شبکه های اجتماعی و ایجاد تعامل دو طرفه

به گزارش خبرنگار بانک و صنعت، رویداد آنلاین گرامیداشت روز جهانی ارتباطات و روز ملی ارتباطات و روابط عمومی امروز (شنبه 27 اردیبهشت 99) برگزار شد.

در این رویداد آنلاین در پنل تخصصی "بهره گیری از شبکه های اجتماعی در روابط عمومی جهت پاسخگویی بهتر به افکار عمومی" با حضور حسین علی افخمی استاد ارتباطات، شهرام شریف دبیر گروه دیجیتال روزنامه دنیای اقتصاد و امیر ناظمی معاون وزیر و رئیس سازمان فناوری اطلاعات برگزار گردید.

امیرناظمی معاون وزیر ارتباطات در پرسشی خطاب به حسین علی افخمی مطرح کرد: با توجه به گسترش روز افزون شبکه های اجتماعی و استفاده از آن در لایه های مختلف جامعه این سوال به وجود می آید که شبکه های اجتماعی نقشی در کاهش یا افزایش سرمایه های اجتماعی دارد؟

افخمی پاسخ داد: پیوند مهم روز بین المللی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی این اهمیت را برای روابط عمومی دارد که رسانه های جدید نقش بسیار تعیین کننده ای دارند؛ در اینجا باید از سه مفهوم فاصله بگیریم و به نوعی تغییرشان دهیم. مفهوم شبکه های اجتماعی از دهه 1950 وجود داشته است و زمانی که مدیریت با رویکرد سیستمی به جامعه نگاه می کرد شبکه اجتماعی را بعنوان عنصر مهم در کارکرد روابط عمومی همیشه مدنظر داشته است و با رویکرد سیستمی دهه 50 به بعد است که افکار عمومی هم مفهوم پیدا می کند؛ بعبارتی روابط عمومی که تا قبل از دهه 50 بیشتر به مبحث نیروی انسانی و سرمایه سازمانی توجه می کرد، در اینجا به اهمیت افکار عمومی و اینکه سازمان بخشی از یک کل بزرگ تری از جامعه است و در آن جامعه شبکه های اجتماعی نقش بسیار مهمی در نوع ارتباطات دارد که ارتباطات شبکه ای گفته می شود.

وی افزود: با آمدن رسانه های جدید، در ابتدا صحبت از قدرت شبکه حقیقت مجازی داشتیم و طی بیست سال گذشته آنچه که بیشتر به ما نزدیک شد بحث رسانه های اجتماعی است که انواع و کاربردهای مختلفی دارد و ما در ایران بعلت اینکه سیاست های کنترلی با بسیاری از دیگر کشورها متفاوت بود و این امر طبیعی است چراکه هرکشوری در خصوص سیاست کنترلی مجازی چهارچوب های متفاوتی دارد. برخی از رسانه های اجتماعی رشد بسیار خوبی داشته و برخی هنوز در قدم های اولیه هستند.

این استاد ارتباطات ادامه داد: به همین علت اگر بخواهیم از ادبیات مقایسه ای و یافته های سایر کشورها استفاده کنیم با مشکل مواجه می شویم. یعنی اگر ما آماری داشته باشیم که روابط عمومی ها تا چه میزان از فیسبوک استفاده می کنند و این آمار در ایران مقایسه شود، مقایسه جالبی صورت نمی گیرد.

افخمی مطرح کرد: در ایران شبکه ها و رسانه های اجتماعی تا چه حد می توانند نقش تقویت سرمایه اجتماعی را داشته باشند؟ اگر اعتماد اجتماعی در ارتباطات به وجود نیاید، دو حالت به وجود می آید، یک اینکه کاردکرد خنثی داشته باشد و دیگری اینکه کج کارکرد داشته باشد.

این استاد ارتباطات اظهار کرد: در جامعه ما به زیرساخت مجازی برای درآمد اقتصادی احساس نیاز نمی شود، چراکه به وفور در کشور انرژی خام داشتیم و بخش عمده ای از اشتغال در کشور در صنایع، مزرعه و خدمات است و به جامعه اطلاعات که می رسیم درمیابیم هنوز ما در آن حد نیستیم که از داده ها کسب درآمد کنیم.

رسانه های اجتماعی ابزار فعالیت اجتماعی و اتصال

وی با تاکید براینکه رسانه های اجتماعی ابزار فعالیت اجتماعی و اتصال هستند و کارکرد اطلاع رسانی در درجه بعدی قرار می گیرد، گفت: شبکه های اجتماعی با تکیه بر فرهنگ غنی باعث سودمندی و تأثیرگذاری بیشتر در جامعه می شود.

افخمی در ادامه افزود: با توجه به دسترسی بالای شبکه های مجازی در بین افراد جامعه و تولید محتوا، رفتار و کنش مورد انتظار در جامعه صورت نمی گیرد و کارکرد مشارکتی بالایی در شبکه های مجازی را مشاهده نمی کنیم که می تواند دلیل آن عدم اتصال حلقه سیاست به شبکه های اجتماعی باشد.

در ادامه شهرام شریف روزنامه نگار و دبیر گروه دیجیتال روزنامه دنیای اقتصاد اظهار کرد: شبکه های اجتماعی قطعا سرمایه اجتماعی را در همه دنیا تقویت کرده از جمله در ایران؛ اما به دلیل کارکردها برخی ضعف ها و نقصان های موجود در جامعه را نیز بر همگان آشکار کرده است و شفافیت و صراحت از مزیت ها و کارکردهای مهم شبکه های مجازی است.

شبکه های اجتماعی و ایجاد تعامل دو طرفه

وی افزود: رسانه های سنتی یک وجه یک سویه ارتباطی داشتند اما شبکه های اجتماعی این قانون را شکسته اند و تعامل دو طرفه به وجود آمده، همچنین سرمایه دیگری که در شبکه اجتماعی به وجود آمده شفافیت و صراحت در فضای ارتباطی و ارتباط جامعه است که سرمایه بزرگی است و مردم به راحتی حرف می زنند، نقص ها را بیان می کنند و امکان سنجش افکار عمومی به وجود می آید.

شبکه اجتماعی برابر با افزایش سرمایه اجتماعی

ناطمی نیز در ادامه بیان کرد: در جامعه ای زندگی می کردیم که بسیاری از مولفه های جامعه کمتر علنی و آشکار بوده و اندک راجب آن صحبت و به اشتراک گذاشته می شد، اما زمانی که شبکه اجتماعی آمد یکباره جامعه ما با چنین مواردی مواجه می شود و شاید در گام های اولیه نیز منجر به کاهش سرمایه اجتماعی شود ولی در بلند مدت منجر به افزایش سرمایه اجتماعی می شود. یعنی زمانی که ما بتوانیم از شوک اولیه که به واسطه عدم تجربه قبلی در زمینه به اشتراک گذاری دانش در دیدن مواردی که همیشه پنهان می شد را بتوانیم پشت سر بگذاریم، بعد از آن به راحتی می توانیم بگویم که منجر به افزایش سرمایه اجتماعی می شود.