ثبت جهانی محور ساسانی دستاوردی بزرگ برای کشورمان است/ گردشگری در دولت تدبیر و امید رونق گرفت

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از میراث آریا، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آغاز فعالیت دولت یازدهم درگیر چالش های فراوانی بود. معدن‌کاوی و تخریب میراث طبیعی نظیر جنگل‌ها، کم توجهی به بافت اجتماعی و بافت‌های تاریخی فرسوده و از میان رفتن مزیت‌های گردشگری آن‌ها،  نبود تعامل و همکاری سازمان میراث فرهنگی با سازمان‌های مردم‌نهاد، کوتاهی در حفظ استانداردهای جهانی آثار ثبت شده و تخریب اماکن تاریخی توسط قاچاقچیان آثار تاریخی بخشی از مشکلات این سازمان بود که با اهتمام دولت در پنج سال گذشته این روند تغییر کرد. بررسی ها نشان می دهد شاخص های احوال این سازمان در پنج سال گذشته جهش های جهانی در هر سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داشته است.  «پاد» همزمان با قرار گرفتن در هفته دولت گفتگویی با دکتر علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاون رئیس جمهوری داشته است. «ادامه روند افزایشی تعداد گردشگران»، «ثبت جهانی 100 کیلومتر از محور ساسانی در  استان فارس» و « درآمدزایی بیش از 500 میلیون دلاری در حوزه صنایع دستی» از جمله مهمترین اقدامات یک سال گذشته در این سازمان است که مونسان به آن اشاره کرد. مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:

آقای دکتر در یک سال گذشته چه اقداماتی برای توسعه حوزه گردشگری درکشور انجام شده است؟
در حال حاضر حدود 1884 پروژه درحوزه گردشگری در حال اجرا داریم و 43 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در این بخش صورت گرفته است.  گردشگری ورودی باوجود مشکلاتی که در حوزه ارز شاهد آن بودیم افزایش داشته است و  در چهار ماهه اول امسال به دو میلیون و 196 هزار و 327 نفر رسیده است که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته افزایش 38 درصدی داشته است. سال گذشته میزان گردشگران ورودی به کشور در چهارماه نخست سال یک میلیون و  595 هزار و 481 نفر بود. ترکیب گردشگران متفاوت شده است و بیشتر گردشگران از کشورهای عراق، ترکیه، عربستان، عمان  و آذربایجان بوده است و بخش زیادی توریست سلامت است. به عنوان نمونه در استان فارس 168 درصد رشد گردشگری توریست سلامت داشتیم و این رقم قابل توجهی است. از سویی دیگر خروجی هم در این مدت 8.6 درصد کاهش داشته است. در مجموع دستاوردهای زیادی در حوزه گردشگری در پنج سال دولت تدبیر وامید وجود داشته که نشان می دهد دولت توجه ویژه به حوزه گردشگری داشته است.  در آغاز دولت یازدهم  125 هتل چهار و پنج ستاره داشتیم و این تعداد در حال حاضر  به 158 عدد رسیده و به 280 هتل تا پایان دولت دوازدهم می رسد. در سال های اخیر رشد گردشگری را شاهد بودیم و  سال 96 را با چهار درصد رشد گردشگری نسبت به سال 95 به اتمام رساندیم.
 
چه اقداماتی  برای افزایش مشوق های سرمایه گذاری صورت گرفته است؟
سال گذشته 2640میلیارد ریال معادل 264 میلیارد تومان تسهیلات بانکی از محل صندوق توسعه ملی برای ساخت و توسعه پروژه های گردشگری با نرخ 14 درصد ارائه شد. همچنین طرح اشتغال فراگیر در سال جاری از دیگر اقداماتی بود که در این زمینه صورت گرفته است. بر این اساس  تفاهم نامه سه جانبه ای بین سازمان میراث فرهنگی، سازمان برنامه و بودجه و صندوق توسعه ملی امضا شده است و 8هزار و 700 میلیارد تومان منابع برای پشتیبانی در سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری  در نظر گرفته شده است. همچنین  معاف شدن از پرداخت عوارض تغییر کاربری برای ساخت مجتمع های گردشگری، هتل ها و اقامتگاه های بومگردی از دیگر اقداماتی بوده که برای توسعه بخش گردشگری انجام شده است.  در راستای توسعه گردشگری و افزایش مشوق ها سال گذشته هر چه یارانه سود تسهیلات داشتیم را دولت پرداخت کرد. بر این اساس سرمایه گذارانی که خارج از صندوق توسعه وام گرفته بودند 6 درصد سود تسهیلات آنها  در قالب یارانه از سوی دولت پرداخت شد. 
