دارایی‎های صندوق بازنشستگی صنعت نفت افزایش یافت

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، ارزش دارایی‎های صندوق بازنشستگی صنعت نفت در سال 97 به نسبت پارسال معادل 19 درصد افزایش یافت؛ با فرض افزایش مستمری ها و بهره برداری از پروژه ها تا سال 1407 نه تنها صندوق برای پرداخت مستمری هیچگونه تنگنایی ندارد بلکه با مازاد منابع مواجه و می تواند سرمایه گذاری جدید تعریف کند.

پس از انتشار برخی مطالب درباره صندوق‌ها، نشریه زندگی نو با افخم زروانی، رئیس صندوق‌های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت به گفت‌و‌گو نشسته است که در ادامه می‎آید: 

به عنوان سوال نخست بفرمائید ماهیت صندوق‌ها چیست؟

صندوق‌های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت با قدمتی بیش از 70 سال هم اکنون به عنوان مجموعه‌ای بزرگ مسئولیت خدمت به ذینفعان خود و پرداخت مستمری و هزینه‌های درمانی را به‌ عهده دارد.

این نهاد فعال در نظام تأمین اجتماعی افزون بر تأمین و پرداخت مستمری، وظایف دیگری شامل پرداخت انواع کمک‌ها و تسهیلات به شاغلان و بازنشستگان، تشکیل صندوق پس انداز کارکنان، طرح تأمین آتیه و ارائه خدمات متنوع در زمینه‌های درمانی، رفاهی و فوق برنامه را نیز به‌عهده دارد.

صندوق بازنشستگی صنعت نفت با توجه به پراکندگی جغرافیایی و افزایش تعداد بازنشستگان و افراد زیر پوشش آنان در سراسر کشور، برای انجام بهتر وظایف مربوطه، دامنه فعالیت‌های خود را توسعه داده و با تصویب اساسنامه و شخصیت حقوقی مستقل در جایگاه یک سازمان عظیم بیمه‌ای و خدماتی قرار گرفته است.

لطفاً مختصری درباره سابقه فعالیت صندوق ها، نوع شخصیت حقوقی و مفاد قانونی تأسیس صندوق ها توضیح بدهید.

مبنای فعالیت صندوق، تحت عنوان صندوق‌های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت براساس مقررات بازنشستگی مصوب شورای عالی نفت در دی‌ماه 1332 بوده که پس از تغییر و اصلاحات آن در تاریخ دهم دی‌ماه 1344 تدوین و انتشار یافته و ملاک عمل صندوق در اجرای مقررات بازنشستگی قرار گرفته است.

در سال 1377 به موجب مصوبه یکهزار و صد و هشتاد و پنجمین جلسه مورخ 1377.10.29 هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران (به عنوان هیئت امنای صندوق) طی ابلاغ مصوبه شماره 20741-201/1185 مورخ 1377.11.26، مقررات مربوط به اداره صندوق‌های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت تصویب و ابلاغ شد.

براساس این مصوبه، صندوق با حفظ حقوق و اختیارات و مسئولیت‌های ساختار اداری پیشین، زیر نظر هیئت امنا مشتمل بر اعضای هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران اداره می‌شود.

هیئت امنای صندوق در سال 1393 طبق اختیار حاصل از بند (م) ماده (35) قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران مصوب 1356 و حکم ماده (14) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب 1391.20.19، اقدام به تدوین و تصویب اساسنامه مستقل و تأسیس و ثبت شخصیت حقوقی صندوق از طریق اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسه‌های غیرتجاری کرد.

درباره شخصیت حقوقی که اشاره کردید توضیح بیشتری می‌دهید؟

بر اساس ماده یک اساسنامه صندوق، صندوق های بازنشستگی، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت مؤسسه‌ای غیردولتی متعلق به اعضای صندوق بازنشستگی صنعت نفت است که شخصیت حقوقی، مالی و اداری مستقل دارد و وفق حکم ماده (14) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب 1391 و مفاد اساسنامه مذکور و ضوابط ناشی از آن اداره می‌شود.

به موجب تبصره های «1» و «3» ماده «»1" قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانونی استخدام کشوری موضوع ماده واحده قانون اصلاح برخی مواد قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری مصوب 1380.5.24، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت، نخست، شخصیت حقوقی مستقل دارد و طبق ضوابط خود اداره می شود و دوم، از شمول قوانین و مقررات عمومی دولت مستثنی است.

