صنعت شیشه، صنعتی با مزیتهای صادراتی

با این وصف حتی در اوج تحریم ها و در شرایطی که فروش مواد اولیه به کارخانجات کشور دچاراختلال شود، هیچگونه خللی در روند تولید شیشه ایجاد نمی شود.
طبق آمار رسمی در سال 97 صادرات وزنی شیشه تخت 599 هزارتن به ارزش 129 میلیون دلار رسید که در مقایسه با صادرات سال 96 به ترتیب 5.4 و 4 درصد رشد داشت که عمدتاً به کشورهای خاور میانه، شرق آسیا و آسیای میانه و شرق اروپا صادر شده است .
صادرات وزنی ظروف شیشه 195 هزارتن به ارزش 181 میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مقدار صادرات سال قبل از آن به ترتیب 25.8 و 19.8 درصد رشد نشان می دهد که عمدتاً به کشورهای خاور میانه، شرق آسیا و آسیای میانه و شرق اروپا صادر می شود.
بر این اساس ایران از نظر تولید شیشه تخت در منطقه (بدون احتساب ترکیه) مقام نخست، در آسیا سومین کشور تولید کننده و در جهان نهم می باشد.
ایران از نظر تولید ظروف شیشه در منطقه سوم، در آسیا دهم و در جهان جزء 20 تولید کننده برتر می باشد.
در حال حاضر فعالیت حدود 12 کارخانه شیشه فلوت در شهرهایی همچون یزد ، قزوین مراغه ، آذربایجان ، مشهد و ساوه 23 واحد تولید ظروف شیشه فرصت های قابل توجهی در حوزه اشتغال زایی ایجاد کرده است.

برای شیشه تعاریف مختلفی وجود دارد، شیشه جامدی است که ساختار بلوری ندارد و در برابر گرما و مذاب شدن فرمی مانند شیشه از خود نشان می‌دهد. می‌توان گفت که شیشه از مواد چون آلیاژ، گدازه‌های یونی، مایع‌های مولکولی و بسپارها و… به‌دست می‌آید.

شیشه‌های معمولی که در زندگی روزمره بکار می‌روند، عمدتا شامل سیـلیس ، کربنات کلسیم (یا آهک) و کربنات سدیم و زغال کک است ( گاهی از فلدسپار و دولومیت نیز استفاده می‌شود). معمولا این مواد را به صورت پودر یا دانه‌هایی به قطر 0?2 تا 2 سانتی‌متر ، مصرف می‌کنند. البته برای تهیه شیشه‌های مرغوب و کریستال ، از سیلیس تقریبا خالص (کوارتز) استفاده می‌شود. در شیشه‌های معمولی حدود ½ درصد آلومین و 0?08 درصد اکسید آهن نیز وجود دارد.

مراحل مختلف تهیه شیشه:

- تهیه مواد اولیه و تبدیل آنها به پودر با دانه‌بندی بین 0?1 تا 2 میلی‌متر
- توزین هر یک از مواد اولیه به نسبتهای مورد نظر و مخلوط کردن آنها همراه با 4 تا 5 درصد آب و انتقال مخلوط به کوره
- ذوب کردن مخلوط در کوره و تهیه خمیر شیشه
- بی‌رنگ کردن خمیر شیشه و خارج کردن گازها
- تبدیل به فرآورده‌های مورد نیاز بازار و صنایع
- نپختن شیشه ( قرار دادن شیشه داغ در کوره‌هایی که دمای کمی دارد، برای کاهش شکنندگی شیشه)
- فرآورده‌های مختلف شیشه‌ای

مصارف شیشه صرفا به حوزه ساختمان سازی خلاصه نمی شود و تولیدات متنوع و متعدد برای تامین نیاز شیشه قفسه ها ، ایستگاه های اتوبوس ، میزها و شیشه های ضد گلوله باعث تنوع و تکثر قابل توجه تولیدات در این حوزه شده است.
در حال حاضر ، صنایع شیشه‌سازی در کشور عمدتا در پنج شاخه اصلی ساختمان سازی، صنایع غذایی ، تهیه لوازم خانگی ، صنایع خودرو سازی ، صنایع دارو سازی و آزمایشگاه فعالیت دارند.

کاربرد شیشه تخت وظروف شیشه ای

عمده مصرف شیشه تخت در صنعت ساختمان و وسایل نقلیه کاربرد دارد، به طور معمول شیشه تخت پس از فرآوری(سکوریت شدن، لمینیت و چند لایه شدن) مورد استفاده قرار می گیرند.
ظروف شیشه به چند دسته ظروف از جمله ظروف آشپز خانه، ظروف مواد غذایی و ظروف مواد دارویی تقسیم بندی می شوند، که همانگونه از نام آنها مشخص می باشد ظروف آشپزخانه برای استفاده در لوازم خانگی، ظروف مواد غذایی از جمله بطر و جار جهت بسته بندی مواد غذایی مانند شیشه های نوشابه ، دلستر ، عسل و مربا و ظروف مواد دارویی جهت بسته بندی مواد دارویی از جمله شربت دارویی مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع شیشه ساختمانی

