به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت ، صنعت فولاد به عنوان صنعتی مادر در رشد و توسعه هر کشوری نقش مهمی ایفا می کند. اهمیت این صنعت در حالی است که فولادسازان در سالهای اخیر با رکود عمیقی درگیر بوده و با کمبود نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند.
کارشناسان برای نجات صنعت فولاد همواره بر حمایت دولت و تأمین سرمایه در گردش فولادسازان تاکید کرده و می کنند؛ اما از آنجایی که پروژه های عمرانی توسط دولت محدود می شوند تمام صنایع وابسته به خصوص فولاد نیز تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته اند.
از طرفی بخش های مختلف اقتصاد کشور به صورت زنجیرهای متصل به هم عمل میکند؛ بنابراین مشکل فولاد هم در صورت حل مسایل کلان و به خصوص مشکلات عمرانی برطرف خواهد شد. نبود خریدار، موانع بر سر راه استفاده از ابزارهای پولی و... از دیگر دلایل رکود این صنعت مهم به شمار می رود.
به گفته کارشناسان در این میان بورس کالا می تواند با ایجاد رابطه متعادل بین عرضه و تقاضا یاری رسان فعالان این عرصه باشد. به نظر می رسد بورس کالا باید راهکارهایی جهت افزایش عرضه کنندگان فولاد و همچنین مشتریان آن حتی از نوع خارجی به کار برده و نیز با ابزارهایی مانند اوراق گواهی سپرده و اوراق سلف به احیاء نقدینگی لازم فولادسازان بپردازد.
بورس کالا بهترین مسیر برای جذب نقدینگی
محمد آزاد، رییس اتحادیه آهن در خصوص مشکلات نقدینگی فولاد سازان گفت: همه تولیدکنندگان درگیر مشکل کمبود نقدینگی هستند، زیرا خریداری برایشان وجود ندارد و محصولاتشان فروش نمی رود؛ به این ترتیب نقدینگی وارد چرخه تولید آنها نمی شود. در واقع شرکتهای تولیدکننده فولاد به اندازه تولید خود، فروش ندارند که مشکل بزرگی است.
آزاد در ادامه گفت: بانک ها تاکنون نتوانسته اند در جبران کمبود نقدینگی کمک لازم را داشته باشند و در شرایط فعلی بهترین کار برای تولیدکنندگان امکان ایجاد نقدینگی از طریق بورس کالاست؛ به این صورت که کالاهای خود را به صورت سلف موازی یا از طریق اوراق گواهی سپرده بفروشند تا حداقل بدون اینکه کالایی تحویل بدهند به نقدینگی مورد نیازشان دست پیدا کرده و از این طریق مقداری از مشکل خود را در این زمینه حل کنند؛ در حال حاضر بورس کالا اقداماتی هم در این راستا انجام داده است و برای فولاد فروش به صورت سلف موازی و سلف روی تابلو دارد و اوراق سپرده را هم در دست اقدام قرار داده است.
عبور از مرزهای بازار داخلی
ایرج فاضل بخششی، مدیر پروژه شرکت فولادی ایری تک هم در این رابطه بیان کرد: بیشترین مصرف محصولات فولادی کشور در حوزه ساختمان سازی، عمران و اجرای پروژه های بزرگ ملی بوده است به طوریکه تمام کارخانه های فولادسازی در زمان رشد سرعت سازندگی در کشور برنامه ریزی و تاسیس شده اند، حال در شرایطی که پروژه ها در رکود نسبی به سر می برند، مصرف کننده واقعی هم برای این محصول به میزان کافی در بازار وجود ندارد؛ بنابراین رکود در بخش پروژههای عمرانی و نداشتن نقدینگی پیمانکاران که مصرف کنندگان عمده ای از فولاد هستند، مستقیما در کمبود نقدینگی فولادسازان تاثیرگذار شده است.
وی ضعف در سیاستهای صادراتی محصولات فولادی و خدمات اجرایی را از دیگر مشکلات و مصادیق اقتصاد بسته کشور دانست و گفت: این وضع در حالی است که کشورهای توسعه یافته ای که فولاد و محصولات صنعتی تولید میکنند به دنبال سیستم باز اقتصادی و فروش محصولات خود به خارج از کشور هستند، اما عمده محصولات فولادی ما در داخل کشور مورد استفاده قرار می گیرند که بیشتر آن هم در در بخش عمرانی مصرف می شود؛ به همین دلیل انبارهای تولیدکنندگان پر از محصولات فولادی است و خرید کافی برای جبران هزینه های تولید انجام نمی شود.
فاضل بخششی در خصوص نقش بورس کالا در بهبود فروش محصولات فولادی افزود: انجام معاملات در بورس کالا به نفع مصرف کننده و تولیدکنندگان است اما به شرطی که خریدار وجود داشته باشد. زمانی که مشکل نداشتن خریدار است، اگر هم بستر انجام معاملات در بورس کالا فراهم باشد باز هم مشکل حل نخواهد شد؛ در واقع بورس کالا تابعی از رویدادهای واقعی اقتصاد است و به طور طبیعی رکود بازار فولاد در روند معاملات بورس کالا نیز نمود پیدا می کند.
