به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی سازمان بنادر و دریانوردی، در عرصه تجارت دسترسی به بازارهای جهانی اولویت رشد اقتصادی یک کشور محسوب می شود، در این راستا بنادر به عنوان شاخص ترین رکن اساسی اقتصادی تجاری در یک کشور هستند. موفقیت استراتژیک ایران و دسترسی به آبهای آزاد و همچنین وضعیت همه بنادر با شرایط مناسب می تواند زمینه ساز ارتقاء درصد رشد اقتصادی ایران را در منطقه و جهان بالا ببرد. سرمایه گذاری های هدفمند شده و برنامه استراتژی صحیح می تواند گام های تلاشگر متصدیان امور تجاری را شاخص کند. با توجه به مرور کلی بر روند تکاملی بنادر در سراسر جهان می توان الزامات ضروری را در ارتقاء رتبه بندی نسل های بنادر بررسی کرد. این رده بندی در دهه 1960 آغاز شد در این مقطع تبادل کالا فی مابین راه های دریایی و زمینی در بنادر انجام می پذیرفت و عملیات مربوط به تخلیه و بارگیری در بنادر برنامه ریزی و انجام می شد این بنادر که به نام بنادر نسل اول شناخته شدند محلی بود که تخلیه و بارگیری مسافر و کالا را ساماندهی کرد و نهادهایی در بنادر استقرار و به این عملیات مشغول می شدند.
در بنادر نسل دوم نگاه ها متفاوت شد و فعالیت های دیگری نیز در بنادر شکل گرفت. در دهه 1980 بود که این تغییرات آغاز شد. توزیع کالا و توسعه در محدوده بندر و صنایع مرتبط با کشتی و همچنین عملیاتی از جمله اطلاعات مربوط به کالا، بسته بندی و فعالیت هایی که باعث ارزش افزوده کالا در بنادر می شد، شکل گرفت.
در این میان، بنادر نسل سوم بدنبال توسعه تجارت بوجود آمد و در جهت تقویت حمل و نقل چند وجهی گام برداشت. با رشد اینگونه بنادر ضمن حفظ خدماتی که در بنادر نسل اول و دوم ارائه می شد، نقش جدیدی نیز به آن اضافه شد که از جمله آن انبار کردن و جابجا کردن کالاها و سوق دادن به سمت خدمات صنعتی است. این امر می تواند شرایط مربوط به ارتقاء بهره وری را در بنادر سامان دهی کند. از مواردی که می تواند در این راستا کمک مهمی کند و تجهیزات کامل را در اختیار مشتریان قرار دهد و ارتقاء سرویس دهی را در جنبه های مختلف خدمات رسانی انجام دهد و از طریق ریسک های فنی برای مشتریان را در بنادر به حداقل ممکنه تقلیل دهد. بدیهی است از جمله این سرمایه گذاری چه در بخش منابع انسانی و چه در بخش بندری و چه در زیر ساخت ها و سرمایه گذاری های متعدد که می تواند ارتقاء این بنادر را به بنادر نسل سوم تسهیل نماید با توجه به اینکه نسل سوم بنادر نیازمند توسعه و ارتقاء سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری است. قاعدتا باید چارچوبی آماده شود که بتواند به عنوان بنادر پیشرو در دنیا اجرایی شود و قابلیت رقابت با بنادر قابل قبول در سطح دنیا داشته باشد.
یکی از موضوعاتی که باید به آن تکیه کنیم کانتینری کردن بارها و توسعه بنادر در جهت تجارت بین الملل و ساختارهایی که می تواند با ذینفعان افزایش تعامل داشته باشد. عوامل ارزش افزوده در مسایل مربوط به مجموعه بنادر و موقعیت جغرافیایی شاید در نسل سوم خیلی مهم نباشد اما باید تمام این موارد در بنادر کشور وجود داشته باشد تا تجار به راحتی بتوانند کالای خود را جابجا کنند. صنایعی که می تواند در کنار بنادر باشد مثل صنایع کشتی سازی و سوخت رسانی است. در بنادر نسل اول جایگاه بندر شاید انحصاری بوده اما در نسل سوم بحث رقابتی بودن و بین المللی بودن آن مطرح است.
توسعه منطقه ای باید در بنادر نسل سوم دیده شود به گونه ای که فعالیت بنگاه های تولیدی و صنعتی سودآور و نرخ اشتغال افزایش پیدا کند. در حال حاضر بنادر نسل چهارم به روز ترین نسل بنادر است. اینگونه بنادر ویژگی های تکنیکی خاص خود را دارند و در حال حاضر نیز کنفرانس توسعه سازمان تجارت سازمان ملل هم بدنبال این هستند که بنادر نسل چهارم را به سمت اپراتورهای جهانی پایانه های بندری ببرد و اکنون نیز عملکردهای لجستیکی بدنبال این است که از بنادر نسل چهارم حمایت کند. ما باید در چارچوبی حرکت کنیم که زمینه حرکت به سمت بنادر نسل چهارم فراهم شود. این امر با بازاریابی ، توسعه خدمات کسب و کار و خدمات کامپیوتری قابل تحقق است.