مفاد قانونی تأسیس صندوق چیست؟

درباره مفاد و مستندات قانونی تأسیس صندوق همان طور که اشاره کردم هیئت امنای صندوق به استناد ماده (14) قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب 1391 مجلس شورای اسلامی، اقدام به تهیه و تدوین اساسنامه صندوق کرد که متعاقباً اساسنامه یادشده از طریق اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسه‌های غیرتجاری در تاریخ 1393.12.27 ثبت شده است.

درباره اهم اقدام‌های صندوق‌ها در خصوص پرداخت مستمری و ارقام آن توضیح بدهید؟

بیش از 85 هزار بازنشسته و بازمانده صنعت نفت هر ماه مستمری خود را از صندوق دریافت می‌کنند. این در حالی است که در چهار سال گذشته افزایش مستمری‌ها روند افزایشی به خود گرفته به‌طوری که حداقل مستمری از 9.5 میلیون ریال در سال 1392 به 35 میلیون ریال در سال 1397 افزایش یافته است؛ برهمین اساس میانگین مستمری‌ها از مبلغ 23 میلیون ریال در سال 1392 به مبلغ 56 میلیون ریال در سال 1397 افزایش یافت.

افزایش مستمری امسال نسبت به سال 1396 معادل 13 درصد بوده است، این تحول نشان دهنده عملکرد مطلوب صندوق نفت در ارتقای سطح معیشت بازنشستگان محترم صنعت نفت است. از طرفی پرداخت مستمری مرتب و در تاریخ‌های 20 تا 24 هر ماه کارسازی و پرداخت شده و تاکنون هیچ گونه پرداخت مستمری با تأخیر صورت نپذیرفته است.

وضع ارائه خدمات رفاهی به بازنشستگان صنعت نفت چگونه است؟

خوب من ابتدا این را بگویم که رسالت صندوق‌ها پرداخت مستمری به بازنشستگان عادی است و دیگر اقدام‌ها فوق برنامه به شمار می‌آید و در واقع صندوق‌ها داوطلبانه آن را انجام می‌دهد، اما پیش از ورود به این پرسش، پرسش پیشین را جمع بندی می کنم، همان طور که ذکر شد بهبود مستمری «برنامه محوری» بوده و موفقیت‌های  خیره‌کننده‌ای در این زمینه حاصل شده و تداوم بهبود مدنظر است.

اولویت بعدی موضوع درمان بازنشستگان و افراد تحت تکفل آنان است. در سال 1392 صندوق تنها با 170 مرکز درمانی برای بازنشستگان قرارداد همکاری داشته است، اما هم اکنون شاهد آن هستیم که صندوق با 700 مرکز تشخیصی و درمانی در سراسر کشور قرارداد همکاری دارد و بازنشستگان نفت از خدمات مراکز طرف قرارداد استفاده می‌کنند، شایان یادآوری است که صندوق سالانه بیش از 500 میلیارد تومان هزینه های درمانی بازنشستگان را پرداخت می‌کند. هم اکنون پرداخت بازنشستگان در مراکز خصوصی فقط 10 درصد است که آن هم به شکل اقساطی از مستمری آنان کسر می شود. یعنی آسان ترین راه ممکن؛ در برخی موارد به عقیده کارشناسان اقدام‌های انجام شده برای بازنشستگان از شاغلان نیز بهتر است.

درباره خدمات فرهنگی، گردشگری و ورزشی که به بازنشستگان صنعت نفت ارائه می شود توضیح بفرمائید.

در این بخش اقدام‌های صندوق‌ها به سه بخش یعنی حوزه گردشگری، فرهنگی و ورزشی تقسیم‌بندی می‌شود.

خدمات گردشگری مانند ترویج گردشگری یک روزه یا دو روزه در مراکز و کانون‌های فاقد برنامه، توسعه گردشگری چند روزه در مناطق و کانون‌های فعال، برنامه‌ریزی و مشارکت در تورهای سیاحتی زیارتی، افزایش تسهیلات و کمک هزینه های گردشگری، تسهیلات وام و پرداخت بیش از هشت هزار یارانه سفر طی پارسال از اهم فعالیت‌های شکل گرفته در این بخش است.

