به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، مهرداد عربستانی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با نگاهی به موضوع «مردم نگاری در ایران :سیاست و عدم تعیین » گفت :در کشوری مانند ایران که سیاست در همه شوون زندگی اجتماعی و بیشتر بخش زندگی خصوصی رسوخ کرده است تحقیق مردم نگارانه همواره دارای دلالت های سیاسی است.
وی افزود :به ویژه تحقیق درمورد موضوعاتی مانند قومیتی و اقلیت ها ، مذهب ، مسائل اجتماعی ، جنسیت و امر جنسی که ممکن است رویکرد انتقادی نسبت به سیایت های رسمی داشته باشند موضوعاتی حساس قلمداد میشوند و حزم و احتیاز را ایجاب می کنند .
عربستانی تصریح کرد : این امر نه تنها بر تأمین هزینه های تحقیق اثر می گذارد بلکه بر موضوع ، شیوه نگارش انتشارات و ارتباط بین مردم نگار و مصاحبانش در میدان تأثیر می گذارد .
کاوش میدانی درمردم شناسی ایران
دیگر سخنران این نشست حسین میرزایی استاد یار گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان نکاتی در خصوص «کاوش میدانی درمردم شناسی ایران »هویت مردم شناسی را بطور شگفت انگیزی گره خورده با فرهنگ کاوش میدانی اعلام کرد .
وی گفت :اندیشه شخصی روان شناختی یا ادبی جای خود را به اندیشه انتقادی تر و خود انتقادی تر ، روش شناختی تر و جامعه شناختی تر، در یک کلمه بازاندیشانه روی خود انجام کاوش داده است و مدت هاست که موقعیت مردم شناس ، جایگاه میدان پژوهش او و به خصوص متن او مورد بازنگری قرار گرفته است .
میرزایی تصریح کرد :با وجود همه تأکید ها برکاوش میدانی دانشگاه های کشور کمتر به آموزش و ترویج کاوش میدانی همت می گمارند و سنت پژوهش میدانی که تا قبل از انقلاب در دانشگاه ها به صورت یک اصل مردم شناسی را هدایت می کرد اکنون بیشتر با گردآوری ادبیات مردم شناختی غربی و ترجمه آثار همراه شده است .
هویت ناکام مردم شناسی در ایران
«هویت ناکام مردم شناسی در ایران :رنج از انفصال در تاریخ تا سردرگمی در واژه » موضوعی بود که قاسم حسنی عضو هیأت علمی دانشگاه مازندان به بیان آن پرداخت و گفت :مردم شناسی در مدت بیش از 100سال عمر دانشگاهی ثابت کرده که دستاوردهای عظیمی برای دانش و نیز بخش های کاربردی جوامع مختلف داشته است .
او افزود :مردم شناسی با محوریت قرار دادن فرهنگ به عنوان موضوع مورد مطالعه تلاش کرده است تا بنا بر ویژگی های این پدیده روش شناسی ها و نظریه های متناسبی پدید آورد .
وی تصریح کرد :از طریق مردم نگاری ، مردم شناسی بینش های منحصر به فردی از ابعاد زندگی فرهنگی و اجتماعی بشر تولید می کند اما تاریخ این رشته در همه ابعاد از فراز و نشیب هایی عبور کرده است .
مردم شناسی تاریخی و چالش ها
مهرداد ملک زاده عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، دیگر سخنران این نشست به بحث در مورد «مردم شناسی تاریخی و چالش های ناگزیر »پرداخت و بنیان گرفتن مرکز پژوهش های مردم شناسی و فرهنگ عامه ایران در دهه 1350 را بزنگاهی در تاریخچه این رشته در فضای علمی و پژوهشی کشور دانست.
او گفت :اما آنچه از آغاز همچون پرسشی به ناگزیر ولی عملا مغفول و مفقود به نظر می رسید و می رسد ، حوزه معنایی اصطلاح مردم شناسی و به تبع آن حوزه وظایف نهاد رسمی مردم شناسی بود و هست .
وی در ادامه با اشاره به این نکته که مردم شناسی نیز در ایران به مثابه باستان شناسی دانشی وارداتی است ، به وجوه اشتراک و افتراق انسان شناسی ، مردم شناسی و قوم شناسی و چالش های پیشروی پژوهشگران حوزه مردم شناسی تاریخی در جامعه علمی ایران امروز پرداخت .
تبیین انسان شناختی مفهوم تنوع فرهنگی
«تبیین انسان شناختی مفهوم تنوع فرهنگی » نیز موضوعی بود که سمیه کریمی عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به آن پرداخت و گفت : از کهن ترین منابع موجود در ایران می توان به درک مفهوم تنوع فرهنگی دست یافت ؛ مفهومی که با یکپارچگی سرزمین گره خورده است .
وی افزود :شناخت دیگری و تنوع و تفاوت های موجود در آن یکی از خاستگاه های درک و تعریف تنوع فرهنگی است .
کریمی تصریح کرد :در سرزمین ایران که گستره ای از فرهنگ اقوام ایرانی را در بر دارد این مفهوم به عنوان یک مفهوم گفتمانی غالب در نقطه مقابل مفهوم نژاد پرستی قرار داشته است .
وی در ادامه با تبیین انسان شناختی مفهوم تنوع فرهنگی به بیان نکاتی در باره اهمیت توسعه درک انسان شناختی تنوع فرهنگی در ایران پرداخت .
مردم شناسی و گفتمان فرهنگی
علیرضا حسن زاده رییس پژوهشکده مردم شناسی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری سخنران پایانی این نشست نیز به بیان مطالبی در خصوص «مردم شناسی و گفتمان فرهنگی ؛انقلاب مشروطه و تأثیر آن بر شکل گیری نگاه مردم شناختی درایران »پرداخت .
وی یکی از رخداد های بسیار مهمی که نقشی غیر قابل انکار بر شکل گیری دانش مردم شناسی در ایران داشته است را انقلاب مشروطه دانست .
او گفت :انقلاب مشروطه تعریف بسیاری از مفاهمی از جمله مفهوم ملت و مردم را دگرگون ساخت و به واقع جامعه قانونی و قانون محور مورد نظر آن را گامی به سوی شکل بخشی به بسیاری از مفاهیمی چون جامعه مدنی و حوزه عمومی بوده است .
این مردم شناسی در ادامه تأثیر گفتمان مشروطه و اشکال گوناگون فرهنگی آن را در چند محور بر ظهور نگاه و نگرش مردم شناختی مورد بحث و بررسی قرار داد .
گفتنی است، این نشست به مناسبت روزملی مردم شناسی برابر با زاد روز ابوریحان بیرونی ، مردم شناس پیشگام جهان با همکاری پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، پژوهشکده مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، انجمن انسان شناسی ایران و ایکوم (کمیته ملی موزه های ایران ) برگزار شد .
