به گزارش بانک و صنعت به نقل از بازار سرمایه ایران؛ مهدی رضایی در زمینه دلایل رشد بازارسهام در 6 ماهه نخست اضافه کرد: به نظر می رسد مواردی نظیر جاماندگی تاریخی نسبت به رشد ارزش سایر دارایی ها به ویژه ارز، چشم انداز افزایش بیشتر نرخ ارز و انتظارات تورمی شکل گرفته نزد آحاد اقتصادی، افزایش قابل ملاحظه سهامداران جدید و ایجاد جریان ورودی پرقدرت منابع جدید به بازار سهام، سهولت معامله در بازار سهام نسبت به سایر بازارهای دارایی و افزایش دشواری معامله در بازارهایی نظیر مسکن و خودرو پس از شیوع کرونا و همچنین صیانت دولت از بازار سهام، بخشی از علل رشد بازار در نیمه نخست 99 بود.
رضایی افزود: همانگونه که از ابتدا نیز مشخص بود، رشد بازار سهام نتوانست برای همیشه تداوم یابد و بازار سرمایه پس از ثبت رکوردی بالاتر از 2.1 میلیون واحد در میانه تابستان، روند نزولی در پیش گرفت. این روند در دو ماه گذشته در بازار سهام وجود داشته و تاکنون کاهشی کمتر از 30 درصد را در شاخص بورس تجربه کرد.
نوسان، جزء جدایی ناپذیر بازارهای مالی
وی نوسان را جزء جدایی ناپذیر بازارهای مالی مانند سهام دانست و افزود: ریزش از جنس حباب و یا از جنس تغییر شرایط بنیادین، به شکل تاریخی همواره در بازار سهام تجربه شده و آخرین مورد آن مربوط به ریزش 32 درصدی شاخص کل در دی ماه 1392 بود و بازگشت شاخص به نقطه اوج قبلی را پس از آن شاهد بودیم. البته در آن زمان، متغیرهای بنیادین به ویژه قیمت جهانی کالاهای پایه با کاهش چشمگیر همراه شده بود و همین موضوع از علل اصلی طولانی شدن دوره بازگشت بازار سهام بود.
سرمایه گذاری نهادی در سهام، همچنان گزینه ای مناسب
رضایی توضیح داد: امروز در شرایط فعلی از منظر متغیرهای بنیادین بازار سرمایه شرایط به شکلی است که مجموع سود تقسیمی در نیمه نخست سال 1399 نسبت به دوره مشابه سال قبل حدود 48 درصد افزایش یافته و با توجه به تعویق برگزاری مجامع به دلیل محدودیت های ناشی از کرونا و انتقال برخی مجامع به ماه های مهر و آبان، احتمالا در پایان سال این مبلغ نسبت به سال قبل رشدی بیش از این داشته باشد.
این کارشناس بازارسرمایه در زمینه دوره مالی پیش رو نیز گفت: اکنون با در نظر گرفتن برخی فرضیه ها برای قیمت جهانی کالاهای پایه، در یک برآورد اولیه می توان انتظار داشت سودآوری بنگاه های بورسی به بیش از 250 هزار میلیارد تومان افزایش یابد، البته تغییرات نرخ دلار می تواند این برآورد را در هر دو جهت مثبت و منفی تعدیل سازد. براساس ارقام بالا به نظر می رسد سرمایه گذاری نهادی در سهام با سودآوری بالا می تواند در افق های بیش از یکساله همچنان گزینه مناسبی تلقی شود.
کاهش قیمت سهام و جذابیت خرید
وی رشدهای اخیر قیمت ارز و همزمان افت قیمت در بازار سهام را دلیلی برای کاهش ارزش دلاری بازارسرمایه طی دو ماه گذشته بیان کرد و گفت: محاسبه شاخص ارزش دلاری بازار سهام نشان می دهد که این شاخص در شهریورماه به کمترین سطح در دوره پنج ماه گذشته رسیده است و همین موضوع، جذابیت محسوسی در قیمت سهام برای خرید ایجاد کرده است؛ البته باید توجه داشت که در دو ماه گذشته، مساله افزایش قیمت ارز بیش از کاهش قیمت سهام بر تغییرات ارزش دلاری بازار سرمایه موثر بوده است. در مجموع کاهش قیمت سهام بسیاری از سهم ها را برای خریداران جذاب تر کرده است.
رضایی اضافه کرد: با وجود این موارد، انجام اقدام هایی برای ثبات بخشی به بازار، بازگشت اطمینان به سهامداران، انجام وظایف حرفه ای نهادهای مالی از جمله بازارگردانی و توسعه ابزارهای مشتقه، حمایت هایی است که می تواند در کوتاه مدت شرایط بازار را بهبود بخشد و در بلندمدت توسعه بازار را به دنبال داشته باشد.
حضور سه میلیون سهامدار فعال در بورس و پتانسیل های پیش رو
این کارشناس بازارسرمایه تصریح کرد: اکنون با وجود آنکه قیمت دلاری برخی سهم ها در سطوح بسیار جذاب و نزدیک به مقادیر ابتدای سال قرار دارد، تقاضایی برای آن ها وجود ندارد. انجام اقدام هایی در سطح اقتصاد کلان جهت ایجاد اعتماد درونی برای سرمایه گذاران در خصوص تسهیل کسب و کار شرکت ها و تداوم صادرات مناسب شرکت ها ازجمله مهمترین موضوع هایی است که می تواند ثبات را در بازار و اطمینان را در سهامداران تقویت کند و مجددا نگاه بلندمدت نزد سهامداران را تقویت کند. فراموش نکنیم که در یک سال گذشته، بیش از سه میلیون سهامدار فعال وارد بازار سهام شده اند و این موضوع پتانسیل بسیار خوبی برای رشد بلندمدت بازار ایجاد کرده است.