اما اقدام‌های انجام شده در حوزه خدمات فرهنگی، عبارت بوده از: برگزاری جشن‌های ملی، مذهبی در طول سال برای خانواده بازنشستگان و بازماندگان توسط نمایندگی‌های صندوق و کانون‌های فعال، تجلیل از بازنشستگان و فرهیختگان، ترویج مسابقات فرهنگی و هنری، برگزاری اردوهای خانواده بازنشستگان ایثارگر (سال گذشته 7 اردو و امسال تا کنون چهار اردو برپا شده است)، مشارکت و بهره‌گیری از امکانات و خدمات فرهنگی دیگر مؤسسه‌ها به منظور ارائه تسهیلات (مانند بلیت سینما و تئاتر، خانه‌های فرهنگ، کتابخانه‌ها، کلاس‌های آموزشی) لازم به ذکر است در این زمینه صندوق‌ها از ایده‌های نو حمایت می‌کند.

خدمات حوزه ورزشی چگونه است و اهم اقدام‌های صندوق در این زمینه چه بوده است؟

خوشبختانه در این حوزه رشد و توسعه قابل توجهی شکل گرفته است، اکنون شاهد برگزاری المپیادهای سراسری ویژه بازنشستگان در دو بخش آقایان و بانوان هستیم تا کنون چهار دوره از این نوع گردهمایی‌ها برگزار شده است، بندرعباس، آبادان، مشهد و کردان کرج شاهد این رویدادها بوده است؛ خوشبختانه صندوق‌ها اقدام‌های ورزشی خود را به خانواده بازنشستگان یعنی فرزندان نیز گسترش داده است چندی پیش شاهد برگزاری دومین المپیاد سراسری فرزندان در کردان بودیم در مسابقات انتخابی این دوره بیش از چهار هزار نفر شرکت کردند که بیش از چهارصد نفر در مرحله نهایی در کرج حاضر شدند.

ارائه خدمات ورزشی از طریق کارت الکترونیکی، برگزاری همایش‌های پیاده روی خانوادگی، کوهنوردی های جمعی، و دیگر ورزش‌های سلامت محور ویژه بازنشستگان که در این سال ها شکل گرفته در حال انجام است. یکی از اقدام‌های ویژه برای بازنشستگان، کارت ورزش است امروز یک بازنشسته صنعت نفت با دریافت این کارت می تواند از تسهیلات ورزشی صندوق‌ها بهره‌مند شود البته گستره زیر پوشش این کارت در حال تکمیل است؛ کارشناسان امور ورزش در صندوق‌ها با بررسی تراکنش‌های شکل گرفته از وضع کارت ورزش به شکل به روز آگاه می‌شوند بنابراین بر مبنای نیاز جامعه دریافت کننده خدمات آن را توسعه می‌دهیم.

یکی از تسهیلات دیگر صندوق‌ها اعزام بازنشستگان و خانواده آنان به مجتمع‌های سیاحتی و زیارتی است؛ امروز یک بازنشسته صنعت نفت می‌تواند از خدمات توسکا، زائرسرا و محمودآباد بهره مند شود  نزدیک به دو هزار خانواده پارسال عازم مشهد شدند، بیش از یک هزار و پانصد خانواده طی سال گذشته به محمودآباد عازم شدند و حدود 500 خانواده از خدمات سیاحتی مجتمع توسکا بهره‌ بردند.

درباره سرمایه‌گذاری صندوق‌های نفت در سهام شرکت‌ها، درصد سرمایه گذاری و عملکرد آنها توضیح بفرمائید.

عمده سرمایه‌گذاری صندوق‌های نفت در 23 شرکت است که 6 شرکت از این فهرست صندوق‌ها دارای سهام 100 درصدی است.

راهبرد صندوق در سرمایه‌گذاری‌ها چیست؟

برای پرهیز از شرکت‌داری در صندوق‌های نفت عمده سرمایه‌گذاری‌های انجام شده به غیر از سرمایه‌گذاری سهام شرکت‌های مهندسی و ساختمان صنایع نفت، مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی، نفت سپاهان، نفت جی و شرکت ساختمانی، غیرمدیریتی است. شرکت‌های مدیریتی صندوق‌ها نفت سودده بوده و روند سودآوری چند سال اخیر آنها  افزایشی است.

درباره سهام مدیریتی صندوق‌های نفت در شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی لازم به توضیح است که باوجود عملکرد شرکت یادشده در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات و تخلفاتی که در سال‌های پیش از سال 1392 در شرکت تأسیسات دریایی رخ داده است تاکنون نتوانسته است از زیان انباشته خارج شود که به نظرم صندوق مجاز است در صورت نیاز این موارد را اطلاع رسانی کند.

