عضو هیات مدیره بیمه آسیا:چشم انداز سهام بیمه آسیا مثبت و روشن و بنیان این شرکت قوی و محکم است

عضو هیات مدیره بیمه آسیا در خصوص صنعت بیمه کشور در ادامه می گوید : متاسفانه ارزش کل صنعت بیمه در بازار سرمایه نسبت به سایر صنایع رشد مطلوبی را تجربه نکرده است. او با اشاره به ریسک های ناشی از رقابت ناسالم و نرخ دهی غیرفنی و همچنین شرایط کنترل شده بازار بیمه هم از حیث تعیین نرخ و هم میزان تعهدات و خسارت ها در خصوص رشته بیمه ثالث، تاکید می کند: تورم همیشه علیه صنعت بیمه بوده در حالی که سایر صنایع با تورم رشد می کنند و از آن منتفع میشوند. این عضو هیات مدیره بزرگترین شرکت بیمه غیردولتی کشور معتقد است به دلیل منفی بودن نرخ واقعی سود سپرده سرمایه گذاری در نزد بانک ها، آیین نامه سرمایه گذاری صنعت بیمه نیازمند بازنگری است و افزون بر اینکه باید تلاش شود تا هزینه های غیرضرور از روی دوش صنعت برداشته شود.
ارزیابی شما از روند صنعت بیمه در سال های اخیر چیست و آیا رشد آن را مطلوب می دانید؟
صنعت بیمه یکی از صنایع بسیار حیاتی در کل اقتصاد به شمار می رود و ضرورت دارد که شرکت های بیمه ای قوی داشته باشیم. پس از خصوصی سازی 3 شرکت های بیمه آسیا، البرز و دانا این واقعیت قابل مشاهده است که طی یک دهه گذشته کل حق بیمه تولیدی شرکت های بیمه بر اساس سالنامه آماری بیمه مرکزی از حدود 4 هزار و 600 میلیارد تومان در سال 88 به 81 هزار میلیارد تومان در سال 99 رسیده است. یعنی ما با رشد 17 برابری حق بیمه تولیدی مواجه شده ایم و خسارت های هم به همان میزان رشد کرده و خسارت پرداختی صنعت بیمه از 3 هزار میلیارد تومان در سال 88 به 43 هزار و 300 میلیارد تومان در سال 99 رسیده است. به این ترتیب هرچند صنعت بیمه در این سال ها رشد داشته اما نسبت به سایر صنایع عقب مانده و نتوانسته همپای آن ها رشد کند. حتی اگر رشد صنعت بیمه را با روند قیمت دلار هم مقایسه کنیم، متوجه خواهیم شد که صنعت بیمه از شاخص قیمت دلار هم عقب تر است.
سهم صنعت بیمه را بازار سرمایه چگونه ارزیابی می کنید؟
متاسفانه سهم صنعت بیمه از کل بازار سرمایه نه تنها رشد نکرده بلکه کاهش هم یافته است به گونه ای که ارزش کل شرکت های بیمه ای حاضر در بازار سرمایه بدون در نظر گرفتن ارزش یکی از شرکت های بیمه که قیمت سهام آن تغییرات خاصی داشته، حدود 75 هزار میلیارد تومان برآورد می شود و در مقایسه با سایر صنایع با این واقعیت مواجه می شویم که کل ارزش صنعت بیمه در بازار سرمایه با یک یا 2 شرکت بورسی برابری می کند. به نظر می رسد با توجه به فراگیری صنعت بیمه در کل اقتصاد کشور صنعت بیمه نیازمند توجه خاصی است تا سهم و جایگاه بزرگتری را هم در اقتصاد و هم در بازار سرمایه داشته باشد. در غیر این صورت بازهم شاهد عقب ماندن صنعت بیمه از روند رشد سایر صنایع در بازار سرمایه خواهیم بود.
