وزارت نیرو در پسابرجام؛ تلاش برای دستیابی به خودکفایی کامل در صنعت آب و برق

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، همایش «اقتصاد مقاومتی و برجام» دهم اسفندماه آغاز شد و تا هجدهم اسفندماه به بررسی دستاوردهای برجام در بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی شامل صنعت، معدن، تجارت، کشاورزی، نفت، نیرو، انرژی هسته ای، بهداشت، راه و شهرسازی، علم و فناوری و پولی- بانکی می پردازد. 

هر روز مسئولان دستگاه ها و وزارتخانه های مرتبط با حضور در این همایش به ارایه گزارش تفصیلی از دستاوردهای برجام و اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در نهادهای متبوع خود می پردازند.
در همین پیوند، عصر دیروز (شنبه) مرکز مطالعات وزارت امور خارجه میزبان مسئولان وزارت نیرو بود که به بیان دستاوردهای برجام در حوزه کاری خود پرداختند.
ارایه گزارش هایی از شرکت های چهارگانه مادر تخصصی زیرمجموعه وزارتخانه، بخش نخست این نشست را تشکیل می داد که در آن مسئولان شرکت های شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تولید نیروی برق حرارتی، مدیریت منابع آب کشور و توانیر به بیان دستاوردهای برجام در حوزه های تخصصی خود پرداختند.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفت: تاکنون 10 تفاهمنامه بین این شرکت و شرکت های معتبر خارجی امضا شده که شماری از آنها شامل طرح های نمک زدایی، انتقال آب و اجرای تصفیه خانه های فاضلاب در مرحله تعیین قیمت برای قرارداد است.
به گفته «حمیدرضا جانباز»، در گذشته تحریم ها سبب شد مراودات شرکت آب و فاضلاب کشور با بانک های توسعه اسلامی، توسعه اکو، بانک جهانی و ... قطع شود و به ناچار تامین اعتبارات مورد نیاز از طریق بانک های هندی و چینی با صرف هزینه ها و مشکلات فراوان انجام می شد.
وی بیان داشت: تاثیر اصلی برجام در صنعت آب و فاضلاب کشور، تسهیل مبادلات بانکی بود که مساله تامین سرمایه و هزینه های آن را کاهش داد.
معاون برنامه ریزی شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی نیز در این نشست اظهار داشت: در پسابرجام تاکنون برای ساخت نیروگاه به میزان 6 میلیارد و 500 میلیون دلار موافقت اصولی با شرکت های خارجی امضا کرده ایم که سه میلیارد و 300 میلیون دلار به قرارداد منتهی شده است.
«حمیدرضا عظیمی» بیان داشت: در یک سال گذشته شرکت های متعدد خارجی از کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی و آلمان برای سرمایه گذاری و فاینانس در زمینه نیروگاه ها مراجعه کرده اند.
وی با بیان اینکه قراردادهای ساخت نیروگاه های هرمزگان، زاهدان و ساوه امضا شده است، اعلام کرد: برای نیروگاه گنو نیز مناقصه ای بین المللی برگزار شده است که تاکنون 15 شرکت خارجی به همراه شرکت های ایرانی اسناد مناقصه را خریده اند.
همچنین «محمد حقی فام» معاون شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع برق ایران (توانیر) در این نشست درباره گشایش های برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) گفت: برای دیسپچینگ ملی به نرم افزارهای کنترل شبکه نیاز داریم. 
به گفته این مقام مسئول، زمان تحریم، شرکت های معتبر به ایران خدمات نمی دادند و فقط طرف های چینی همکاری می کردند که تجربه پایینی داشتند اما پس از برجام، فرصت تعامل با شرکت های معتبر در این بخش فراهم شد.
وی ادامه داد: برای تعامل خارجی و تامین فاینانس فضای مناسبی فراهم شده است اما باید تضمین های کافی برای استفاده از فاینانس فراهم شود.

برجام فرصتی برای خودکفایی کامل/ مشکلات بانکی پابرجاست
معاون برق و انرژی وزیر نیرو نیز در این نشست گفت: شرایط صنعت برق نسبت به دوره پیش از برجام مناسب تر شده؛ هرچند مشکلات بانکی همچنان پابرجاست.
«هوشنگ فلاحتیان» گفت: با اجرای برجام، فرصت ارزیابی ظرفیت های کشور از سوی خارجی ها فراهم شد و همچنین آگاهی بیشتری نسبت به فضای بیرونی کشور به دست آمده بنابراین تعاملات و قدرت مذاکره ایران در عرصه های مختلف افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: خودکفایی کامل در صنعت برق ایران بدون تعامل با خارجی ها میسر نیست؛ زیرا در برخی زمینه ها مانند رله ها، پست های جی.آی.اس و نیروگاه ها به دانش روز و استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهای جدید نیازمندیم.
فلاحتیان ادامه داد: وزارت نیرو پیش از این ماه ها برای انتقال فناوری، هوشمندسازی شبکه ها و ... بحث و بررسی می کرد تا دستاورد مناسبی برای کشور فراهم و با استفاده عاقلانه و منطقی از ظرفیت ها، دانش بومی در کشور ایجاد شود.

