|
قبل از تاسیس شرکت شبکه الکترونیکی پرداختکارت «شاپرک»، بانکها با سرمایه گذاری کلان، بانکداری الکترونیکی را محقق نمودند ودر ادامه، از سال 81 که تاسیس شرکتهای ارایه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی (PSP) در بانک مرکزی تصویب شد، برخی بانکها نیز به این حوزه ورود پیدا کردند.
به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت،درآذرماه سال 90 بانک مرکزی شرکتهای PSP را به نخستین جلسه توجیهی شاپرک (شبکهالکترونیکی پرداخت کارت) فراخواند و ابلاغ آیین‌نامه شاپرک دو ماه بعد از آن میسرشد که بیش از 2 سال می‌گذرد. در این مدت، شرکت شاپرک تاسیس و مراحل مختلف بررسی فنیو صدور مجوز برای شرکتهای واجد شرایط در این عرصه آغاز شد.
دی ماه سال 91، زماناتصال شرکتهای PSP به سوئیچ شاپرکمتصل گردیده و ارسال پیام‌های پرداخت از طریقشتاب قطع شد و از بهمن‌ماه سال 92 نیز تراکنشهای درگاه های اینترنتی از طریق اینشبکه انجام شد.
گرچه فلسفه تاسیس شاپرک، نظام مند شدن بازار پرداخت الکترونیکیبود، اما اجرایی نشدن اخذ کارمزد، تعدد پایانه‌های فروش و مسائلی از این دست،مشکلاتی است که کماکان صنعت پرداخت الکترونیکی کشور با آن دست به گریباناست.
برای اطلاع از اقدامات انجام شده و برنامه‌های آینده شرکت شاپرک، همچنینطرح برخی سوال‌ها و ایراداتی که به شرکت شاپرک وارد می‌شود، پای صحبت‌های سید محموداحمدی دبیر کل بانک مرکزی نشستیم که از نظر می‌گذرانید.
?مدتی بعد از شکل‌گیریشرکتهای ارایه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی، کم کم شاهد فعالیت‌های متفاوت وپراکنده این شرکتها در عرصه پرداخت الکترونیکی کشور بودیم و به مرور در کنار حضوربانکها به عنوان مالک دستگاههای کارتخوان و شرکتهای ارایه دهنده خدمات PSP ، شاهدارایه برخی از خدمات بانکی بر روی دستگاههای کارتخوان بودیم. ارزیابی شما از روندحرکت پرداخت الکترونیکی پس از تاسیس شرکت شاپرک چیست و در این راه با چه نقاط قوت وضعفی روبه‌رو بودیم؟
ایجاد چارچوبهای لازم که مورد نیاز این کسب و کارمیباشد و اصرار بر پیاده سازی آن در کلیه شرکتها و کنترلهای مداوم از دلایل اصلیارتقای کیفیت خدمات شرکتهای PSP می باشد.
وحدت رویه در خصوص سرویسهای پرداختالکترونیکی انجام شده و خدمات پشتیبانی، خدمات فنی و ... بخشی از سرویس پرداختالکترونیکی نیست بلکه فضایی است که شرکتهای ارایه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی درآن به رقابت با هم می‌پردازند و با توجه به اختلاف کیفیت سرویس دهی در این فضا استکه برای پذیرنده کارتخوان و دارنده کارت حق انتخاب برای مردم اعم از پذیرنده دستگاهکارتخوان و یا دارنده کارت ایجاد می گردد.
هر چند که حذف نقش بانکها بر افزایش واستقلال درآمدزایی شرکتهای PSP می افزاید، اما حذف سریع و نسنـجیده بانکها می توانداختلالاتی در سیستم پرداخت الکترونیکی بوجود آورد. لذا در حوزه پرداخت الکترونیکیبانکها کاملا حذف شده و با روندی ثابت و برنامه ریزی شده شاهد کمتر شدن نقش بانکهادر سایر حوزه های مرتبط با پرداخت الکترونیکی خواهیم بود.
?پیش از تاسیس شرکت شاپرک شاهد بروز برخیاز مشکلات در حوزه امنیت اطلاعات مالی مردم، نظیر افشای 3میلیون رمز کارت بانکیبوده ایم و یکی از دغدغه های اصلی تاسیس شرکت شاپرک نیز جلو گیری از همین مواردبیان شد، در این مدتی که از زمان آغاز به کار شرکت شاپرک می گذرد، شما حرکت شرکتشاپرک را در نیل به این هدف چگونه می‌بینید؟
اقدامات انجام شده در حوزهامنیت اطلاعات به سبـب اینکه می تواند زمینـه ساز مقابله با آنها گردد محرمانـهبوده و نمی توان به اقدامات وسیعی که در این خصوص انجام شده اشاره نمود، با اینوجود ذکر برخی نکات ضروری است.
شرکت شاپرک با استفاده از استانداردهای مرتبط باحوزه پرداخت الکترونیکی منتشر شده توسط مؤسسات معتبری چون PCI, ISO و NIST و بابهره گیری از نکات قوت آنها و شرایط بازار کشور، برای اولین بار در این صنعتاستانداردی بومی را تحت عنوان «الزامات امنیت اطلاعات شاپرک» تدوین و برای اجراابلاغ نموده است. شرکتهای ارایه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی نیز در بازه زمانیچهارده ماه گذشته این الزامات را پیاده سازی نموده اند. علاوه بر آن، کل پروژه ومیزان پیشرفت شرکتها زیر نظر شاپرک بوده و از بدو اجرای استاندارد «الزامات امنیتاطلاعات شاپرک» کل فرآیندها به صورت مستمر تحت نظارت و بازرسی متخصصین شاپرکمی‌باشد.
