به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، سالن شهدای جهاد علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هفته گذشته (چهارشنبه/19 مهر) میزبان بیست و ششمین نشست رؤسای پارک‌های علم و فناوری سراسر کشور بود.
این نشست یک روزه که با سخنان مدیر کل دفتر امور فناوری و معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آغاز شد؛ حاوی سخنان بعضی مدیران معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مسئولان سازمان برنامه و بودجه همچنین بیان دغدغه های روسای پارک ها بود.
وحید احمدی در این نشست با تاکید بر بازنگری بر نقش و توسعه پارک ها گفت: در حال حاضر پارک های علم و فناوری در دهه دوم حیات خود هستند، این پارک ها با الهام از الگوی کشورهای پیشرفته تاسیس شده اند. در این الگو دانشگاه ها را با اقتصاد دانش بنیان آمیخته کردیم؛ از این رو انتظارات گسترده ای در کشور از مراکز رشد، دانشگاه ها و پارک ها ایجاد شد.
در واقع پارک های علم و فناوری نهادی موثر در توسعه فناوری، اقتصاد دانش بنیان و اشتغال زایی تخصصی بوده و محیط هایی مناسب برای استقرار شرکت های فناور کوچک و متوسط، واحدهای تحقیق و توسعه صنایع و مؤسسات پژوهشی هستند که در تعامل سازنده با یکدیگر و دانشگاه ها به فعالیت های فناوری اشتغال دارند.
مهم ترین فعالیت های پارک های علم و فناوری شامل بازارسنجی، ایده پردازی، پژوهش علمی، طراحی مهندسی، نمونه سازی، طراحی صنعتی، استانداردسازی، تدوین دانش فنی، ثبت مالکیت فکری، تجاری سازی، فروش و پشتیبانی های بعدی برای تحقق محصولات فناوری در عرصه تولید صنعتی و همچنین عرضه سایر خدمات تخصصی است.
بر اساس آخرین آمار اکنون 4400 شرکت در 41 پارک کشور مستقر هستند و با در نظرگرفتن اینکه طی 16 سال (از سال 1380) تعداد پارک های علم و فناوری از یک پارک به 41 و تعداد مراکز رشد از 17 مرکز به بیش از 180 مرکز و تعداد شرکت های دانش بنیان از 676 شرکت (سال 1384) به 4400 شرکت در سال 1396 رسیده؛ دست کم در افزایش کمّی پارک ها و در نتیجه آن مراکز رشد، فن بازارها و شرکت های دانش بنیان موفق بوده ایم.
رییس پارک علم و فناوری مرکز فارس در مورد تعداد مراکز رشد در این پارک گفت: 5 مرکز رشد در زمینه نفت و گاز، فناوری ارتباطات و اطلاعات و 40 شرکت دانش بنیان ثبت شده و در مجموع و 230 شرکت نوپا و فناور در این این پارک مستقر هستند.
دکتر فرید مر اولویت های حمایت از شرکت ها را در این پارک اینگونه برشمرد و گفت: از شرکت هایی حمایت می کنیم که موفق شده باشند ایده های خود را به محصول تبدیل کنند، ضمن اینکه حمایت ها را هدفمند کرده ایم.
وی توضیح داد: بعضی شرکت ها به بازاریابی بعضی به وام و سرمایه در گردش اولیه نیاز دارند و برای هر کدام حمایت لازم را ارائه می دهیم. همچنین مشاوره های مختلف ارائه می دهیم.
عضو هیات علمی گروه زمین‌شناسی دانشگاه شیراز یکی از مشکلات توسعه شرکت های دانش بنیان را آشنا نبودن گروه ها با مسائل بعدی دانست و گفت: این گروه ها در ورود به بازار با موانعی روبرو شده و نیاز به حمایت دارند.
وی در مورد افزایش کمی تعداد پارک ها و ضرورت این افزایش پاسخ داد: افزایش کمی هم تا حد زیادی شرایط را تسهیل کرده است؛ زیرا اخیرا شهرستان های اطراف هم می خواهند مرکز رشد و شرکت دانش بنیان داشته باشند. ولی در مجموع تعداد مهم نیست و کارنامه در آخر کار مهم است.
دکتر مر ادامه داد: شرکت های دانش بنیان عرضه کننده محصولی هستند که از ایده به کالا تبدیل شده است و اگر کالا تقاضا نداشته باشد؛ این سوال مطرح می شود که اصلا چرا تولید شده است.
وی خاطرنشان کرد: در بخش تقاضا مساله داریم؛ کالایی عرضه می شود ولی هرگز به خط تولید نمی رسد ولی اگر قرار است اشتغالزایی و ثروت تولید کنند منوط به این است که تقاضا برای شرکت ها نیست.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم در پاسخ به اینکه چرا تقاضا برای این کالاها نیست دلایل زیادی را برشمرد و گفت: قوانین تجاری، تعرفه های گمرکی، واردات بی رویه و نادرست و قاچاق کالا با تولیدات شرکت های دانش بنیان تعارض دارد.
وی ادامه داد: مشکل بزرگ دیگر این است که دستگاه های داخلی؛ مانند وزارت نفت و وزارت صنایع و ...این شرکت ها را جدی نمی گیرند و خارج از مجموعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دستگاه های دیگر شرکت های دانش بنیان را جدی نگرفته اند.
دکتر مر گفت: دستگاه های اجرایی به بسیاری از این محصولات نیاز دارند ولی این محصولات را نمی خرند یا اصلا سفارشی به شرکت ها نمی دهند در حالیکه می توان با استانداری ها و فرمانداری ها هماهنگ کرد و نیازها را به شرکت های دانش بنیان سفارش داد تا رونق بگیرند.
نویسنده کتاب اصول ژئوشیمی با بیان اینکه شرکت های دانش بنیانی که در زمینه سخت افزاری فعالیت می کنند مشکلات بیشتری دارند افزود: شرکت هایی که در حوزه های نرم افزاری و خدمات کار می کنند تا حدی می توانند پیش بروند ولی گروه هایی که دستگاه، قطعه یا ماشینی می سازند اغلب دچار مشکل می شوند زیرا یا مشابه خارجی ترجیح داده می شود یا ورود غیرقانونی کالا وجود دارد و ...که رقابت را برای آنها سخت می کند.
وی مهم ترین خواسته گروه های فناور در پارک ها را بازاریابی دانست و گفت: بیشترین کاری که معاونت علمی و وزارت علوم برای این شرکت ها می توانند بکنند، این است که برای آنها بازار پیدا کنند. بازاریابی اصل قضیه است، این گروه ها که دانشجویان باهوشی هستند اول با هیجان کار اولیه را شروع می کنند و ما آنها را به مرکز رشد هدایت می کنیم، وام می دهیم تا کار به نتیجه برسد ولی اگر بخواهند جدی وارد شوند باید بتوانند تولید کنند.
دکتر مر همچنین به توجه به زمان کوتاه برای عمر محصولات اشاره و تصریح کرد: هر محصولی عمر دارد و بعد فناوری جدیدی می آید و محصول قبلی را از بین می برد. تحقیق و توسعه شرکت ها باید فعال تر باشد. ما بیشتر کارخانه داری می کنیم ولی اسم آن را صنعت می گذاریم؛ یک محصول را 30 سال تولید می کنیم در حالیکه معمولا محصولات هر چند سال یکبار با فناوری جدید تولید می شوند.
