بانک و صنعت، سازمان امور مالیاتی کشور، سازمانی است که همه فرایندهای ارتباطی را با تمام بخشها، یعنی شرکتهای خصوصی، شهروندان، نهادهای دولتی و کارمندان در فرایندهای سازمانی خود هموار نموده است. این سازمان با هدف بهبود در شیوه، روش و روند انجام امور سازمانی و کاهش بوروکراسی و تشریفات زائد اداری، با اجرای طرح جامع مالیاتی به سوی دولت الکترونیک قدم برداشته است. قبل از تهیه و اجرایی شدن طرح جامع مالیاتی، اطلاعات مربوط فعالیتهای اقتصادی یا از طریق اشخاص ثالث یا صاحبان منافع نظیر شهرداریها، بانکها، ادارات بازرگانی و سازمانهای دولتی و یا به طور مستقیم و با تکیه بر روشهای سنتی و بررسی اسناد حسابداری اشخاص حقیقی و حقوقی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار میگرفت. هر دوی این روشها به دلیل پیچیدگی فرایندهای اقتصادی و عدم امکان شناسایی بسیاری از فعالان اقتصادی و طولانی بودن فرایند انتقال و پردازش اطلاعات، منجر به کاهش درآمدهای مالیاتی و فرار مالیاتی و فساد اداری میشد. اما طرح جامع مالیاتی از طرحهای مهم و ملی است که در صورت اجرایی شدن آن به صورت کامل، میتواند به بهبود روشهای دریافت مالیات، رشد درآمدهای مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی، عدالت مالیاتی، تأمین سلامت اداری و مهمتر از همه رضایتمندی مودیان منجر شود.
طرح جامع مالیاتی با توجه به مشکلات مورد اشاره، بر سه فرآیند شناسایی جریان اطلاعات فعالان اقتصادی کشور، پردازش اطلاعات و تشخیص مالیات و در نهایت وصول مالیات قانونی از آنها، متمرکز است. استقرار نرم افزار یکپارچه مالیاتی با مکانیزه کردن اطلاعات مودیان، دریافت اظهار نامه، ارسال صورت معاملات فصلی، دسترسی مودیان به پرونده مالیاتی خود، برخورداری از امضای دیجیتال و تأمین اطلاعات موردنیاز سازمان امور مالیاتی به صورت الکترونیکی سبب شفافیت و سادهسازی فرایندهای مالیاتی میشود.
پیشبرد طرح جامع مالیاتی و توسعه آن را می توان از اقداماتی برشمرد که در نوع خود در کشور بیبدیل و اثرات اجرای آن بسیار گسترده بوده و منافع بسیاری برای اقتصاد کشور به ارمغان خواهد آورد. طرح جامع مالیاتی اولویتدارترین برنامه وزارت امور اقتصادی و دارایی و عظیمترین پروژه IT اقتصاد کشور است، آثار اجتماعی این طرح و دامنه تاثیرات آن بسیار گسترده بوده و به نوعی همه مردم با آن در ارتباط هستند. اجرای عدالت یکی از اصلیترین اهداف سازمان است و برای تحقق کامل آن باید در چارچوب طرح جامع مالیاتی حرکت کرد تا بتوان مالیات حقه و عادلانه را از مودیان اخذ نمود. آثار و برکات طرح جامع مالیاتی حتی از زاویه اخلاق نیز پررنگ است چرا که در سایه این طرح، اقتصاد کشور شفاف شده، مالیات عادلانه وصول شده و سلامت نظام اداری نیز ارتقا مییابد.
این طرح از یک طرف ارائه خدمات الکترونیکی و غیر حضوری به مودیان را دنبال می کند و از طرف دیگر بستری را فراهم می کند که 80 درصد اظهارنامه های مودیان بدون رسیدگی مورد پذیرش قرار گیرند از این منظر بخش عمده ای از مودیان کمتر مورد مراجعه سازمان امور مالیاتی قرار خواهند گرفت. این کار بر مبنای ارزیابی ریسک مودیان انجام می شود، مودیان کم ریسک از گردونه حسابرسی مالیاتی خارج و مودیان مالیاتی پر ریسک برای حسابرسی مالیاتی انتخاب می شوند. لذا حسابرسی مالیاتی با اجرای طرح جامع مالیاتی متحول می شود به طوری که رسیدگی به اظهارنامه های مودیان منتخب مبتنی بر اطلاعات دریافتی در رابطه با مودیان خواهد بود البته فرآیندهای اجرایی نیز دچارتغییرات مثبت زیادی می شود.
همانگونه که اشاره شد طرح جامع مالیاتی در برنامه ریزی اقتصاد مقاومتی بسیار مهم بوده است اجرای این طرح سبب گسترش عدالت و رضایتمندی بیشتر مردم خواهد شد. با اجرای این طرح میزان نارضایتی ها از پرداخت مالیات بسیار کاهش می یابد و مردم با رغبت و علاقه مالیات می پردازند. افزایش تصاعدی مالیات ها براساس درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی یکی از مزیت های این طرح است. با اجرای کامل طرح جامع مالیاتی می توان از فساد مالی و فرار مالیاتی در کشور جلوگیری کرد. این طرح به لحاظ فنی مبتنی بر استفاده حداکثری از فناوری اطلاعات و ارتباطات است و هدف غایی آن افزایش و تحقق بحث عدالت مالیاتی است. نظام مالیاتی سنتی یکی از دلایل ایده طرح جامع مالیاتی است و بر چند فرایند استوار بوده که شامل شناسایی، ردگیری جریان اطلاعات فعالان اقتصادی کشور، پردازش اطلاعات، تشخیص مالیات و در نهایت وصول مالیات حقه متمرکز است.
نهایتا با اجرای طرح جامع مالیاتی روش سنتی جای خود را به روش الکترونیکی خواهد داد که در آن، مراحل پروندههای مالیاتی از ابلاغ تا پرداخت مالیات، بهصورت الکترونیکی انجام خواهد شد. کاهش هزینه وصول مالیات، افزایش رضایت مشتری، کاهش فرار مالیاتی، افزایش درآمدهای مالیاتی از جمله دستاوردهای پس از اجرای این طرح است، اما برای رسیدن به یک سیستم مالیاتی که بتواند ضمن وصول تمام درآمدهای مالیاتی دولت، رضایت تمام صاحبان منافع سازمان را تامین کند، مستلزم داشتن یک رویکرد سیستمی در برخورد با مسائل و مشکلات مالیاتی است.
در نهایت میتوان گفت که با توجه به شرایط پیش آمده در خصوص درآمدهای نفتی، تأمین هزینههای جاری دولت برای اداره کشور از طریق درآمدهای مالیاتی تنها گزینه جایگزین و مناسب است; پس راهکاری غیر از اجرای کامل و یکپارچه طرح جامع مالیاتی وجود ندارد، زیرا اجرای این طرح، افزون بر تسهیل و تسریع در انجام امور و ارائه خدمات به مودیان موجی رضایتمندی مردم می شود و تأثیر به سزایی هم در شفافیت اقتصادی ایجاد می نماید.
سازمان امورمالیاتی کشور