به افزایش گردشگران اشاره کردید. دلیل رشد 38 درصدی گردشگران در چهار ماه نخست چه بوده است؟

اقدامات مختلفی صورت گرفته است که ماحصل آن باعث افزایش ورود گردشگران شده است. یکی از این اقدامات طرح جامع گردشگری بوده است. بخش دیگری از آن به دلیل افزایش حضور در نمایشگاه های جهانی و در واقع معرفی خوبی بوده که در این زمینه انجام شده است. کوتاه شدن فرآیندهای اجرایی در آژانس های گردشگری و  ایجاد پورتال جامع گردشگری در سال گذشته نیز از دیگر اقدامات موثر در این زمینه بوده است.  
از سویی دیگر مرتفع شدن مشکلات توریست سلامت نیز از دیگر دلایل افزایش گردشگری سلامت بوده است. همکاری خوبی بین سازمان میراث فرهنگی  و وزارت بهداشت انجام شد. قبلا حضور دلالان در این خصوص پررنگ بود و نارضایتی وجود داشت و این مشکلات حل شد.  
کوتاه کردن زمان صدور ویزا در سفارتخانه ها و افزایش ویزاهای الکترونیک  از دیگر دلایل افزایش گردشگران بوده است و خوشبختانه همکاری های خوبی با وزارت امور خارجه در این خصوص صورت گرفته است.  همچنین افزایش تعداد پروازهای مستقیم از موضوعاتی بوده که به تعداد گردشگران اضافه کرده است.
چه برنامه هایی برای رونق گردشگری داخلی در دستور کار است؟
گردشگری داخلی به همان میزان گردشگری خارجی اهمیت دارد؛ چرا که مانع از خروج ارز می شود و تحرک اقتصاد را به وجود می آورد. وقتی گردشگری به حرکت در می آید بازارها و شبکه های حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی رونق می گیرد و اوج آن را در ایام نوروز مشاهده می کنیم. یکی از اقداماتی که برای رونق گردشگری داخلی صورت گرفته است تعریف بسته های ارزان گردشگری است. اقامت مساله مهمی است و تلاش کردیم تا با اقامتهای ارزان از جمله رونق بوم گردی ها این مهم را فراهم کنیم. در حال حاضر بیش از 600 واحد بوم گردی فعال است و درنظر داریم تا این تعداد به 2000 واحد برسد. نرخ مناسب بلیت هواپیما و قطار نیز از دیگر مواردی بود که به رشد گردشگری کمک کرده است. اگرچه اخیرا شاهد نوسانات قیمت  بلیت پروازها بودیم؛ اما با مدیریت شرایط و  تعدیل قیمت ها امیدواریم این روند تکرار شود. در بخش گردشگری خارجی نیز اگرچه با بسته اول ارزی مشکلات  ارزی برای گردشگران خارجی به وجود آمده بود؛ اما خوشبختانه در بسته دوم ارزی این مشکلات برطرف شده وگردشگران می توانند ارزشان را در صرافی ها تبدیل کنند. این روند برای خارجی ها مزیت ایجاد کرده است.
در حوزه میراث فرهنگی چه اقداماتی صورت گرفته است؟
مهمترین دستاورد دولت در یکسال گذشته در حوزه میراث فرهنگی،  ثبت جهانی 100 کیلومتر از محور ساسانی در  استان فارس از فیروزآباد تا بیشابور بوده است. هشت موضوع جدی تاریخی در این محور داریم. هر سال همه کشورهای جهان یک سهمیه  ثبت جهانی بیشتر ندارند و اگر می خواستیم تک تک برای آنها ثبت جهانی انجام دهیم هشت سال طول می کشید؛ این اتفاق بزرگ بود.  از این به بعد هر کاوش جدید انجام دهیم ذیل همین پرونده در ثبت جهانی است. 251 اثر در ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس، ثبت شد. 480 اثر در فهرست آثار ملی منقول به ثبت رسید.  296 اثر در فهرست آثار ملی غیرمنقول در یکسال گذشته به ثبت رسیده و 69 اثر هم در ثبت ملی میراث طبیعی بوده است. رسیدگی و تشکیل پرونده این تعداد اثر واقعا کار سختی بود که همکارانمان در حوزه معاونت میراث فرهنگی انجام داده اند.  ساماندهی تعمیر بناهای مهم و تاریخی از دیگر اقداماتی بود که در حوزه میراث فرهنگی انجام شده است. 56 پروژه آرامگاه مفاخر، 109 پروژه بقای متبرکه،  37 پروژه باغ های ایرانی و 111 پروژه محوطه های تاریخی در یکسال گذشته انجام شده است. 12 پروژه (خانه های تاریخی) بر اساس ماده 27 به بخش خصوصی  واگذار شده است. 43 پروژه هم از طریق صندوق احیای بناهای تاریخی در سال گذشته واگذار شده است که 10 پروژه آن تمام شده و به بهره برداری رسیده است. در هفته دولت نیز 24 پروژه در حوزه میراث فرهنگی آماده افتتاح داریم و 204 پروژه هم در حوزه گردشگری در این هفته به افتتاح خواهد رسید.