وی افزود: مشکل کنونی کارخانه ها را ناتوانی پرداخت دستمزد کارکنان و فروش محصولات عنوان کرد و گفت: کار مفیدی که بورس می تواند در خصوص رفع مشکلات موجود در این زمینه داشته باشد، این است که از فضای محدود بازار ایران فراتر رود و به طور مثال منطقه ای عمل کند تا از این طریق بتوانیم به مشتریان بیشتر و خریداران قوی تری دست پیدا کنیم؛ همچنین باید اطمینان و اعتبار بیشتری برای مشتریان در بورس ایجاد کنیم که برای رسیدن به این مهم به بررسی عملکرد بورس های بزرگ در خصوص جذب مشتریان خارجی و ایجاد بستر مورد نیاز بپردازیم.
مطابقت کیفیت محصولات با استانداردهای جهانی، ایجاد روابط بین المللی مثبت و نحوه قیمت گذاری از دیگر نکات مهم در زمینه منطقه ای شدن است که باید مورد توجه قرار بگیرد. به گفته ایرج فاضل بخششی، به فرض بین المللی شدن بازار، باید دید آیا فولادسازان توان رقابت در چنین شرایطی را دارند و میتوانند با فولادسازان منطقه ای رقابت کنند یا خیر؟ آیا هزینه حمل و نقل، نحوه مدیریت، کیفیت کالا، مصرف انرژی و درنهایت قیمت تولیدکنندگان داخلی میتواند به قیمت قدرتهایی مانند چین و فولاد ارجح باشد؟
دست نیاز صنعت به سوی سرمایه گذاری
امیرحسین نادری، معاون اقتصادی و مالی فولاد مبارکه اصفهان صنعت فولاد را سرمایه بر دانست و گفت: این صنعت نیاز به سرمایه گذاری و سرمایه درگردش سنگینی دارد و این کار چه از بازار سرمایه و چه از بازار پول در حال حاضر نرخ بالایی دارد.
وی گفت: در حال حاضر کارخانه های فولادسازی برای تأمین مالی خود مشکلاتی دارند؛ یکی از روش هایی که برای این تأمین مالی در نظر گرفته شده، بانک است اما از آنجایی که بانکها با مشکلات زیادی همچون بالا بودن نرخ بهره و نرخ تمام شده پول رو به رو هستند، از عهده تأمین نیازهای توسعه ای این بخش برنمی آیند؛ همچنین طرح های توسعه ای نیز باید با منابع با نرخ بهره ارزان اجرا شوند که البته بانک های توسعه ای در پرداخت آن سختگیری کرده یا پرداختی انجام نمیدهند؛ از این رو تولیدکنندگان به سمت تأمین مالی از طریق بازارسرمایه رو می آورند.
مدیر فروش فولاد مبارکه اصفهان دلیل کمبود نقدینگی کنونی فولادسازان را به دلیل انجام ندادن وظایف حرفه ای نهادهای واسطه هایی مانند بانک دانست؛ به گفته وی بانک ها منابع گران قیمتی برای تأمین مالی دارند و همچنین محدودیت های قانونی برایشان وجود دارد.
به طور مثال باز کردن ال.سی ابزار مناسبی در گذشته بوده که توسط بانکها مورد استفاده قرار می گرفت، اما اکنون به دلیل مشکلات موجود امکان استفاده از آن را ندارند.
وی افزود: البته در این حوزه تأمین مالی هایی هم از خارج کشور انجام شده است که با توجه به نرخ بهره حجم بسیار کمی حدود یک و نیم درصد در سال است اما برای راه اندازی صنایع بزرگ مناسب است.
نادری در ادامه بورس کالا را بستری مناسب برای کشف قیمت واقعی، شفافیت بازار و از بین رفتن حاشیه بازار دانست و گفت: البته این بازار نواقص قابل رفعی مانند محدود بودن عرضه کننده ها و ... دارد. از طرفی شرکتهایی که محصولات خود را در بورس کالا عرضه می کنند از معافیت های مالیاتی هم برخوردارند که خود موجب جذبشان به بازارسرمایه است.
این مدیر فولادی استفاده از ابزارهای مصطلح بانکی مانند نقد کردن ال.سی های مدت دار را برای شرکتهای تولیدی مناسب دانست تا در صورتی که نتوانند فروش اعتباری داشته باشند و یا در شرایط دامپینگ خارجی باشند به تأمین مالی مورد نیاز خود بپردازند.
در شرایط فعلی بهترین کار برای تولیدکنندگان امکان ایجاد نقدینگی از طریق بورس کالاست؛ به این صورت که کالاهای خود را به صورت سلف موازی یا از طریق اوراق گواهی سپرده بفروشند تا به نقدینگی مورد نیازشان دست پیدا کرده و از این طریق مقداری از مشکل خود را در زمینه کمبود نقدینگی برطرف کنند.