صنعت بیمه با چه تنگناهایی مواجه است؟
در حال حاضر صنعت از 2 ناحیه تحت فشار قرار دارد. یک فشار در بخش درآمدی صنعت است که متاسفانه به دلیل رقابت ناسالم بدون در نظر گرفتن ریسک های احتمالی حق بیمه تعیین و گرفته می شود که صنعت بیمه را با مخاطرات جدی مواجه ساخته است، هرچند بیمه مرکزی به این عرصه ورود کرده و تاحدودی وضعیت بهبود پیدا کرده اما بازهم شاهد این هستیم که در قراردادهای بزرگ متاسفانه رقابت سالم و نرخ دهی فنی صورت نمی گیرد و شرکت های بیمه به جای اینکه دنبال ریسک سنجی و گرفتن حق بیمه واقعی جهت افزایش درآمدهای خود باشند، دنبال افزایش سهم خود از بازار هستند حتی اگر این قراردادهای بیمه ای بزرگ به زیان بیانجامد و با پدیده منفی شده خالص عایدی خود مواجه می شوند. امیدواریم راهکاری برای این وضعیت پیدا شود و شاهد ارزیابی درست ریسک ها و قیمت دهی متناسب با ریسک های احتمالی باشیم. فشار دیگری که بر صنعت بیمه وارد می شود در بخش هزینه ای است و افزایش نرخ تورم بخش زیادی از بار خود را بر خسارت های پرداختی صنعت بیمه تحمیل می کند به گونه ای که در حوزه بیمه خودرو یا بیمه های درمانی ما شاهد افزایش سرسام آور هزینه ها هستیم که نتیجه هر 2 فشار وارده هم از سمت درآمدها و هم از سمت هزینه ها باعث شده است تا خالص درآمدی و عملکرد بیمه ای شرکت های بیمه رشد چندانی نکند. سود فعالیت های بیمه ای قبل از محاسبه سود سرمایه گذاری شرکت های حاضر در بازار سهام نشان می دهد که در سال 88 حدود 189 میلیارد تومان بوده و در سال 99 به 1800 میلیارد تومان رسیده است. یعنی کمتر از 10 برابر رشد داشته است. بنابراین تاکید می کنم که صنعت بیمه با فشار سنگینی مواجه است و اگر شرکت های بیمه ای بخواهند سرپا بمانند باید خیلی حساب شده و دقیق رفتار کنند. امیدواریم که فکری برای این چالش در نهادهای بالادست نظیر بیمه مرکزی و سندیکای بیمه گران اندیشیده شود تا شاهد رشد بیشتر این صنعت باشیم تا عقب ماندگی خود را نسبت به سایر صنایع جبران کند.
اشاره کردید به اینکه باید توجه ویژه ای به صنعت بیمه صورت گیرد. مشخصا چه انتظاری هم از دولت و نهادهای بیرون از صنعت و هم از خود صنعت بیمه دارید؟
در ارتباط با انتظارات از صنعت بیمه، توجه به مدریت ریسک و قیمت دهی بر اساس ریسک سنجی ضرورت دارد. چرا که در حال حاضر در برخی از شرکت های بیمه در رشته هایی با کسری ذخیره مواجه هستند و چون با یک نرخ پایین قرارداد امضا شده، نتوانسته اند هزینه های قرارداد را پوشش دهند و این کسری ذخایر هم اعداد کوچک نیست که بخواهیم از آن چشم پوشی کنیم. مساله دیگر به بیمه شخص ثالث مربوط می شود که هیچ بخش آن در اختیار شرکت های بیمه نیست و نه تعیین حق بیمه ها بر اساس ریسک سنجی صورت می گیرد و همه ساله تعرفه و یا حق بیمه را بیمه مرکزی ابلاغ می کند و در بعد خسارت هم دست شرکت های بیمه بسته است و نرخ دیه را قوه قضاییه تعیین می کند و دولت هم یک سری هزینه های جانبی را بر صنعت بیمه تحمیل می کند و آنها را اخذ می کند. نظیر مبلغی که به راهنمایی و رانندگی، اورژانس و ... داده می شود. این روند هاست که باعث شده صنعت بیمه تضعیف شود و بخش زیادی از حق بیمه دریافتی شرکت های بیمه مرتبط با بیمه شخص ثالث و خودرو است که همیشه با زیان مواجه است چرا که هم در بخش تعیین حق بیمه و هم میزان خسارت یا تعهد های شرکت های بیمه، دست صنعت بیمه را بسته اند و عملا مدیریت ریسک در خصوص بیمه شخص ثالث موضوعیت چندانی پیدا نمی کند. دولت و بیمه مرکزی می توانند از فشار بر صنعت بیمه از محل رشته بیمه شخص ثالث کم کنند و هیچ لزومی وجود ندارد که صنعت بیمه هزینه سایر بخش ها و دستگاه ها را متحمل شود. چه ضرورتی دارد که این هزینه ها به صنعت بیمه وارد شود در حالی که با مدل فعلی، بحث ریسک سنجی راننده ها موضوعیت ندارد.
آیا همانند سال گذشته انتظار می رود که شرکت های بیمه از محل بازار سرمایه و سرمایه گذاری در بازار سهام، سود مناسبی به دست آورند؟
رشد شاخص بورس و سودآوری از محل سرمایه گذاری در بازار سهام در ماه های نخست سال گذشته، یک اتفاق بود و قرار نیست دوباره تکرار شود و می بینیم که در نیمه دوم سال نه تنها شرکت های بیمه از محل سرمایه گذاری در بازار سهام سود نکردند، بلکه برخی از شرکت ها با منفی شدن ارزش سرمایه گذاری خود مواجه شدند و باید ذخیره کاهش ارزش می گرفتند. اتفاقات ماه های نخست سال گذشته فرصت خوبی برای بهبود ترازنامه شرکت های بیمه بود و با توجه به رشد خوبی که بازار سرمایه در آن مقطع تجربه کرد، بهتر بود که شرکت های بیمه ای از سود حاصله برای تکمیل ذخایر خود استفاده می کردند و با این پدیده مواجه شده ایم که به رغم سود بالای سرمایه گذاری در بازار سهام، برخی شرکت های بیمه ای حاضر به اصلاح ترازنامه و تکمیل کسری ذخایر خود نشدند. البته برخی شرکت ها از جمله بیمه اسیا تمام سودهایی که در 2 سال گذشته از محل سرمایه گذاری در بازار سهام به دست آورد در جهت تکمیل ذخایر خود استفاده کرد و از این منظر بیمه آسیا جزو شرکت های خوب و پایدار بازار سرمایه و صنعت بیمه به شمار می رود و تقریبا این شرکت کسری ذخیره خاصی ندارد.
