قرارداد سپرده گذاری ارزی که بین صندوق و بانک های سپرده پذیر منعقد می شود در واقع قراردادی است که بنا به درخواست بانک و تا سقف مبلغ سپرده گذاری شده در آن، اجازه تامین مالی ارزی طرح های دارای اهلیت متقاضی و توجیه فنی، مالی و اقتصادی را پس از طی مراحل تصویب طرح در ارکان اعتباری بانک عامل را با در نظر گرفتن ضوابط و قوانین قرارداد، می دهد.
بر این اساس سالانه بخشی از منابع صندوق توسعه ملی به سپرده گذاری ارزی در بانک های سپرده پذیر اختصاص پیدا می کند تا از طریق اعطای تسهیلات در چارچوب قراردادها، این منابع را به طرح ها و فعالیت های مرتبط از جمله بخش نفت، گاز، پتروشیمی و صنعت و معدن تخصیص دهند.
توقف سپرده گذاری در 3 سال گذشته
این در حالی است که بررسی عملکرد صندوق توسعه ملی در حوزه سپرده گذاری ارزی از ابتدای تاسیس(1390) تا پایان آذرماه 1399 نشان می دهد که از سال 1391 تا 1396 این قراردادها منعقد شده ولی در سال های 1397 و 1398 و 9 ماهه سال 1399 هیچ گونه قرارداد سپرده گذاری ارزی از محل منابع صندوق با بانک ها منعقد نشده است، صندوق توسعه ملی درباره چرایی این موضوع توضیح داد که عدم درخواست بانک ها موجب توقف انعقاد قرار داد سپرده گذاری ارزی شده است.
جزئیات سپرده گذاری 7.2 میلیارد دلاری
اما جزئیات سپرده گذاری ارزی صندوق توسعه ملی از این حکایت دارد که از سال 1391 تا پایان سال 1396 بالغ بر 7.2 میلیارد دلار در بانک های عامل سپرده گذاری صورت گرفته است که از این میزان بیش از 5.5 میلیارد دلار در قالب 46 طرح به مرحله تخصیص ارز رسیده است.
از مجموع منابع ارزی تخصیص داده شده حدود 98 درصد به طرح های بخش نفت و گاز و حدود دو درصد به طرح های بخش صنعت و معدن اختصاص یافته است.
همچنین از منابع تخصیص داده شده، حدود 77 درصد از مبلغ تخصیص یافته در مناطق کمتر توسعه یافته و کمتر از 23 درصد در مناطق برخوردار هزینه شده است.
گفتنی است که واحد ارز قراردادهای سپرده گذاری ارزی به دلار و یورو بوده و ملاک یکسان سازی ارز یورو به دلار ، نرخ ارز مرجع اعلامی بانک مرکزی به تاریخ آغاز قرارداد یعنی واریز وجه به حساب بانک است.
