به گزارش بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، مهران محرمیان در این نشست گفت: عمل مجرمانه قمار و شرط بندی سایبری را نباید رفتاری شخصی و متکی به افراد مجرم دانست. این عمل مجرمانه بر اساس بررسی های و تحقیقات عمیق و گسترده همکارانم در بانک مرکزی متکی به اکوسیستم پیچیده ای است که ارتکاب به آن را برای داوطلبان قمار و شرط بندی در فضای سایبری، تسهیل و تسریع کرده است. دقیقاً به همین خاطر نیز از مدت ها قبل در بانک مرکزی به این نتیجه رسیدیم که برای مقابله با این پدیده نیازمند اقداماتی همه جانبه در کشور هستیم تا بتوانیم به صورت هماهنگ و فرایندی با قمار و شرط بندی سایبری مقابله کنیم.
محرمیان افزود: بررسی مدل فرایندی قمار و شرط بندی سایبری نشان می دهد برای مقابله با آن با در شش حوزه «انتظامی و امنیتی»،«فرهنگی و اجتماعی»، «فناوری ارتباطات و اطلاعات»،«اقتصادی»،«حقوقی و قضایی» و نهایتاً «خدمات بانکی و پرداخت» باید به هماهنگی لازم و دقیق بین دستگاه ها و نهادهای مسئول با هر یک از این حوزه ها رسید.
وی افزود: بر اساس این دسته بندی، اقدامات و هماهنگی هایی چه از لحاظ قانونی و مقرراتی و چه از جنبه های عملی باید انجام می گرفت که خوشبختانه تا حد مطلوبی حاصل شده، گرچه برای اثربخشی بیشتر این اقدامات هماهنگ، پیشنهادهایی از سوی بانک مرکزی به نهادهای مسئول ارائه شده است تا نهایتاً هزینه این رفتار مجرمانه برای مرتکبان و مسببان افزایش یابد.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی ادامه داد: ما در بانک مرکزی به عنوان مسئول حوزه «خدمات بانکی و پرداخت» در اولین و یکی از مهم ترین اقدامات، تلاش کردیم بازیگران اصلی در کسب وکار قمار و شرط بندی سایبری را شناسایی و دسته بندی کنیم. این بازیگران در چهار لایه «استفاده کنندگان»، «پشتیبانان شریان های مالی»، «پشتیبانان کسب وکاری» و «سرشاخه ها» دسته بندی شده اند. لایه اول که همان استفاده کنندگان هستند در واقع «قماربازان و اجاره دهندگان ابزارهای بانکی و پرداخت» را شامل می شوند. «اجاره کنندگان کارت و ارائه دهندگان غیرمجاز خدمات پرداخت» نیز در لایه شریان های مالی قرار می گیرند. در لایه پشتیبانان کسب وکاری این «توسعه دهندگان تارنماها»،«تبلیغ کنندگان» و «گردانندگان تارنماها» هستند که زمینه انجام این عمل مجرمانه را تسهیل می کنند تا در نهایت سرشاخه ها به عنوان ذینفعان اصلی سود ببرند.
محرمیان ادامه داد: بر اساس این مدل از زیست بوم قمار و شرط بندی سایبری، بانک مرکزی اقدامات خود را در چهار محور و 8 اقدام برنامه ریزی کرده است؛ مقابله با قمارخانه داران، مقابله با قماربازان، یافتن سرشاخه های اصلی و نهایتاً انجام سلسله اقدامات پیشگیرانه برای به دام انداختن کاربران شبکه های اجتماعی و فضای مجازی.
وی در تشریح اقدامات انجام شده که به طور مستمر در حال پیگیری است، گفت: رصـد، شناسایی و تحلیـل مستمر شگردهای مورد استفاده در تارنماهای قمار شرط بندی از جمله این اقدامات مبارزه ای است که طی آن با روش های پرداخت وجوه لازم برای قمار و شرط بندی برخورد می شود. در دسته پرداخت های ریالی روش هایی مانند سوءاستفاده از واسطه های نرم افزاری برنامک های پرداخت، کارت به کارت توسط شخص قمارباز، سوءاستفاده از ابزارهای اینترنتی، سوءاستفاده از ابزارهای بانکداری الکترونیکی و.. به کار گرفته می شوند که بانک مرکزی برای جلوگیری از این سوءاستفاده ها روش های متناسب را در پیش گرفته است. نکته مهم اینکه با اقدامات بانک مرکزی طی یک سال گذشته استفاده از سه روش از روش های مورد اشاره تقریباً به صفر رسیده و تنها راه باقی مانده برای انجام این عمل مجرمانه، سوءاستفاده از روش کارت به کارت است که این مسیر هم با توجه به برنامه های ما به زودی تا حد بسیار زیادی مسدود خواهد شد.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی در تشریح اقدام دوم این بانک به ایجاد حلقه های مشارکت اشاره کرد و گفت: این حلقه ها در سه حوزه «بانکی با مشارکت فعال تمام بانک های کشور»،«میان بخشی با حضور فعال نهادهایی مانند قوه قضائیه، وزارت اطلاعات،و پلیس فتا» و حلقه «حوزه پرداخت با مشارکت تمام شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت اعم از شرکت های پی اس پی و سایر ارائه دهندگان این خدمات» تشکیل شده است.