گزینه های پیش روی صنعت بیمه برای سرمایه گذاری در شرایط حاضر چیست چرا که سود موثر بانکی که عملا منفی است.
اتفاقا یکی از مواردی که باعث فشار بر صنعت بیمه می شود، همین است که بر اساس دستور العمل های بیمه مرکزی باید یک حدی از منابع شرکت به صورت سپرده های بانکی نگهداری شود و رقم آن هم کوچک نیست. در حالی که همه می دانیم در شرایط حاضر سپرده گذاری نزد بانک ها به معنای هدررفت منابع است چرا که با نرخ تورم 50 درصد، نرخ سود 18 درصدی سپرده های بانکی به این معناست که سپرده گذاران بیش از 30 درصد از تورم عقب هستند و ان به معنای تحلیل رفتن شرکتهلی بیمه. یکی از زمینه هایی که به نظر نیاز به بازبینی جدی دارد آیین نامه سرمایه گذاری صنعت بیمه است تا شرکت ها بتوانند در شرایط تورمی ضرر نکنند.
الان بازار سرمایه پس از نیمه دوم سال شرایط خوبی را تجربه نکرده و در ماه های نخست امسال هم روند بازار هرچند تا حدودی بهتر شده اما همچنان مطلوب نیست. با این حال بازار سرمایه برای شرکت های بیمه ای در بلندمدت ارزشمند است و آن دسته از شرکت های بیمه که در بیمه عمر بیشتر فعالیت دارند، حضورشان در بازار سرمایه ارزش مند خواهد بود و می تواند جلوی کاهش ارزش پول در برابر تورم را بگیرد.
سهامداران خرد همواره در حال مقایسه بازده سهام هستند، توصیه شما به این سهامداران به ویژه سهامداران خرد در صنعت بیمه چیست؟
صنعت بیمه در کل دنیا، یک صنعت تحت نظارت و به اصطلاح رگوله شده ، خاص و محتاطی است. بنابراین انتظاراتی که از صنعت بیمه داریم را باید متناسب با شرایط حاکم بر صنعت متعادل کنیم. چون در سایر صنایع، افزایش قیمت محصولات یا تغییر در ساختار و ... خیلی راحت انجام می گیرد. اما صنعت بیمه در کل دنیا یک صنعت تحت نظارت نهادهای ناظر است. پس نباید انتظاری که از یک شرکت پتروشیمی یا فولادی در خصوص بازده سهام وجود دارد، نباید درخصوص سهام شرکت های بیمه داشته باشیم. حتی اگر روند قیمت سهام شرکت های بیمه در بازار سهام را رصد کنیم، می بینیم که از بازار عقب تر است. به ویژه اینکه سایر صنایع بورسی عمدتا ارزش سهام شان وابسته به قیمت ارز است که در سال های اخیر رشد داشته است، بسیاری از صنایع از افزایش نرخ تورم سود می برند و نرخ تورم به نفع بازده سهام آنهاست اما در خصوص صنعت بیمه تورم برعکس باعث کاهش بازده سهام و افزایش هزینه شرکت های بیمه گر می شود. در واقع تورم به زیان شرکت های بیمه است. بنابراین شرکت های بیمه برای کسانی که دنبال گرفتن سود کلان در یک بازه زمانی کوتاه مدت هستند، اصلا گزینه خوبی نیست. اما سهام شرکت های بیمه در یک بازه بلندمدت سود منطقی را به همراه دارد و سهامداران خردی که دنبال سود بالا در کوتاه مدت هستند، اصلا نباید وارد خرید و فروش سهام بیمه ای شوند.
کسانی که بخواهد روی سهام شرکت های بیمه سرمایه گذاری کنند، باید چه مولفه هایی را در نظر بگیرند؟
دو مولفه در خصوص انتخاب یک شرکت بیمه ای برای خرید سهام آن و سرمایه گذاری مهم است، نخست ترازنامه شرکت های بیمه به ویژه از حیث ذخایر فنی می باشد.. مساله دوم ترکیب پرتفوی شرکت های بیمه است که خیلی مهم است و تفاوت بین ارزش دفتری و ارزش روز بستگی دارد. ما الان با شرکت هایی بیمه ای در بازار سهام داریم که تمام دارایی آن به قیمت روز است و با قیمت دفتری تفاوت چندانی نمی کند. باید دقت کنیم که اگر ذخایر یک شرکت بیمه ای کافی نباشد، سود هر سال توسط خسارت های سال گذشته خورده می شود.افزون بر اینکه ساختار و ترکیب دارایی شرکت های بیمه ای هم بسیار مهم است که آیا این دارایی ها به چه میزان در طبقه سرمایه گذاری، دارایی های ثابت یا وجه نقد وجود دارند.