به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت توجه به نیاز های مشتریان و خلق محصولات نواورانه از شاخصه های بازار های رقابتی و توسعه یافته است ، مسلما نیاز سنجی و ارایه خدمات متنوع در نهایت به رضایت مشتریان از بازار های مالی و صنایع مختلف می انجامد و بی تردید صنعت بیمه که رسالت نهایی اش ایجاد ارامش خاطر و تامین امنیت است نیز ازین مهم مستثنی نیست.آنچه که مسلم است به زعم کارشناسان عدم تنوع خدمات از چالش هایی است که صنعت بیمه در ایران از ان رنج می برد به طوریکه در شرایط فعلی بیش از 70 درصد صنعت به دو رشته درمان و ثالث وابسته است این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته بیمه نامه های جدید نقش بسزایی در پرتفوی صنعت ایفا می کند.
البته در حال حاضر برخی شرکت های بیمه در ایران گام هایی را به سوی ارایه خدمات نوین برداشته اند که از جمله می توان به بیمه پوشش نوسانات نرخ دیه در ثالث ، بیمه مستمری زنان خانه دار ، بیمه تحصیل فرزندان ، بیمه کارت اعتباری ، بیمه حیوانات ، بیمه اعتبار رهنی ، بیمه خیرین و بیمه سرطان را نام برد.
در این راستا بخشنامه ضوابط تدوین و عرضه محصولات جدید بیمه ای از سوی بیمه مرکزی ارایه شده است .
طبق این بخشنامه پوشش بیمه‌ای که موضوعات بیمه‌ای یا خطرات جدیدی را تحت پوشش قرار دهد و قبلاً توسط هیچ شرکت بیمه‌ای طراحی و عرضه نشده باشد از نظر این بخشنامه محصول بیمه‌ای جدید محسوب می‌شود.
علاوه براین شرکت بیمه موظف است محصول بیمه‌ای جدید را در شورای فنی آن شرکت بررسی و تایید و در صورت تطبیق با قانون بیمه ، مقررات ، اصول و قواعد بیمه‌ای با لحاظ موارد زیر برای اخذ مجوز به بیمه مرکزی ارسال نماید.
بیمه مرکزی پس از بررسی، مجوز اجرای آزمایشی محصولات بیمه‌ای مورد تایید را صادر می‌نماید. در دوره اجرای آزمایشی، عرضه این محصول انحصاراً در اختیار شرکت بیمه ذیربط خواهد بود.
شرکت بیمه موظف است حداکثر یک ماه پس از اتمام دوره آزمایشی، گزارش عملکرد محصول بیمه‌ای مورد تایید را به بیمه مرکزی ارائه نماید. در صورت عدم ارائه گزارش عملکرد در پایان مدت اجرای آزمایشی از سوی شرکت بیمه ذیربط ادامه صدور بیمه‌نامه ممنوع می‌باشد. بیمه مرکزی پس از دریافت گزارش عملکرد محصول بیمه‌ای تصمیم لازم را اتخاذ خواهد نمود.
اما انچه که مسلم است نگاهی به بازار بیمه گویای آن است که بسیاری از طرح های نوینی که ارایه شده با موفقیت در بازار هدف روبرو نبوده است.
بهروز اسد نژاد ، مدیر برنامه ریزی و بودجه بیمه ایران و عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه ، در گفتگو با خبرنگار ما با تاکید بر وجود اختلاف نظر در خصوص محصولات جدید بیمه ای ، گفت: بیمه مرکزی جهت خلق محصول نواورانه در صنعت بیمه ، فرایندی را مشخص کرده که یکی از شاخص های خلق محصول جدید، عدم سابقه قبلی است ، ضمن اینکه این محصول باید از سوی شورای فنی شرکت بیمه و شورای فنی بیمه مرکزی تایید شده باشد و حقوق فنی طراح نیز تامین شود که البته طبق بخشنامه ضوابط محصولات نوین، به مدت پنج سال انحصار محصول با طراح است.
وی افزود:حدود 5درصد حق کارمزد به عنوان حقوق طراح ( که ممکن است شرکت بیمه و یا شخص باشد) پرداخت می شود که در اصل این میزان توافقی است.