بازارگردانی و آثار آن بر بازارسرمایه
وی ضمن تاکید بر توجه به بازارگردانی گفت: انجام وظایف قانونی و حرفه ای نهادهای مالی به ویژه مقوله بازارگردانی از دیگر مواردی است که باید در زمینه صیانت بازار سهام انجام شود. عملکرد بازارگردانی در نیمه نخست سال چه در زمان رشد بازار و چه در زمان ریزش بازار می توانست قوی تر باشد و اقدام های اخیر ارکان بازار سرمایه در زمینه فعالیت بازارگردان ها در بازار سرمایه گام مهم و مفیدی برای حمایت از بازار و افزایش اعتماد سهامداران بود. در معاملات اوراق مشارکت و صکوک و به طور کل اوراق با درآمد ثابت بازارگردان حضور دارد، از این رو نقدشوندگی این اوراق در سطح مناسبی قرار دارد، اما در حوزه سهام این رکن کمتر مورد استفاده قرار گرفته بود.
رضایی افزود: با توجه به اینکه نقدشوندگی یکی از اصول مهم بازار کارا به حساب می آید اکنون بازارگردانی با هدف تنظیم عرضه و تقاضا، تحدید دامن? نوسان قیمت و افزایش نقدشوندگی ورق? بهادار یکی از الزامات ورود یک شرکت به بازار در برخی از بورس های بین المللی است.
این کارشناس بازارسرمایه به فواید بازارگردانی اشاره کرد و توضیح داد: مواقعی که بازار کاهشی و منفی می شود، ایجاد صف های فروش در نمادها و اقدام نکردن به موقع جهت کاهش فشار فروش سبب ایجاد ترس نزد سهامداران می شود و در صورت عدم مدیریت این جو روانی از طریق بازارگردانی به موقع، این صف ها بزرگتر می شود. این شرایط می تواند بسیاری از سهامداران تازه وارد را به خروج از بازار ترغیب کند. بازارگردانی می تواند این وضعیت را مدیریت و اعتماد را در بازار تقویت کند. ذکر این نکته هم مهم است که بازارگردانی علاوه بر افزایش نقدشوندگی و افزایش کیفیت بازار سرمایه، برای بازارگردان فعالیتی سودآور نیز محسوب می شود.
صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی، تجربه ای موفق
وی افزود: این فعالیت برای توسعه بازار سرمایه مناسب است و نیز برای توسعه نهادهای مالی. منبع اصلی درآمد بازارگردان ها، اختلاف قیمتی بین سفارش های خرید و فروش است. سایر منابع بازارگردانان شامل سود و افزایش قیمت اوراق بهاداری است که نگهداری می کنند. در بازار سرمایه، صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی یکی از تجربه های موفق است که این روزها نقش با اهمیت آن بیش از پیش به چشم می آید و این نهادهای مالی باید توسعه یابند.
رضایی توجه بر نقش ابزارهای مشتقه جهت پوشش ریسک و تسهیل شرایط توسعه آن ها در بازار سهام را منطقی ترین و بهترین گزینه در اختیار سیاست گذاران بازار سرمایه عنوان کرد و افزود: هرچند که آثار مثبت ناشی از این ابزارها به دو دلیل ماهیت پیشگیرانه (و نه درمانی) و آشنایی نداشتن عامه سهامداران با آنها، احتمالا با کمی وقفه مشخص خواهد شد، اما باید توجه داشت که تجارب دنیا نشان می دهد که خود بازار می تواند از بازار حمایت کند و ابداع و توسعه ابزارهای مشتقه نیز بر همین اساس شکل گرفته است.
اوراق اختیار فروش تبعی از بهترین ابزارهای کنترل ریسک
رضایی اضافه کرد: اوراق اختیار فروش تبعی، از بهترین گزینه هایی است که در بازار سهام کشور وجود دارد و می تواند با حداقل هزینه به شکل محسوسی ریسک سهامداران را کاهش دهد. ویژگی دوگانه این ابزار که می تواند امکان تامین مالی برای سهامداران عمده را فراهم آورد، اهمیت مضاعفی برای آن ایجاد کرده است و با توجه به انتشار مقادیر قابل ملاحظه ای از این اوراق در هفته های اخیر می توان خوشبین بود که با تداوم این روند در سال های آتی، بازار سرمایه و نظام تامین مالی کشور تحول محسوسی را تجربه کند.
چند توصیه
وی برای توسعه این ابزار توصیه کرد: کاهش مراحل و فرآیندهای اداری و تولید محتوای آموزشی در مقیاس وسیع، از جمله اقدام هایی است که سیاست گذار باید برای توسعه این ابزار انجام دهد. در کنار این موضوع، تلاش جهت توسعه سایر ابزارهای مالی از جمله افزایش حضور غیرمستقیم مردم عادی در بازار سهام از طریق گزینه هایی نظیر صندوق های سرمایه گذاری نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
رضایی توضیح داد: هرگونه اقدام حمایتی از بازار سهام که بر خلاف مکانیزم های بازار باشد، شاید در کوتاه مدت موفق به نظر برسد، اما در بلندمدت احتمال دارد با اتلاف منابع و تضعیف بازار سهام همراه خواهد شد. تجارب دنیا نشان می دهد حضور پررنگ نهادهای مالی و انجام اقدام های حرفه ای توسط آنها و توسعه ابزارهای مشتقه، بهترین گزینه هایی است که علاوه بر صیانت از بازار می تواند توسعه بلندمدت آن را نیز به دنبال داشته باشد.