محدود شدن به بازارهای داخلی بدون برجام
وزیر نیرو در بخش پایانی این نشست به ایراد سخن و جمع بندی مطالب پرداخت و افزود: اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) امکان انتقال فناوری های جدید و ارتقای بهره وری صنایع آب و برق کشور را برای دستیابی به خودکفایی بیشتر و دستیابی به بازارهای صادراتی فراهم کرد.
«حمید چیت چیان» درباره ویژگی درونزایی در اقتصاد مقاومتی گفت: یکی از الزام های درونزایی، کاهش هزینه ها و ارتقای بهره وری در اقتصاد است.
این عضو کابینه دولت تاکید کرد، زمانی می توان کشور را صحیح اداره کرد که با کارایی و بهره وری بالا عمل کنیم. به عنوان نمونه اگر فناوری کلاس اف (F) نیروگاهی در داخل تولید شود، می توان بازده آنها را در حالت سیکل ترکیبی به بیش از 58 درصد ارتقا داد که راهی برای تولید ارزان تر برق است.
به گفته وی، اگر ایران به عنوان مرکز انرژی منطقه عمل کند، باید پیمانکاران توانمند داخلی ظرفیت تولید تجهیزات را افزایش داده و در خارج کشور بازار ایجاد کنند؛ در غیر این صورت بخشی از ظرفیت های کشور بیکار می ماند. 
چیت چیان توسعه بازار صادراتی را مفهوم برونگرایی دانست که لازمه آن، تعامل با سایر کشورها، فراهم سازی امکان تبادلات بانکی و برخورداری از اقتصاد رقابت پذیر است تا با وجود سایر رقیبان در بازارهای بین المللی، اشتغال و درآمد ایجاد کنیم.
وزیر نیرو تصریح کرد: اگر برجام نبود، امکان برقراری روابط مالی و تعاملات بین المللی با خارج وجود نداشت و به ناچار باید خود را به بازارهای داخلی محدود می کردیم.
چیت چیان از بهره مندی 42 درصد جمعیت شهری کشور از خدمات فاضلاب خبر داد و گفت: سامانه های جمع آوری و دفع فاضلاب و تکمیل آنها در سراسر کشور به سرمایه گذاری نیازمند است.
وزیر نیرو گفت: حتی بخش خصوصی نیز برای اجرای این طرح ها باید به سراغ وام گرفتن از بانک ها، صندوق توسعه ملی و ... برود که آن هم به سادگی امکانپذیر نیست؛ بر این اساس برای توسعه در ابعاد مختلف به منابع مالی نیازمندیم.
به گفته وی، اگر برجام اجرا نمی شد تامین منابع مالی برای توسعه آب و فاضلاب کشور امکانپذیر نبود.
این مسوول همچنین درباره صنعت برق کشور گفت: در 10 سال گذشته وزارت نیرو برای ساخت 37 هزار مگاوات نیروگاه جدید به بخش خصوصی مجوز داد که فقط 13 هزار مگاوات آن محقق شد و مهمترین مانع، تامین نشدن تسهیلات مورد نیاز است.
به گفته چیت چیان، باید راه تامین سرمایه و تامین مالی را باز کرد تا سرمایه گذار خارجی تجهیزات مورد نیاز را از تولیدکننده داخلی تهیه کند.
وی تاکید کرد فقط با اصلاح قیمت های آب و برق، روشن سازی روش صدور ضمانتنامه ها برای اجرای طرح ها در خارج کشور و شفافیت در اجرای ماده 12 قانون رفع موانع تولید می توان از برجام برای درونزایی، برونگرایی و کسب بازارهای صادراتی گسترده تر انتظار داشت.
به گزارش ایرنا، پیشتر معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو به ایرنا گفته بود، وزارتخانه بارها حتی پیش از اجرای برجام اعلام کرده بود توان ساخت نیروگاه ها، تصفیه خانه ها و سدهای بزرگ را در کشور دارد. 
وی تصریح کرد: تحریم ها سبب شد ایران به سازنده نیروگاه تبدیل و یکی از 10 کشور پیشرو جهان در این زمینه تبدیل شود و در زمره سه کشور نخست سازنده تاسیسات آبی قرار گیرد. 
دائمی اضافه کرد: ایران در دوران تحریم ها موفق به حضور و مشارکت در اجرای طرح های آب و برق بیش از 40 کشور جهان شد. 
وی اعلام کرد: در پایان سال 2015 زمانی که هنوز برجام اجرا نشده بود، خوداتکایی ایران در صنایع آب و برق به 95 درصد رسید و فقط در برخی تاسیسات آبی و تجهیزات نیروگاهی وابسته به خارج کشور بودیم. در 2 سال گذشته و پس از اجرای برجام، مجوز اجرای طرح هایی به ارزش 15 میلیارد یورو در وزارت نیرو از سوی شورای اقتصاد صادر شد که به نتیجه رسیدن آنها زمانبر است.
شامگاه بیست و ششم دی ماه 13944 با انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره انجام تعهدات هسته ای ایران در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، اجرای تعهدات طرف مقابل (گروه 1+5) یعنی روند لغو تحریم های هسته ای غرب علیه تهران آغاز شد.

منبع: ایرنا