به گزارش بانک و صنعت به نقل از پایگاه خبری اتاق ایران، مدت هاست که اقتصاددان ها و فعالان اقتصادی از اولویت دولت سیزدهم می گویند. مرتضی افقه، اقتصاددان در گفت وگو با «پایگاه خبری اتاق ایران» می گوید: اقتصاد ایران با چندین چالش و ابرچالش به صورت همزمان دست وپنجه نرم می کند؛ از تحریم خارجی تا تورم، رکود، مسئله ارز و بودجه تا فساد. همه این موارد تک به تک مشکلات مهمی هستند و حل هر کدام از آنها بسیار زمان بر و حتی گاه نیاز به اصلاح ساختاری دارد.
افقه یکی از مسائل مهم روز را ساماندهی یارانه های نقدی و پنهان می داند و می افزاید: براساس آمارها سالانه حدود 1300 هزار میلیارد تومان یارانه در اقتصاد ایران پرداخت می شود که بخش کوچکی از آن به اختصاص ارز 4 هزار و 200 تومانی مربوط می شود. درحالی که دولت سالانه چند میلیارد دلار ارز با نرخ ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی بخصوص نهاده های دام و طیور تخصیص می دهد؛ اما همچنان شاهد افزایش شدید قیمت این کالاها هستیم.
او ادامه می دهد: به یارانه پرداختی در حوزه کالای اساسی نگاه کنید و وضعیت آن را با قیمت ها مقایسه کنید. قیمت مرغ به 40 هزار تومان رسیده و قیمت یک کیلو گوشت قرمز نیز در آستانه 150 هزار تومان ایستاده است.
آیا حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی ممکن است؟ افقه پاسخ می دهد: تصمیم گیری درباره این موضوع بسیار دشوار است؛ قبلا هم می خواستند تصمیم بگیرند ولی به دلایلی ممکن و عملی نشد. برخی از تولیدکننده ها نسبت به رشد جهشی قیمت محصولات نهایی که با ارز ترجیحی تولید می شود، هشدار می دهند. البته تمام گزارش ها نشان می دهد که کالاهای مشمول ارز دولتی با نرخی به مراتب بالاتر به دست مصرف کننده می رسد.
او ادامه می دهد: شاید بهترین راه حذف ارز 4200 تومانی و پرداخت نقدی مابه التفاوت آن به صورت یارانه به مردم باشد. اما اجرایی شدن این هم دشواری هایی دارد که شاید مدیریت آن نیاز به عزم جدید سیاسی باشد.
استاد اقتصاد دانشگاه چمران معتقد است: برای حذف ارز ترجیحی باید نظارت دقیق و جدی برای توزیع این کالاها باشد که روندهای موجود اجرایی شدن آن را تاکید نمی کند.
افقه معتقد است: در شرایط فعلی پرداخت یارانه مستقیم بهترین راهی است که باعث می شود، از یک سو قیمت ها اصلاح و واقعی شود و از طرف دیگر یارانه پنهانی که هم اکنون توسط دولت پرداخت می شود به مردم واگذار شود.
او تاکید می کند: از زاویه اقتصاد سیاسی، حذف این یارانه ها دشوار و مشکلات خاص خود را دارد، ولی درمجموع مزیت های حذف یارانه از مضرات آن بیشتر است. آنچه مشخص است اینکه ادامه مسیر فعلی امکان پذیر نیست و دولت باید در این باره تصمیم گیری کند. هرچه پیش می رویم، شرایط دشوارتر و پیچیده تر می شود و در سال های آینده کل یارانه پرداختی در اقتصاد به کسری بودجه تبدیل خواهد شد.
