اردیبهشت ماه امسال بود که قیمت ارز در بازار به کانال بیست هزار تومان وارد شد و پیش بینی این بود که قیمت به زیر 20 هزار تومان هم برسد. آن روزها رئیس کل وقت بانک مرکزی هنوز سودای ریاست جمهوری را علنی نکرده بود اما درست از زمانی که ایده حضور در این رقابت را علنی کرد، بازار رها شد و قیمت ظرف مدت کوتاهی، بالغ بر 5 هزار تومان رشد کرد.
اینک با گذشته حدود یک ماه از برگزاری انتخابات، قیمت دلار در صرافی های بانکی به کانال 25 هزار تومان وارد شده و در مقابل، بازار آزاد هم در همین کانال و البته نزدیک به 26 هزار تومان روند افزایشی خود را حفظ کرده است؛ به نظر می رسد دولت در روزهای باقیمانده از عمر خود، دست از مدیریت بازار ارز برداشته و بانک مرکزی با هدایت فردی که سال ها پست قائم مقامی چندین رئیس کل را یدک کشیده است، هیچ برنامه مشخصی برای بازار ارز پیاده نمی کند.
اما فضای حاکم بر بازار اسکناس ارز است و در بخش حواله ها نیز که بازارساز می تواند نقش پررنگی را ایفا کرده و در حوزه واردات کشور، زمینه را برای ورود کالاهای اساسی، تجهیزات و ماشین آلات بیشتر فراهم کند، اوضاع بهتر از این نیست. هم اکنون اختلاف قیمت ارز در سامانه نیما با بازار آزاد به شدت افزایش یافته و صف های طولانی در این سامانه برای دریافت ارز تشکیل شده است؛ ضمن اینکه اختلاف حدود 15 درصدی نرخ نیما و بازار آزاد ممکن است خطاها را در اختصاص صحیح ارز از سوی واردکنندگان بیشتر کرده و سودای فروش ارز در بازار از یک سو و بیش اظهاری از سوی دیگر را جانی دوباره ببخشد.
یک مقام مسئول در نظام بانکی در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: دولت بخشنامه ای را در راستای استفاده از ارز صادراتی برای واردکنندگان صادر کرده بود که متأسفانه معاونت ارزی بانک مرکزی آن را زیر پا گذاشته است؛ به همین دلیل هر روز با تعداد زیادی از واردکنندگانی مواجه هستیم که قدرت استفاده از ارز صادراتی را ندارند؛ چراکه مجدد بانک مرکزی پرونده های ارزی را تائید نمی کند تا ضمن هموارشدن مسیر واردات کالاهای اساسی و تجهیزات تولید، صادرکنندگان هم بتوانند با سهولت رفع تعهد ارزی کرده و ارز صادراتی را چرخه تجارت کشور بازگردانند.
وی می گوید: هم اکنون صف های طولانی از درخواست ارز از سوی واردکنندگان در سامانه نیما شکل گرفته و نشان می دهد بانک مرکزی استراتژی مشخصی ندارد و علیرغم اینکه در آمار اعلام می کند که عرضه ارز در سامانه نیما افزایش یافته، اما عملاً واردکنندگان دسترسی به این ارزها ندارند، چراکه پرونده های تخصیص ارز آنها تائید نمی شود.
جدول مقایسه نرخ ارز در بازار آزاد، صرافی های بانکی و سامانه نیما
تاریخ |
قیمت ارز در سامانه نیما |
قیمت ارز در صرافی های بانکی |
قیمت ارز در بازار آزاد |
16 تیر |
22 هزار و 407 تومان |
24 هزار و 514 تومان |
25 هزار تومان |
15 تیر |
22 هزار و 138 تومان |
24 هزار و 719 تومان |
25 هزار و 120 تومان |
14 تیر |
22 هزار و 101 تومان |
24 هزار و 811 تومان |
24 هزار و 970 تومان |
13 تیر |
21 هزار و 906 تومان |
24 هزار و 991 تومان |
25 هزار و 250 تومان |
10 تیر |
21 هزار و 926 تومان |
24 هزار و 983 تومان |
25 هزار و 300 تومان |
9 تیر |
21 هزار و 683 تومان |
24 هزار و 896 تومان |
25 هزار و 300 تومان |
8 تیر |
21 هزار و 598 تومان |
24 هزار و 780 تومان |
25 هزار و 200 تومان |
7 تیر |
21 هزار و 336 تومان |
24 هزار و 332 تومان |
24 هزار و 800 تومان |
6 تیر |
21 هزار و 381 تومان |
24 هزار و 6 تومان |
24 هزار و 450 تومان |
5 تیر |
21 هزار و 272 تومان |
24 هزار و 6 تومان |
24 هزار و 600 تومان |
29 خرداد (انتخابات ریاست جمهوری) |
21 هزار و 117 تومان |
24 هزار و 18 تومان |
24 هزار و 300 تومان |
9 خرداد (برکناری همتی) |
20 هزار و 433 تومان |
23 هزار و 794 تومان |
24 هزار و 100 تومان |
همانطور که در جدول بالا هم مشاهده می شود از زمان برکناری عبدالناصر همتی، رئیس کل سابق بانک مرکزی (9 خرداد 1400) تا 9 تیرماه که اکبر کمیجانی، به عنوان سرپرست بانک مرکزی مشغول به کار شد، قیمت دلار سامانه نیما از 20 هزار و 433 تومان به 21 هزار و 683 تومان رسیده است که 1,250 تومان رشد را نشان می دهد.
در عین حال قیمت دلار صرافی های بانکی نیز در مدت مذکور از 23 هزار و 794 تومان به 24 هزار و 896 تومان رسیده که یک هزار و 102 تومان رشد و قیمت دلار در بازار آزاد هم از 24 هزار و 100 تومان به 25 هزار و 300 تومان رسیده که 1,200 تومان رشد داشته است.
همچنین از روز 9 تیرماه که اکبر کمیجانی رسماً با حکم رئیس جمهور به عنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی تعیین شد تا 16 تیرماه قیمت دلار در سامانه نیما از 21 هزار و 683 تومان به 22 هزار و 407 تومان رسیده که 724 تومان رشد را نشان می دهد. قیمت ارز صرافی های بانکی از 24 هزار و 896 تومان به 24 هزار و 514 تومان رسیده که 381 تومان کاهش را به ثبت رسانده است؛ ضمن اینکه نرخ دلار در بازار آزاد نیز از 25 هزار و 300 تومان به 25 هزار تومان کاهش یافته است.