• شیشه تخت این نوع شیشه از همان شیشه‌ های معمولی هستند که از گذشته تا به حال مورد استفاده قرار می گیرند. شیشه تخت یا فلت در ضخامت‌ های 2 تا بیش از 20 میلیمتر تولید می شود که به طور معمول ضخامت‌ های 4 تا 8 میلیمتر آن کاربرد بیش تری دارند. بیش ترین کاربرد آن ها برای پوشش دهی پنجره‌ ها است
• . شیشه مشجر : این نوع شیشه سطحی به صورت ناهموار دارد که گاهی در مراحل تولید، از نقش و طرح‌ های زیبا بر روی سطح آن استفاده می‌ شود. موارد استفاده آن بیش تر برای فضاهایی است که قصد دارند از دید مستقیم افراد جلوگیری کنند.
• شیشه رفلکس : این نوع از شیشه قابلیت انعکاس تصاویر را دارد و سطح آن مانند آینه عمل می کند. بیش ترین کاربرد شیشه رفلکس در نماهای ساختمان است. باید گفت در هر سمت که نور بیش تر باشد، شما می توانید تصویر خود و محیط را در شیشه مشاهده کنید.
• شیشه دو جداره : شیشه‌ های دو جداره از جاگذاری دو شیشه با فاصله از یکدیگر ساخته می‌ شوند که با ایجاد فضای خالی در بین دو شیشه خلا بوجود می‌ آید. ایجاد این خلا می تواند شیشه را عایق مناسبی در برابر صوت و حرارت کند.
• شیشه سکوریت : این نوع شیشه به شیشه میرال یا نشکن هم معروف است. به دلیل این که به شیشه سکوریت در هنگام ساخت، حرارت بالا داده می شود، ایمنی آن افزایش می یابد و مقاومت فشاری آن بالا می‌ رود. در نتیجه شیشه به راحتی نمی‌ شکند.
• شیشه لمینت : این نوع شیشه از چند لایه شیشه تخت یا سکوریت تشکیل شده است. در بین لایه‌ های شیشه از نوعی طلق استفاده می‌ شود که باعث چسبندگی بین شیشه‌ ها می‌ گردد.

شیشه ساده یا تخت (شیشه فلوت)

شیشه فلوت شیشه ای است بدون موج و کاملا صاف است که بعد از بیرون آمدن شیشه از کوره برای صاف و مسطح شدن و ضخامت دار شدن آن، شیشه را در حوضچه مذاب قلع غوطه ور میکنند تا تبدیل به شیشه فلوت می شود. نام دیگر شیشه خام و سکوریت نشده شیشه فلوت می باشد که امروزه در صنعت ساختمانی کمترین کاربرد را دارد.
شیشه فلوت یا شیشه تخت، اولیه ترین حالت شیشه تولید شده می باشد. شیشه فلوت در ضخامت های مختلف از 2 میلی متر تا بیش از 20 میلی متر تولید و عرضه می شود اما به صورت متداول ضخامت های 4-8 میلی متر در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
شیشه فلوت به دلیل روش تولید خاص خود، اغلب بدون موج و خمیدگی می باشد، به همین دلیل در ساختمان ها و بخصوص پنجره ها کاربرد فراوانی دارد. شیشه فلوت را می توان به صورت اولیه و یا به صورت فراوری شده و افزایش کارایی های جدید مورد استفاده قرار داد.

فرق شیشه فلوت و ساده

شیشه معمولی، شیشه فلوت و شیشه سکوریت هر سه تخت هستند، فرق شیشه فلوت و ساده شیشه فلوت سطح کامل صاف و مسطح دارد بدون حباب و خش که این تفاوت به دلیل تفاوت در فرایند تولید آن هست. فرق شیشه فلوت و ساده در موادی است که در تولید استفاده می‌شود.

رشد 10 درصدی تولید شیشه تخت در سال 97

طبق آمار دریافتی در سال 97 ، ظرفیت اسمی شیشه تخت یک میلیون و 752 هزار تن ؛ ظرفیت اسمی ظروف شیشه 759 هزارتن ، تولید شیشه تخت یک میلیون و 629 هزار تن که نسبت به تولید سال 1396 با تولید یک میلیون و 478 هزار تن 10 درصد رشد داشته است. علت رشد 10 درصدی ناشی از بهره برداری از طرح شرکت شیشه فلوت کاویان با ظرفیت 180 هزار تن بوده است.
همچنین تولید ظروف شیشه 669 هزارو 500 تن بوده است که نسبت به تولید سال 1396 با تولید 666 هزارتن 5/0 درصد رشد داشته است.

در همین مدت واردات وزنی شیشه تخت 5 هزارو 781 تن به ارزش 5 میلیون دلار و واردات وزنی ظروف شیشه 11 هزارو 623 تن به ارزش 25 میلیون دلارو واردات وزنی ظروف شیشه 11 هزار و 623 تن به ارزش 25 میلیون دلار بوده است.
میزان مصرف شیشه تخت (مجموع شیشه تخت خام و سایر شیشه های ایمنی) 850 هزارتن در سال گذشته گزارش شده است و میزان مصرف ظروف شیشه بین 400 الی 450 هزارتن بوده است .

این در حالی است که طی سه ماهه نخست سال 98 ظرفیت اسمی شیشه تخت یک میلیون و 752 هزار تن و ظرفیت اسمی ظروف شیشه 759 هزارتن بوده است و بر این اساس تولید شیشه تخت طی سه ماهه نخست سال جاری 405 هزارتن و تولید ظروف شیشه در همین مدت 170 هزارتن گزارش شده است.
همچنین ظرفیت اسمی تولید کریستال 9156 تن ، تولید عملی 7 هزار تن و تعداد واحد های تولید کننده در کشور 4 واحد گزارش شده است.