بانک و صنعت، چند وقتی است در بازار سرمایه به جهت مبارزه با پولشویی، بحث بر احراز هویت مشتریان توسط سامانه سجام (سامانه جامعه اطلاعات مشتریان) و دفاتر پیشخوان مطرح شده است. با رونمایی از این سامانه، می‌توانیم نوید تحول زیرساختی را کد رهگیری در بدنه بورس شاهد باشیم. در توضیح نحوه استفاده از این سامانه آمده است که مشتریان با مراجعه به سجام ثبت نام اولیه خود را انجام داده و پس از واریز مبلغ ده هزار تومان، کد رهگیری دریافت می‌کنند. سپس به دفاتر پیشخوان منتخب مراجعه و مبلغ حدود 40.000 تومان پرداخت و مجددا جهت دریافت کد بورسی کارگزار خود را انتخاب می‌کنند. ذکر این نکته ضروری است که پیشتر مشتری با انتخاب کارگزار و با مراجعه به دفاتر کارگزاری به صورت رایگان کد بورسی دریافت و وارد بازار بورس میشد.
حال سوالی که مطرح می‌شود این است که جایگاه ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری در این طرح چیست؟ این طرح شاید از دید واحد مبارزه با پولشویی سازمان، طرحی خوب تلقی شود، ولی آیا از دید روابط عمومی و تیم ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری نیز طرح خوبی تلقی می‌شود؟
با کمی تعقل در این طرح می‌توان متوجه پیچیده شدن شرایط ورود به بازار سرمایه شد. کارگزارانی که با تجهیز دفاتر خود در شهرستان‌ها ( بیش 718 شعبه فعال - طبق آمار درج شده در سایت کانون کارگزارن بورس ) به صورت رایگان و با ابزار متنوع و مختلف از جمله آموزش‌های رایگان سعی در ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری در بورس را داشته‌اند و به صورت رایگان برای مشتریان کدگیری می‌کردند، حال متقاضیان ورود به بازار سرمایه قبل از هرگونه اقدامی می‌بایست نزدیک به 50 هزار تومان بپردازند و سپس وارد بورس شوند!
حال این سوال مطرح می‌شود که نمیتوان به کارگزاران موجود جهت احراز هویت مشتریان اعتماد کرد؟ چرا ثبت نام در این سامانه به صورت رایگان صورت نمی پذیرد و مشتریان بجای مراجعه به دفاتر پیشخوان و پرداخت هزینه، با مراجعه به کارگزاران احراز هویت شوند؟ آیا افرادی که در شهرستان ها و روستاها هستند می‌توانند به راحتی به بورس ورود کنند ؟
در پایان ذکر نکته خالی از لطف نیست که بعد از مطرح شدن این طرح، مجوز دفاتر پیشخوان جهت خرید نزدیک به 2 برابر قیمت قبل شده است؟
واقعا راه حل بهتری نبود...
عرفان هودی
کارشناس بازار سرمایه