برای ارتقای جایگاه صندوق‌های نفت از حیث انضباط و شفافیت مالی چه اقدام‌هایی انجام شده است؟

استقرار حاکمیت شرکتی در شرکت‌های تابعه صندوق‌ها از طریق به کارگیری کمیته‌های حسابرسی و تقویت جایگاه حسابرسان داخلی در کنار سازمان حسابرسی کشور و حسابرسان مستقل منتخب مجمع، پذیرش شرکت‌های تابعه در بازار سرمایه، انتشار صورت‌های مالی همه شرکت‌های تابعه صندوق‌های نفت در سامانه کدال برای اجرای اصلاحیه سیاست‌های اجرایی قانون اصل 44. ساماندهی شرکت‌های پوششی و تراستی و تعیین تکلیف بالغ بر 77 شرکت پوششی، کاهش شرکت داری در زیرمجموعه صندوق‌های نفت از طریق واگذاری، ادغام و انحلال.

لطفاً درباره طرح‌های در حال اجرای صندوق‌های نفت، میزان سرمایه‌گذاری، نوع تولیدات و ظرفیت تولیدی و سودآوری آنها توضیح بدهید.

طرح پترو پالایش کنگان، میزان سرمایه‌گذاری بالغ بر 600 میلیون یورو، درصد پیشرفت واقعی  73.3، زمان آغاز، مرداد ماه سال 1393، زمان بهره‌برداری، بهمن ماه سال 1398، نرخ بازده داخلی طرح  21 درصد ارزی است. برآورد سود پروژه پس از بهره برداری در سال 1399، معادل 12.519 میلیارد ریال است.

دومین طرح الفین کنگان است میزان سرمایه گذاری 740 میلیون یورو، زمان آغاز: تیرماه  1397، زمان بهره برداری: خرداد ماه 1401 ؛ نرخ بازده داخلی طرح  22 درصد ارزی، سود پروژه پس از بهره برداری از سال 1402 تا 1407 سرجمع 99.597 میلیارد ریال است.

سومین طرح واحدهای پلیمری کنگان، میزان سرمایه گذاری 1.197 میلیون دلار که هنوز آغاز نشده است، زمان بهره برداری  48 ماه پس از آغاز خواهد بود، همچنین تولیدات این طرح پلی اتیلن سبک و سنگین  700.000 تن، مونو اتیلن گلایکول 500.000 تن، دی اتیلن گلایکول  50.000 تن، تری اتیلن گلایکول : 4/3 هزار تن در سال خواهد بود.

چهارمین طرحی که می توانم بدان اشاره کنم، NGL3100 و پتروشیمی دهلران است، سود پروژه بعد از بهره برداری از سال 1401 تا 1407، در جمع 200669 میلیارد ریال خواهد بود.

طرح توسعه میدان نفتی آذر توسط شرکت مهندسی و توسعه سروک آذر، پنجمین طرح است که دارای مشخصات میزان سرمایه‌گذاری 1.419 میلیون یورو، درصد پیشرفت واقعی 83.77 درصد  که تولید آن نفت خام و گاز ترش خواهد بود  سود پروژه 151.637 میلیارد ریال خواهد بود.

طرح بعدی، پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس است، میزان سرمایه گذاری: 1.419 میلیون یورو که با درصد پیشرفت پروژه حدود 96 درصد است و زمان بهره برداری آن سال 98 تخمین زده شده است.

طرح پلی اتیلن پایین دست پتروشیمی دهلران نیز از طرح‌های صندوق است که پایین دست پتروشیمی دهلران، با ظرفیت دریافت 650.000 تن اتیلن جهت تولید پلی اتیلن می باشد.

طرح مخازن نفتی قشم نیز از طرح های سرمایه گذاری شده صندوق ها در جنوب است؛ این پروژه مشتمل بر 11 مخزن با سقف شناور به ظرفیت 540 هزار بشکه و 2 مخزن به ظرفیت 270 هزار بشکه در مجموع به ظرفیت 6.480.000 بشکه به منظور ذخیره سازی نفت خام و میعانات گازی و تجهیزات مربوطه تعریف شده است.

این بخشی از طرح های صندوق است همان طور که مشخصات این طرح ها نشان می دهد صندوق در پروژه هایی ورود کرده است که همگی تقریبا در حوزه نفت و فرآورده‌های ناشی از آن است بدان معنا که رویکرد صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری پایدار است؛ افزون بر این توسعه صنایع نفت گاز در پایین دستی و تولید فرآورده همسو با اقتصاد مقاومتی است.