در حوزه صنایع دستی چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در سال گذشته، 281 میلیون دلار صادرات صنایع دستی (بدون زیورآلات، فرش و تجارت چمدانی) داشتیم  که رشد 19  درصدی نشان می دهد. در دوماهه امسال نیز رشد قابل توجهی شاهد بوده ایم و   32 میلیون دلار صادرات داشته ایم که  66 درصد نسبت به دو ماه مشابه سال گذشته رشد داشته است. در سال 96 بالغ بر 1400 میلیارد تومان فروش داخلی صنایع دستی بوده است که عدد مناسبی بوده است. همچنین دو شهر و روستا در حوزه صنایع دستی ثبت شده است.  اصفهان به عنوان شهر صنایع دستی، لالجین در همدان به عنوان شهر سفال، روستای کلپورگان در سیستان بلوچستان  به عنوان روستای سفال  و مشهد هم در حوزه سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی به ثبت جهانی رسیده است. اقدام دیگر در خصوص بیمه هنرمندان و استادکاران صنایع دستی بوده  که همیشه از این موضوع گله مند بودند. تفاهم نامه ای با صندوق بیمه کشاورزان و روستاییان و عشایر به امضا رسیده و از تیر ماه آیین نامه اش عملیاتی شده و بیمه آنها در جریان است و تا حالا 240 نفر بیمه شان برقرار شده و 1000 پرونده نیز در این خصوص در دست بررسی است. توافقاتی با سازمان برنامه و بودجه انجام شده است و تا آخر شهریور ماه برای فعالین صنایع دستی در حوزه شهری هم در نظر داریم تا همه هنرمندان این حوزه از مزایای بیمه استفاده  کنند و دغدغه دیرینه شان در این زمینه برطرف شود. 
به افزایش صادرات و فروش صنایع دستی اشاره کردید. دلیل این مساله چه بوده است؟
در حوزه تولید صنایع دستی وضعیت خوبی داریم. در حوزه فروش نیز از سال گذشته طرحی به عنوان طرح تجاری سازی صنایع دستی شروع کردیم. موضوعات مختلفی در این طرح است که برندسازی یکی از آنهاست. طراحی مبتنی بر سلیقه مشتری، بسته بندی  و همچنین استفاده از فضای مجازی برای بازاریابی که هم مخاطبان زیاد دارند کمک کرد تا روند رو به رشدی در این زمینه شاهد باشیم.  در مجموع  تلاش می کنیم در شرایط فعلی اقتصادی کشور بتوانیم به درآمدهای ارزی کشور کمک کنیم. همان گونه که عنوان کردم 281 میلیون دلار فقط از  مجاری گمرکی در صنایع دستی صادرات داشتیم. 250 میلیون دلار هم از طریق صادرات چمدانی داشتیم یعنی بیش از 500 میلیون دلار فقط در حوزه صنایع دستی کمک کشور بودیم و  جا دارد  این رقم تا دو میلیارد دلار افزایش پیدا کند. بخش گردشگری نیز همین گونه است.  سال گذشته 5 میلیون و 100 هزار نفر  گردشگر ورودی داشتیم که اگر متوسط 1400 دلار برای هر گردشگر در نظر بگیریم عدد قابل ملاحظه ای است. ضمن اینکه اثرات غیرمستقیم گردشگری روی سایر بخش ها از اهمیت زیادی برخوردار است. تلاش می کنیم در شرایط سخت اقتصادی هر چه بیشتر در کنار دولت و مردم باشیم  و به ارز آوری کشور در بخش صادرات غیر نفتی کمک کنیم.