طبق طرح مجلس، اگر فردی طلا، ارز، مسکن و خودرو خریداری و سپس اقدام به فروش آن کند، باید از محل سود این معامله طبق مدت نگهداری آن سرمایه، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت کند.
جزئیات مالیات بر عایدی سرمایه بیانگر این است که املاک در صورت نگهداری کمتر از یکسال مشمول 40 درصد مالیات بر عایدی سرمایه می شوند که با نگهداری بیش از یکسال، سالانه سه واحد درصد از نرخ مالیات بر عایدی سرمایه کم می شود و از سال دوازدهم به بعد با نرخ ثابت چهار درصد مشمول مالیات می شوند.
همچنین، نگهداری انواع خودرو در کمتر از یکسال معادل 30 درصد مشمول مالیات می شود و در صورت نگهداری بیش از یکسال، سالانه 10 واحد درصد از نرخ کم و مالیات مربوطه از سال چهارهم به بعد با نرخ ثابت صفر درصد محاسبه می شود.
از سوی دیگر، نگهداری سایر دارایی هایی (طلا، ارز، جواهرآلات و...) که مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند باید به شرح زیر مالیات متعلقه را بپردازند:
1) با نگهداری کمتر از یکسال معادل 30 درصد
2) با نگهداری بیش از یک تا دو سال سالانه 20 درصد
3) بیش از دو سال معادل 10 درصد
در این زمینه، وحید شقاقی یک کارشناس اقتصادی معتقد است که مالیات بر عایدی سرمایه برای اینکه قابلیت اجرا داشته و به عدالت نزدیک باشد، باید از دو شرط برخوردار باشد که یکی ملاک قرار دادن کسر تورم از خالص عایدی سرمایه برای مالیات ستانی و دیگری تصاعدی شدن نرخ مالیات بر عایدی دارایی با کاهش زمان نگهداری آن است.
بررسی طرح مالیات بر عایدی سرمایه نشان می دهد که تورم از خالص عایدی سرمایه برای اخذ مالیات کم نشده است که این موضوع انتقادات زیادی مبنی بر تحت فشار قرار گرفتن مردم با این روش به میان آورد.
چه کسانی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند؟
در این راستا، نمایندگان مجلس به این انتقادات پاسخ دادند که نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره چگونگی شناسایی مشمولین مالیات بر عایدی سرمایه گفت: هدف مالیات بر عایدی سرمایه کسب درآمد از محل سفته بازی و سوداگری است بنابراین اگر خانواده ای به اندازه نیاز خود خانه، خودرو، طلا و حتی ارز دارد به طوری که منشا کسب درآمد برای آن محسوب نشود، شامل این پایه مالیاتی نمی شود.
خاندوزی معتقد است که برای آنکه اکثریت مردم دغدغه اجرای این پایه مالیاتی را نداشته باشند، معافیت های وسیعتری به نسبت خیلی از کشورها در نظر گرفته شده است.
بیش از 90 درصد خانوارها از مالیات بر عایدی سرمایه معافند
طبق گفته نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از حدود 25 میلیون خانوار موجود در کشور 700 هزار خانوار بیش از سه خودرو دارند که از این تعداد نیز افرادی که به تعداد اعضای خانواده خود خودرو دارند شامل این مالیات نمی شوند.
بنابراین، براساس اعلام وی اگر حدود نصف 700 هزار خانوار موجود در کشور مشمول مالیات بر عایدی سرمایه شوند، در آخر حدود 1.5 درصد خانوارها در کشور شامل این پایه مالیاتی جدید می شوند. به عبارت دیگر 98.5 درصد از خانوارها در کشور شامل مالیات بر عایدی سرمایه نمی شوند.
چگونگی اخذ مالیات بر عایدی سرمایه
از سوی دیگر، مالیات بر عایدی سرمایه اینگونه از مشمولان اخذ می شود که نیازی به خود اظهاری در این مالیات نیست و این اقدام با منضبط کردن تراکنش های بانکی حساب ها صورت می گیرد.
طبق گفته نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس برای اخذ مالیات بر عایدی سرمایه از افراد باید تمام حساب هایی که به نام فرد است، با کد ملی او لینک شود و بدین ترتیب خود بانک بر مبنای دریافتی های فرد یک صورت حساب مالیاتی را به سازمان امور مالیاتی ارائه می کند که اگر به نام یک کد ملی دو یا چند خودرو وجود داشته باشد، در این شرایط اطلاعات به سازمان مالیاتی ارائه می شود تا پس از بررسی، مالیات بر عایدی سرمایه اخذ شود.