انجام طرح‌های فوق چه نقشی بر افزایش سودآوری صندوق‌های نفت دارد؟

با ‌بهره‌برداری از ‌پروژه‌های یاشده رقم سودآوری سرمایه‌گذاری‌های صندوق از مبلغ 30.399 میلیارد ریال در سال 1397 به 152.853 میلیارد ریال در سال 1406 افزایش می‌یابد.

درباره بودجه، گردش مالی و منابع و مصارف صندوق‌ها در سال 1397، اعم از حجم نقدینگی، نوع و میزان منابع و مصارف صندوق‌ها در سال یاشده آمار و ارقام چگونه است؟

مبلغ ورودی‌های (منابع) صندوق در سال 1397 بالغ بر 138/000 میلیارد ریال و معادل مبلغ یاشده مصارف صندوق‌ها در سال 1397 است. که اهم منابع (ورودی‌ها) و مصارف (خروجی‌ها) در سال 1397 اینگونه است: ورودی از بابت کسور بازنشستگی و درمان 70.643 میلیارد ریال، ورودی از بابت اقساط وام‌های پرداختی به بازنشستگان و شاغلین 16.645 میلیارد ریال، ورودی از بابت سرمایه‌گذاری‌های انجام شده 50.910 میلیارد ریال که در مجموع 138.198 میلیارد ریال است.

مصارف نیز معادل 138.198 میلیارد ریال است این ردیف شامل خروجی بابت تسهیلات پرداختی به شاغلان و بازنشستگان صنعت نفت، خروجی بابت اجرای پروژه‌ها، خرید سهام از سازمان خصوصی‌سازی و افزایش سرمایه و خروجی بابت پرداخت مستمری به بازنشستگان و ارائه خدمات رفاهی است.

پیش بینی منابع و مصارف صندوق‌های نفت حداقل تا 10 سال آینده به گونه‌ای است که بتوان درباره پرداخت به‌موقع مستمری به بازنشستگان و ارائه خدمات به آنها مطمئن بود؟

با فرض افزایش حقوق شاغلان و مستمری بگیران عضو صندوق‌ها به اندازه میانگین 13 درصد سالانه و پس از بهره‌برداری پروژه‌های در حال اجرا، صندوق‌های نفت از هم اکنون تا سال 1407 نه تنها مشکلی درباره پرداخت مستمری و خدمات به بازنشستگان صنعت نفت ندارد بلکه در مجموع بالغ بر 32 هزار میلیارد تومان منابع مازاد خواهد بود که می‌توان برای آن سرمایه گذاری جدید معرفی کرد.

ضمن بیان ارزش روز خالص دارایی‌های صندوق های نفت، درصد افزایش آن نسبت به سال‌های پیش چه مقدار است؟

ارزش روز دارایی‌های صندوق در سال 1397 بالغ بر 593.554 میلیارد ریال است که نسبت به سال 1396، بیش از 19 درصد افزایش یافته است.

در ضمن خالص ارزش دارایی‌های صندوق (ارزش روز دارایی‌ها – ارزش روز بدهی‌ها) هم‌اکنون 488.471 میلیارد ریال است که نسبت به سال 1396، 21 درصد افزایش یافته است.

در مدیریت جدید چطور؟ شفاف تر بگوئید.

ارزش روز خالص دارایی‌های صندوق از ابتدای سال 1392 (زمان مدیریت جدید) از 232.000 میلیارد ریال به مبلغ 488.471 میلیارد ریال رسیده است (افزایش 110 درصدی) و در همه تصمیم‌های مربوط به افزایش سالانه مستمری بازنشستگان و انتخاب سرمایه گذاری همواره محاسبات اکچوئری لحاظ شده است.

از پروژه‌های در حال اجرا گفتید، از طرح‌هایی که شرکت‌های صندوق به تازگی انجام داده است می‌توانید مصادیقی را نام ببرید؟

ان‌جی‌ال سیری، توسعه فازهای 9، 10، 17، 18، 20 و 21 پارس جنوبی، مگا پروژه‌هایی بودند که شرکت مهندسی، تدارکات، ساختمان و نصب، پیش راه اندازی، راه‌اندازی و بهره‌برداری مربوط به صندوق‌ها در توسعه آنها مشارکت داشته است، البته فهرست دیگری از اقدام‌های صندوق در این باره وجود دارد.