دارایی ها، علاوه بر اینکه افزایش سرمایه جهت کسب قدرت رقابت پذیری، ظرفیت نگهداری و قبولی بالاتر و توسعه فعالیت، امری گریز ناپذیرو ضروری است، کاملاً عاقلانه و هوشمندانه است زیرا سهامداران شرکت با سرمایه گذاری مجدد سود خود در شرکتی رو به رشد، قطعاً مزایای قابل توجهی را در سالهای آتی کسب خواهند کرد. بر این اساس، افزایش سرمایه شرکت از 14.424 میلیارد ریال (نزدیک به 1.5 میلیارد تومان) به مبلغ 35 هزار میلیارد ریال (3.5 میلیارد تومان) طی دو مرحله مورد تایید و تصویب سهامداران قرار گرفت و امیدواریم بتوانیم با بهره گیری و استفاده بهینه از این سرمایه و فرصت های موجود درصنعت بیمه و بازارسرمایه موجب اعتلای بیشترو بالاتر بیمه البرز شویم.
البته تفاوت نگرش سهامداران خرد وکلان نیز باید مورد توجه قرار گیرد زیرا سهامداران کلان عموماً به حفظ وپایداری ورشد وتوسعه شرکت و تقویت هرچه بیشتر جایگاه رقابتی توجه دارند ولی سهامداران خرد بعضاً ترجیح می دهند تا تقسیم سود نقدی بیشتر مورد توجه قرار گیرد. با این وجود، اگر سهامدار خرد نیز در خصوص نحوه سرمایه گذاری وجوه خود تفکر کند، قطعاً سرمایه گذاری در بیمه البرز را جذاب خواهد یافت زیرا با بررسی صورت های مالی بیمه البرز متوجه خواهد شد که این شرکت با وجود اینکه قادر است بخشی از توسعه فعالیت خود را از طریق جذب پورتفوی اتکایی تأمین کرده و عملکرد شرکت در این حوزه نیز سودده بوده است، ولی ترجیح می دهد که با گسترش فعالیت خود بر اساس الگوی پایداری و با محوریت سهامداران فعلی سهم بازار بیشتری را جذب کرده و سودی را فراتر از سایر گزینه های رقیب برای ذینفعان خود فراهم کند.
برنامه های بیمه البرز در سال 1400 چیست و تا به امروز چه میزان به برنامه های خود دست یافته است؟
برنامه های کلان بیمه البرز درسال 1400 تغییر خاصی نسبت به سال قبل ندارد و منطق شرکت همچنان حرکت در راستای الگوی پایداری است که خود را به شکل ادامه سیاست تمرکز بر سودآوری و بهینه کردن ترکیب پورتفوی بیمه ای همراه با حفظ و رشد سهم بازار ، مدیریت بهینه منابع مالی و سرمایه گذاری و استفاده از فرصت ها و پتانسیل های بازار سرمایه نشان داده است.
در همین راستا، توسعه زیر ساخت های فناوری اطلاعات و استفاده از بستر دیجیتال که امروزه از ضروریات بنیادین برای شرکت های خدماتی است و خود را در مدیریت بهینه پورتفوی و بهبود الگوریتم مدیریت ریسک نشان می دهد، به موازات، توسعه کیفی سرمایه انسانی و توسعه و تقویت شبکه فروش در کشور از برنامه های عملیاتی دیگری است که با جدیت در شرکت در حال پیاده سازی است و خوشبختانه طی چهار ماهه گذشته در همین مسیر حرکت کردیم و امیدواریم با افزایش ظرفیت نگهداری در نتیجه افزایش سرمایه، بتوانیم شرکت را در راستای گسترش هر چه بیشتر محصولات و سطح نفوذ در بازار پیش ببردیم و منافع ذینفعان را بیش از پیش تامین کنیم.