اسد نژاد در ادامه به تشریح محصولات نوآورانه بیمه ای پرداخت و گفت : محصول بیمه ای از آنجا که جنس آن خدمت است چندان قابلیت نوآوری ندارد و با فرض اینکه ارایه محصول طبق فرایند بیمه مرکزی پیش رود، در نهایت بیش از 40 محصول ارایه نمی شود که پس از مدتی به اشباع می رسد این در حالی است که در صنایع دیگر اینگونه نیست.
این مدرس دانشگاه تاکید کرد : تعریف بیمه مرکزی از محصولات جدید هم نشان می دهد ، محصولات اندکی به ثبت رسیده است و از همه مهمتر اینکه این سوال ایجاد می شود که این محصولات جدید در بازار چه بازخوردی داشته به عبارتی آیا مورد استقبال واقع شده و یا شکست خورده است.
به گفته وی تا کنون گزارشی در این خصوص از سوی بیمه مرکزی اعلام نشده است.
مشتریان مطالبه گر نداریم
اسد نژاد با اشاره به اینکه تنوع خدمات و میزان بازخورد آن باید در حوزه مشتریان بررسی شود ، گفت: بدون شک مشتریان مطالبه گر منجر به تنوع بخشی درمحصولات می شود ؛ اما مروری بر سطح خدمات دهی صنعت بیمه نشان می دهددر طول سالیان گذشته مشتریان مطالبه گری نداشته ایم و این امر یکی از دلایلی است که منجر شده شرکت های بیمه در ارایه خدمات و سرویس دهی نوآور نباشند.
اسد نژاد با تاکید بر اینکه نیاز مادر اختراع است ، خاطر نشان ساخت :مادامی که نیازی احساس نشود ، محصولات نوین نیز پا به عرصه نمی گذارد به طوریکه نگاهی به صنعت بیمه حاکی از آن است که شرکت های بیمه سالیان درازی است که به ارایه محصولات اندک و تکراری اکتفا کرده اند و بعضا برخی از این محصولات و خدمات علی رغم زیان ده بودن همچنان ارایه می شود مانند شخص ثالث و درمان که شاید بتوان گفت صنعت بیمه در این رشته های بیمه ای دچار تصلب شرایین و بعضا دچار سکته شده اما همچنان به ارایه یک یا دو محصول اجباری و تکراری اعتیاد دارد.
این عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه اظهار داشت : اتکا صنعت بیمه به این محصولات زیان ده به دلیل عدم تنوع خدمات سبب شده ، بیش از 75 درصد صنعت به این دو محصول متکی باشد.
وی اظهار داشت : دیگر علل کمبود خدمات نوین در صنعت بیمه را باید در خارج از صنعت و به عبارتی ساختار اقتصاد دولتی جستجو کرد چرا که در بخش اقتصاد خصوصی نحیف مطالبه ای هم وجود ندارد.
به گفته این استاد دانشگاه در جوامعی که بخش خصوصی قوی تر است تنوع محصولات صنایع مختلف بیشتر است زیرا در نتیجه وجود فضای رقابتی ، مشتریان مطالبات بیشتری از صنایع مختلف دارند.
اسد نژاد در تشریح علل عدم تنوع محصولات بیمه ای گفت: ساختار اقتصاد کلان کشور ، سهم اندک صنعت بیمه از اقتصاد ، ساختار فرهنگی جامعه و نگاه مردم به بیمه سبب شده محصولات بیمه ای در سبد خانوار جایگاه ویزه ای نداشته باشد.
جای خالی نیاز سنجی مشتریان در صنعت بیمه
به گفته این عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه از سوی دیگر عدم مطالبه محوری خودش را در کوچک بودن و یا فقدان واحد های تحقیق و توسعه شرکت های بیمه نشان داده به طوریکه در شرکت های بیمه کمتر کمیته ای تحت عنوان تحقیق و توسعه وجود دارد تا بازار را مطالعه و نیاز های مشتریان را بسنجد و بر اساس آنها محصول ارایه کند.
اسد نژاد ایراد داشت : اگرچه که صنعت بیمه مشتریان مطالبه گر ندارد اما شرکت های بیمه نیز درین زمینه سستی کرده اند به طوریکه انچنان که باید نیاز بازار مورد سنجش واقع نشده بنابراین می توان گفت جای خالی واحد تحقیقات و بازار یابی در شرکت های بیمه به چشم می خورد علاوه براین تا کنون تحقیق و گزارشی صورت نگرفته تا مشخص شود وضعیت فعلی محصولات ارایه شده در بازار چگونه است.
