به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، مسلم پیمانی گفت: ابزارهای مالی که در بورس مورد معامله قرار می گیرند، در یک نگاه کلی به ابزارهای نقد و مشتقه تقسیم بندی می شوند و یکی از معروف ترین ابزار های مشتقه، قرار داد های آتی است که در بورس معامله می شود و می تواند روی دارایی های پایه مختلفی قرار بگیرد.
وی توضیح داد: قرارداد آتی سکه برای فعالین بازار سرمایه ما شناخته شده است؛ همچنین قرار داد آتی زعفران در بورس کالا یا قرار داد آتی تک سهم از جمله قراردادهای آتی هستند که روی ابزارهای مالی قابل لمس استفاده می شوند؛ اما برخی قراردادهای آتی در جهان روی مجموعه ای از متغیرها و شاخص ها مثل نرخ بهره یا آتی شاخص معامله می شوند؛ لذا در ایران زمانی که بحث آتی شاخص مطرح می شد به این نتیجه رسیدند که برای عملیاتی کردن آن باید برخی الزامات فقهی اعمال شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، یکی از مهمترین الزامات را در این قراردادها قابلیت تحویل دانست و گفت: از آنجا که شاخص یک مفهوم انتزاعی است و قابلیت تحویل ندارد، باید در ایران معادل سازی می شد تا بازدهی آن مانند بازدهی شاخص در نظر گرفته و روی این سبد معامله شود.
پیمانی با بیان اینکه سبد آتی سهام کشور از نظر کارکردی هیچ تفاوتی با کارکردهای این آتی در دیگر مناطق جهان ندارد، افزود: کارکردهای قرارداد آتی بسیار زیاد بوده و یکی از مهمترین کارکردهای آن مدیریت ریسک است.
وی ادامه داد: فرض کنیم شما سهامی را شناسایی کرده اید که زیر ارزش قیمت گذاری شده و قصد دارید آن سهام را خریداری کنید ولی از یک جهت نگرانی دارید که مبادا زمان خرید علی رغم اینکه پیش بینی شما درست بوده، به خاطر کاهش و افت کلی بازار دچار زیان شوید.
پیمانی توضیح داد: بنابراین آتی "سبد سهام" در کشور ما که معادل آن در کشور های دیگر آتی "شاخص" است این امکان را به شما می دهد که از فرصت شناسایی شده استفاده کنید و سهام زیر ارزش را خریداری کنید و در صورتی که پیش بینی های شما درست بود بازدهی کسب کنید بدون آنکه با ریسک کلی یا ریسک افت بازار مواجه باشید.
وی افزود: یکی دیگر از کارکردهای آتی این است که سرمایه گذاران می توانند با استفاده از آتی به جای روند تک سهم یا یک پورتفوی محدود از سهام، روی روند کلی بازار پیش بینی و سرمایه گذاری کنند.
پیمانی در پاسخ به این سوال که آیا کد سهامداری یا کد آتی کالا در قراردادهای آتی سبد سهام قابل استفاده است یا خبر گفت: از آنجا که آتی سبد سهام در بورس تهران معامله می شود و نه در بورس کالا، ربطی به کدهای آتی سکه یا زعفران ندارد و سهامداران می توانند با کد سهامداری معمولی معاملات خود را انجام دهند؛ البته این معاملات به صورت آنلاین انجام می شود.
وی توضیح داد: از آنجا که فقط یک شرکت برخط تاکنون درخواست راه اندازی قرار داد آتی سهام را مطرح کرده و سیستم های آن کنترل شده و مورد تایید قرار گرفته است، فقط از کارگزاری هایی می توان استفاده کرد که از آن سیستم بر خط استفاده می کنند و در حال حاضر سایر کارگزاری ها نمی توانند استفاده کنند.
عضو هیات مدیره شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، همچنین به موضوع مارجین یا ودیعه در قراردادهای آتی سبد سهام اشاره کرد و گفت : در این قراردادها هم مثل قرار دادهای آتی سکه، زعفران و تک سهم از مشتری ها ودیعه گرفته می شود و در آخر معاملات روزانه هنگام سازی می شود تا در صورتی که در سود و زیان باشند، پول جابه جا شود.
به گفته پیمانی، مارجینی هم که فعلا از مشتریان دریافت می شود، تقریبا دارای اهرم 5 در سرمایه گذاری است (20 درصد). به عبارت دیگر با یک پنجم پول می توان موقعیتی گرفت که دارای اهرم 5 باشد.
