رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نگاه بانک مرکزی به فاز 2 عملیاتی این طرح است یادآور شد: این فاز در آینده نزدیک عملیاتی می شود چراکه بازار بین بانکی باید تعمیق پیدا کند و در همان حال معاملات از بدون وثیقه محور به معاملات با پشتوانه وثیقه حرکت کند. ایراد معاملات فعلی آن است که بانکها اوراق را به واسطه بانک مرکزی ریپو می کنند که فروش این اوراق به افزایش پایه پولی می انجامد.
رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه اگر بانکها بین یکدیگر امکان ریپو داشته باشند، بانک مرکزی نیز وظیفه بازارسازی و تنظیم گری خود را بهتر انجام می دهد تصریح کرد: براین اساس بانک مرکزی به مانند سایر بانکها و البته به عنوان بازارساز و تنظیم گر در این بازار حضور می یابد و این امر به عمق بخشی به بازار انجام می دهد. در چنین حالتی بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار واقعی پولی نقش خود را ایفا می کند.
دکتر صالح آبادی گفت: ما به دنبال آن هستیم که از حالت موجود که بانکها بدون وثیقه به یکدیگر اعتبار می دهند به شرایطی که به پشتوانه وثیقه یا همان اوراق دولتی بین بانکها اعتبار رد و بدل شود در فاز دوم سامانه تابا حرکت کنیم.
وی افزود: با پررنگ شدن نقش اوراق در بازار بین بانکی وضعیت بانک مرکزی بهتر خواهد شد و می تواند به عنوان یک سیاست گذار پولی نقش داشته باشد.
عالی ترین مقام بانک مرکزی به تجارب جهانی در این باره اشاره کرد و گفت: در دنیا نیز اوراق دولتی در ترازنامه بانک های مرکزی وجود دارد با این تفاوت که هنگامی که اوراق توسط خزانه داری منتشر می شود در بازار فروخته می شود و سرمایه گذاران بین یکدیگر آنها را می خرند و بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی خود برای تنظیم نرخ سود به بازار ورود می کند.
وی در پایان گفت: لذا این وضعیت فعلی مطلوب نیست و باید تغییر کند و مقدمه آن نیز همین سامانه است و امید است به مرور بانکها تا پایان شهریور ماه به این سامانه می پیوندند و فازهای بعدی با همکاری بازار سرمایه پیاده سازی شود؛ چراکه اوراقی که در اختیار بانکهاست در سپرده گذاری مرکزی ثبت و سپرده شده است و ضروری است با همکاری بازار سرمایه فاز دوم نیز به بهره برداری برسد.
گفتنی است سامانه تابا برای ثبت مکانیزه مبادلات ذخایر بانک ها در سررسیدهای بسیار کوتاه مدت (عمدتا یک شبه) در بازار بین بانکی تحت رصد بانک مرکزی ایجاد شده و در فاز نخست این سامانه که در حال حاضر طراحی شده و به زودی اجرا می شود، تمام مبادلات ریالی بدون وثیقه بین بانک ها در یک بستر جامع با اتصال آنلاین به ساتنا برای تسویه وجوه انجام خواهد شد.
با راه اندازی این فاز از سامانه، شاهد شفافیت مبادلات، شناسایی بانک های دارای ذخایر مازاد یا کمبود، ارتقای کیفیت پایش بانک مرکزی و غنی تر شدن کیفیت نرخ سود بازار بین بانکی خواهیم بود.
همچنین این سامانه در فاز دوم، امکان انجام مبادلات وثیقه محور بین بانک ها و بانک مرکزی را ایجاد می کند و استقرار کامل آن منجر به افزایش شفافیت معاملات، گسترش استفاده از ریپو در نظام بانکی، امکان آرشیو اطلاعات بازار به صورت سری زمانی و بهبود مدیریت نقدینگی خواهد شد.
سامانه تابا، بستر لازم برای انجام مبادلات در بازار بین بانکی است. بازاری که نرخ سود آن، پایه ای برای تمامی نرخ های موجود در اقتصاد به شمار می رود.