نقش اثر گذار پژوهشکده بیمه
عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه معتقد است، پژوهشکده بیمه در کنار پرداختن به پژو هش های بنیادی می تواند طی گزارش های منظم و سلسله وار و با استناد به شرایط موجود جای خالی محصولات نوین در صنعت بیمه را بررسی و محصولات فعلی را مورد ارزیابی قرار دهد وسپس د ر کنار این تحقیقات است که نقش هدایت و تعمیم بیمه مرکزی رخ می نماید.
جای خالی کنسرسیوم های تحقیقاتی
مدیر برنامه و بودجه بیمه ایران با بیان اینکه جای خالی کنسرسیوم های تحقیقاتی در صنعت بیمه به چشم می خورد ، اظهار داشت: بیمه مرکزی به عنوان یک نهاد حاکمیتی می تواند ایجاد این کنسرسیوم ها را کلید بزند .
به گفته این استاد دانشگاه خلا دیگری که با توجه به سطح بلوغ صنعت بیمه جای خالی ان احساس می شود ، آینده پژوهی است به طوریکه یک نهاد دیده بان که وضعیت صنعت بیمه را بررسی می کند می تواند با در نظر گرفتن شرایط موجود کشور ، بررسی روند و تجارب جهانی اینده صنعت را مورد واکاوی قرار دهد که در ایران متاسفانه آینده پژوهی بیشتر در حوزه صنایع صورت می گیرد و حوزه خدمات درین زمینه دچار فقر بوده است.
وی با تاکید بر اینکه پژوهشکده بیمه می تواند طلایه دار این موضوع باشد، عنوان کرد: بررسی اوضاع جهان و پیشنهاداتی به صنعت بیمه در ایران در راستای شرایط داخلی و با اتکا بر تجارب جهانی می تواند به تنوع محصول و ترکیب پرتفوی در شرکت ها ی بیمه کمک کند.
اسد نژاد خاطرنشان ساخت: عدم مطالبه محوری تاثیر خود را حتی بر روی کارشناسان صنعت بیمه نیز گذاشته است به گونه ای که جای خالی ایجاد پیوند بیمه با جامعه شناسی ، روانشناسی ، جامعه شناسی و فلسفه که ایجاد این پیوند عمدتا از وظایف کارشناسان است، دیده می شود.
وی افزود: در صنعت بیمه فعلی ارتباط این علوم با بیمه وجود ندارد تا با بررسی های روانشناختی ، جامعه شناختی و دیدگاههای فلسفی دهک های مختلف جامعه ، برای انها محصول جدید تعریف شود.
وی در تشریح این موضوع افزود: در علوم بازار یابی نوین شناخت رفتار مصرف کننده با اتکا بر علوم مختلف روانشناختی ، جامعه شناختی و فلسفه ضروری است تا متناسب با ان ، برایش محصول تعریف و ارایه شود.
برنامه های کوتاه مدت برای خلق محصولات نوآورانه
این استاد دانشگاه به برنامه کوتاه مدت جهت ارایه محصولات جدید اشاره کرد و گفت:شرکت های بیمه باید طی یک برنامه زمان بندی مشخص در ایجاد و یا تقویت واحد تحقیق و توسعه گام بردارند تا بتوانند به شکل علمی بازار و مشتریان خود را بسنجند و مطابق با سلایق و نیاز های انها محصول جدید خلق کنند.
وی افزود: علاوه براین گرایش پژوهشکده بیمه به سمت پژوهش های کاربردی به خصوص بررسی میدانی در نقاط مختلف کشور در حوزه نیازسنجی مشتریان از دیگر برنامه هایی است که می تواند در این راستا کارگشا باشد.
اسدنژاد تاکید کرد: در این راستا حتی روی بیمه نامه ها و محصولات جاری هم می توان تغییر ایجاد کرد و شرایط عمومی بیمه نامه ها را تغییر داد.