وی افزود: در این حلقه ها اقداماتی از جمله شناسایی روش های سوء استفاده از ابزارهای بانکی و پرداخت در کسب وکارهای غیرمجاز و مجرمانه، شناسایی راه حل های اثربخش برای مقاوم سازی ابزارهای بانکداری و پرداخت الکترونیکی، اشتراک گذاری دانش، تجربیات، راه حل ها، ایجاد سازوکارهای اشتراک گذاری اطلاعات، شناسایی قواعد شناسایی تبادلات مشکوک به قمار و شرط بندی سایبری و همچنین شناسایی شکاف های مقرراتی در شبکه پرداخت کشور به منظور مقابله با پدیده قمار و شرط بندی انجام گرفته و می گیرد.
محرمیان در تشریح همکاری هایی که میان بانک مرکزی و سایر نهادهای مسئول و مرتبط در مبارزه با قمار و شرط بندی سایبری انجام می گیرد، گفت: نباید از این واقعیت مهم به هیچ وجه غافل بود که اکوسیستم عمل مجرمانه قمار و شرط بندی سایبری بسیار گسترده و پیچیده است و امکان ندارد بدون طراحی و عملیاتی کردن سازوکارهایی متناسب با این اکوسیستم به مقابله با آن پرداخت. به همین خاطر هم بانک مرکزی تلاش کرده برای انجام مسئولیت خود که تنها ناظر بر قسمت پرداخت های مالی این اکوسیستم مجرمانه است، نسبت به سایر لایه های فرایندی آن هم اشراف پیدا کند و نتایج حاصل از این اشراف را در اختیار سایر نهادها و دستگاه های مسئول هم قرار دهد تا با کمک و همکاری آن ها اقدامات متناسب برای مقابله با این پدیده مذموم انجام گیرد.
وی افزود: تسهیم تجربیات و اطلاعات به منظور شناسایی شگردهای سوءاستفاده از ابزارهای بانکی و پرداخت، تنظیم فرآیندها و رویه های رسیدگی قضایی و انتظامی به مصادیق مرتبط با قمار و شرط بندی، ایجاد زیرساخت های تسهیل کننده جهت رسیدگی بهنگام به عملیات مشکوک به قمار و شرط بندی، شناسایی شکاف های قانونی بازدارنده در رسیدگی به جرائم مرتبط با حوزه قمار و شرط بندی، شناسایی ظرفیت های موجود در سایر بخش ها و انجام هماهنگی های لازم برای به کارگیری آن ها در راستای مقابله با سوءاستفاده از ابزارهای بانکی از جمله مصادیق این همکاری نزدیک و مستمر است.
محرمیان تاکید کرد: همان گونه که اشاره کردم بانک مرکزی در مبارزه با قمار و شرط بندی سایبری همکاری نزدیک و مستمری با سایر نهادها از جمله قوه قضائیه و پلیس فتا دارد. این همکاری ها شامل مواردی مانند شناسایی و ارجاع اجاره دهندگان کارت های بانکی به قمارخانه های سایبری، شناسایی و ارجاع قماربازان شناسایی شده، شناسایی و ارجاع متولیان شناسایی شده در لایه های مختلف قمار، شناسایی و ارجاع سرشاخه های قمار و شرط بندی و همچنین رسیدگی به پرونده های ارجاع شده از سوی نهادها است.