?یکی از مواردی که قرار بود اجرایی شودنظام کارمزدها بود، نظامی که بعد از ورود بانکها به حوزه پرداخت الکترونیکی دررقابت ما بین بانکها رفته رفته حذف شد، چرایی توقف یا کندی حرکت نیل به اجراییشدن نظام کارمزدها را در چه چیزی می بینید؟
در واقع این نظام متوقفنشده است، بلکه با توجه به رسالت شاپرک در رونق کسب و کار حوزه پرداختالکترونیکی،بانک مرکزی با همکاری شبکه بانکی، شرکت شاپرک و شرکتهای PSP به طراحیچند مرحله ای و اجرای «نظام جامع کارمزد» اقدام نموده اند، البته با توجه بهپیچیدگی کار و تعدد پارامترهای مورد مطالعه تدوین طرح، امری زمان بر بوده و منوط بهاجرایی شدن پیش نیازهایی است که در مراحل مختلف، اطلاع رسانی و سپس اجرایی خواهدشد.
?عدم وجود اطلاعات دقیق که منجر به ارایهآمار ناصحیح می گردید پیش از تاسیس شرکت شاپرک، گریبان صنعت پرداخت الکترونیکی کشوررا گرفته بود. طی این مدت، شرکت شاپرک چه کرده و اکنون آمارها و اطلاعات امروزشاپرک تا چه حد قابل اتکاء است؟
ضعف اطلاعاتی و آمارهای متناقض ازمواردی بود که در گذشته به صورت چشمگیری وجود داشته است. شرکت شاپرک در بدو تاسیساقدام به جمع آوری اطلاعات و آمارهای موجود کرد و سپس شرکتها را ملزم به اصلاح و بهروز رسانی اطلاعات و آمار نمود. بدیهی است روش اجرایی صحیح برای تغییر و نظم بخشیدنبه فرآیندهای سیستمهای در حال کار، اجرای اصلاحات گام به گام و تدریجی است چراکهتغییر یکباره سیستم، می تواند منجر به اختلال یا توقف ارایه سرویس شود. به لطففعالیتهای انجام شده، اکنون در مرحله ای هستیم که اطلاعات و آمار قابل اتکایی دراختیار داریم و مسلماً با حضور شاپرک شفافیت در آمار این حوزه افزایش یافتهاست.
?عده ای از منتقدین در خصوص افزایش تعداددستگاه های کارتخوان ایراداتی به شاپرک گرفته اند و به این امر استناد می‌کنند کهیکی از فعالیت هایی که قرار بود صورت پذیرد جمع آوری دستگاه های کارتخوان اضافی وعدم افزایش این ابزار پرداخت الکترونیکی بوده است، آیا در این مدت شاپرک در اینخصوص توفیقی داشته و یا این مورد مغفول مانده است؟
همانطور که مطلعهستید، تسویه حساب آنی به‌خصوص برای پرداختهای عادی نامتعارف است. سامانه هایی کهاین گونه فعالیتها را ارایه می دهند محدود و ازکارمزد بالاتری برخوردار است. درحال حاضر، نیز این حسابها در کشور وجود دارد و مورد استفاده نیز قرار می گیرد. درعین حال آمارها نشان می دهد، پس از حضور شاپرک و نوسان بوجود آمده در اوایل فعالیتآن استفاده از انواع درگاه های پرداخت الکترونیکی افزایش داشته است.
همچنین درگذشته صرف توزیع دستگاه های کارتخوان برای بانکها از اهمیت بیشتری برخوردار بود وبه کارکرد دستگاه ها توجه خاصی نمی شد، اما در حال حاضر این گونه نیست و کاراییدستگاه از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.
توسعه زیر ساخت از اصول مهم پیشرفت وتوسعه کسب و کار می‌باشد. در حال حاضر، نسبت تعداد تراکنش ها به ازای هر دستگاهکارتخوان حدود سه برابر و نسبت مبلغ تراکنش ها نیز به ازای هر دستگاه کارتخوان نیزحدود دو برابر شده است. به موازات افزایش تعداد پایانه ها ، گسترش بازار پرداختالکترونیکی در کشور و افزایش پوشش مناطق جدید تحقق یافته است. به نحوی که تعدادتراکنش های دستگاه های کارخوان طی سال 1392 از تراکنش های دستگاه های خودپرداز حدود 5/2 برابر بیشتر شده و این امر نشان دهنده تقویت جایگاه پرداخت الکترونیکی در مقابلوجه نقد در معاملات است.
البته در سال جدید بر اساس برنامه هایی که شرکت شاپرکپیشنهاد اجرای آن را داده و در بانک مرکزی نیز در دست بررسی است، فعال سازی نظامکارمزد و استفاده بهینه از تجهیزات فعال در این کسب و کار در دستور کار می‌باشد کهاز اهم فعالیت های نیمه اول سال جاری شرکت شاپرک است
|