برنامه های بلند مدت و تحول در شناخت نیاز مشتری
اسد نژاد در ادامه به برنامه های بلند مدت اشاره کرد و خاطرنشان ساخت : با توافقات ایران با کشورهای 5=1 و شکستن سد تحریم ها می توان انتظار داشت اقتصاد کلان در ایران بهبود یابد که با ارتقا وضعیت اقتصادی انتظار می رود توانایی مردم در خرید بیمه نامه های مختلف افزایش یابد .
به گفته وی در مجموع با فرهنگ سازی و بکارگیری دستاوردهای حاصل از واحد های تحقیق و توسعه در شرکت های بیمه پیش بینی می شود در دراز مدت با سنجش نیاز بازار ، محصولات نوآورانه ارایه شود.
باید در محصولات فعلی هم تجدید نظر شود
بهروز اسد نژاد ضمن تشریح کیفیت محصولات فعلی صنعت بیمه عنوان کرد: محصولات فعلی صنعت بیمه راکد هستند که سالیان سال است ارایه می شود و دیگر فریز شده اند و شاید بتوان گفت دیگر جذابیتی برای مشتری ندارند .
وی تصریح کرد:در محصولات جاری صنعت بیمه نیز باید تجدید نظر شود زیرا نوآوری تنها در تعداد محصول نیست بلکه در کیفیت و روش های ارایه محصول می باشد.
به گفته وی بیمه گران باید با توجه به شرایط جغرافیایی ، سطح فرهنگی و توانایی مالی مشتریان محصولات خود را بروز رسانی کنند.
وی تاکید کرد: نسخه واحدی نمی توان برای تمام نقاط ایران در زمینه ارایه محصول پیچید.
اسدنژاد تصریح کرد: امروزه با گسترش فضای مجازی ، شبکه های اجتماعی و افزایش تعداد گوشی های هوشمند در سطح جامعه می توان محصولات نوینی مطابق با سلایق بازار هدف تعریف کرد.
بازار سنجی مناسب برای طرح های نوآورانه صورت نمی گیرد
پروانه صالحی ، رییس اداره بررسی طرح های بیمه ای بیمه مرکزی نیز در گفتگو با خبرنگار افق بیمه عنوان کرد:طبق بخشنامه بیمه مرکزی در خصوص طرح های جدید بیمه ای از شرکت های بیمه در خواست شده که یکسال پس از دوره ازمایشی از میزان بازخورد محصول در سطح جامعه ارزیابی بعمل آورند و بیمه مرکزی را نیز در جریان گذارند.
وی گفت : دو شیوه برای ارایه طرح وجود دارد یا طرح ها از سوی شرکت های بیمه ارایه می شود و یا از سوی طراحان حقیقی که معمولا بیمه مرکزی انها را به سوی شرکت های بیمه هدایت می کند.
وی در خصوص سرانجام طرح هایی که تا کنون از سوی بیمه مرکزی مجوز گرفته اند گفت: باید گفت تا قبل از سال 93 بیشتر طرح ها به جز دو یا سه مورد یا عملیاتی نشده اند و یا اگر همه عملیاتی شده اند به دلایل مختلفی از سوی شرکت های بیمه کنار گذاشته شده اند که شاید به دلیل این بوده که بازار سنجی مناسبی برای آنها صورت نگرفته است.
صالحی معتقد است ، وقتی فرهنگ بیمه هنوز در بین مردم جا نیفتاده بی تردید فراگیر شدن محصولات نوین بیمه ای در میان مشتریان سخت خواهد بود .
به گفته وی شناسایی پوشش های بیمه ای جدید در میان مردم زمان بر است زیرا هنوز مطالبات خود از شرکت های بیمه را نمی دانند.
وی در ادامه اظهار داشت:شرکت های بیمه در قالب محصولات جدید ریسک های بیمه ای را پوشش می دهند و بیمه مرکزی فقط مجوز می دهد زیرا بیمه مرکزی در فروش و ارایه بیمه نامه وظیفه ای ندارد ؛ بنابراین شرکت های بیمه اگر می خواهند طرحی ارایه دهند باید پخته و کامل باشد و از سوی شورای فنی شرکت تایید شده باشد زیرا بعضا مواردی مشاهده شده که طرح هایی که به بیمه مرکزی ارایه می شود از پختگی لازم برخوردار نیست .
به گفته وی برخی طرح های ارایه شده در حد یک ایده یک جمله ای است که بدون شک سرانجامی نخواهد داشت .