این مقام مسئول ادامه داد: از دیگر اقدامات بانک مرکزی، رصد هوشمند و مستمر فضای مجازی است که با هدف شناسایی زودهنگام موارد سوءاستفاده از ابزارهای بانکی انجام می گیرد. در این اقدام با استفاده از ابزارها و روش های شناسایی و خزش هوشمند، سعی می شود تارنماهای قمار و شرط بندی شناسایی شوند و علاوه بر این شناسایی ابزارهای بانکی و پرداخت مورد سوءاستفاده در این تارنماها در دستور قرار دارد تا در نهایت مسدودسازی ابزار مورد سوءاستفاده با کمک دادستانی کل کشور انجام شود.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی در توضیح بخش دیگری از اقدامات این بانک گفت: تدوین و ابلاغ الزامات امنیتی برنامک های همراه در حوزه بانکداری و پرداخت الکترونیکی از جمله اقداماتی بوده که در راستای ایجاد سازوکار اعتباربخشی امنیتی به این برنامک ها انجام گرفته است. بر مبنای این الزامات در شش حوزه ارزیابی های عملکردی و امنیتی انجام می گیرد تا مجوز انتشار یک برنامک صادر شود. علاوه بر این مستندات قانونی و مقرراتی لازم نیز در حوزه «نظارت بر الزامات مدیریت مخاطرات تقلب و سوءاستفاده از ابزارهای بانکداری و پرداخت الکترونیکی» و «نظارت بر قواعد شناسایی تبادلات مالی مشکوک سوءاستفاده از خدمت کارت به کارت» در قالب بخشنامه های لازم ابلاغ شده است.
محرمیان افزود: شناسایی قماربازان از طریق واکاوی هوشمند تبادلات مالی از دیگر اقدامات بانک مرکزی است که طی آن ابتدا قماربازان از طریق مشخصه هایی مانند سطح اطمینان حساب مبدأ، سطح اطمینان حساب مقصد و سطح اطمینان تراکنش به صورت هوشمند شناسایی می شوند. در مرحله دوم قماربازان سایبری بر اساس شاخص هایی مانند مجموع مبالغ واریزی به قمارخانه ها، تعداد تراکنش های واریز به قمارخانه ها و تعداد کارت های متمایز قمارخانه مقصد واریز وجه سطح بندی می شوند تا با همکاری مشترک با دادستانی کل کشور در خصوص نحوه اقدام در خصوص هر سطح از قماربازان سایبری اقدام شود.
وی گفت: در لایه بعدی با هماهنگی مقامات قضایی در قالب پیامک و... به افراد دارای فعالیت مشکوک به قماربازی سایبری هشدار و اخطار داده می شود و تمهیداتی نیز در دست بررسی است تا رفتارهای مجرمانه و مشکوک در نتایج اعتبارسنجی مشتریان مورد استناد قرار بگیرد.
به گفته محرمیان «تحلیل شبکه تبادلات مالی مشکوک با هدف شناسایی هوشمند سرشاخه های قمار و شرط بندی سایبری نیز از دیگر اقدامات بانک مرکزی» است که در قالب آن فهرست سرشاخه های قمار و شرط بندی سایبری به همراه شواهد در چند مرحله برای دادستانی کل کشور ارسال می شود. یافتن تقاطع سرشاخه های قمار و شرط بندی سایبری با سرشاخه های اخلالگر ارزی که از مصادیق جرائم سازمان یافته تلقی می شود و همچنین همکاری نزدیک شرکت کاشف و بانک مرکزی با معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور و دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه 38 (جرائم امنیت اخلاقی) جهت پیگرد سرشاخه ها نیز در همین راستا انجام می گیرد.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی گفت: نظارت هوشمند و داده محور بر عملکرد ارائه دهندگان خدمات پرداخت در زمینه مقابله با قمار و شرط بندی سایبری در کنار سایر اقدامات به عنوان مکمل روش های مقابله با این عمل مجرمانه در دستور کار جاری قرار دارد. بر این اساس شناسایی و گزارش واسط های نرم افزاری و خدمات مورد سوءاستفاده با رصد فعال و همه جانبه تراکنش های قمار و شرط بندی سایبری، ارائه گزارش های ماهانه در خصوص میزان سوءاستفاده از هر بستر یا ارائه دهنده خدمات پرداخت با همکاری بانک ها و مؤسسات اعتباری، برگزاری نشست های متعدد با شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت به منظور بررسی و اشتراک گذاری راهکارهای مقابله با سوءاستفاده از خدمات پرداخت در قمار و شرط بندی سایبری و همچنین شناسایی زودهنگام رویکردهای نوین سوءاستفاده با توجه به اشراف رصدگران بر برندهای مختلف قمار و شرط بندی سایبری و ابزارهای جعلی مورد استفاده به صورت مستمر انجام می گیرد.
