اقتصاد ایران پس از دو سال طی طریق در مسیر نزولی و به عبارت دیگر دو سال طاقت‌فرسا که شرایط رکود تورمی سنگین حاکم بر کشور در شرف از پادرآوردن شالوده اقتصاد ایران بود، بالاخره در 3ماه منتهی به خرداد امسال نرخ رشد تولید ناخالص داخلی یا نرخ رشد اقتصادی ایران توانست خود را از محدوده زیر صفر و نرخ رشد منفی خارج کند.
بدین ترتیب، موتور محرکه اقتصاد کشورمان با ثبت 480هزار و 491میلیارد ریال تولید ناخالص داخلی کشور در فصل نخست سال 93از رقم مشابه خود در 3ماه نخست سال 92– که معادل 459هزار و 252میلیارد ریال اعلام شده بود – پیشی گرفته و پس از 8فصل متوالی ثبت نرخ رشد منفی برای تولید ناخالص داخلی، رشدی مثبت 4/6 درصدی را به عنوان برآیند مجموعه فعالیت‌های اقتصادی مولد کشور در دوره ? ماه فروردین، اردیبهشت و خرداد ماه امسال به ثبت برساند. تولیدناخالص داخلی ایران به قیمت پایه در ?ماه نخست سال 92 با رقمی معادل 459هزار و 252میلیارد ریال در مقایسه با رقم 478هزار و 739میلیارد ریال تولید ناخالص داخلی مربوط به 3ماه نخست سال 91، در نهایت نرخ رشد این شاخص به منفی 4/1درصد تنزل پیدا کرد.
البته لفظ تنزل پیدا کردن برای این نرخ رشد اقتصادی کشور در سه ماهه سال گذشته چندان صحیح نبوده ودر حقیقت رشدا قتصادی ایران در 3ماه 92با وجود ثبت نرخ منفی 4/1 درصد، بهبود پیدا کرده و افزایش یافته است چراکه ماحصل فعالیت بخش‌های مختلف اقتصاد کشور و نتیجه نهایی ومعدل این فعالیت‌ها در پایان 3ماه نخست سال 91منتهی به نرخ رشد اقتصادی منفی 9درصدی شده بود. بنابر این رشد اقتصادی منفی 4/1درصدی فصل اول سال 92به معنی رشد 4/9 درصدی تولید ناخالص داخلی کشور در این دوره نسبت به فصل نخست سال 91است. نرخ رشد اقتصادی (یا همان رشد تولید ناخالص داخلی) کشور در طول 8فصل 3ماه متوالی سال‌های 91و 92همواره منفی و زیرصفر بوده به شکلی که در 4 فصل اول، دوم، سوم و چهارم سال 91به ترتیب به 9-، 9-، 96/9- و 2- درصد نزول پیدا کرده بود و این روال در 4فصل اول تا چهارم سال 92نیز با ثبت نرخ رشدهای 4/1-، 0/9-، 1/8- و 1/1- درصدی ادامه پیدا کرد و در نهایت این زنجیره منفی هشداردهنده در 3ماه نخست امسال با رسیدن نرخ رشد اقتصادی کشور به مرز 4/6 درصد مثبت قطع شده و امیدها را برای از بین بردن جو رکود تورمی مخربی که حاکم بر فضای کشورمان شده است، زنده کرد.
نقش فعالیت‌های اقتصادی در رشد تولید ناخالص داخلی
در محاسبه تولید ناخالص داخلی عموما 4گروه اصلی فعالیت‌های اقتصادی کشور نقش‌آفرین بوده و ارزش افزوده مجموع این گروه‌های چهارگانه که شامل نفت، کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات می‌شوند، شاخص تولید ناخالص داخلی را موجودیت می‌بخشند و از این 4گروه، گروه خدمات در اغلب دوره‌های زمانی گذشته بیشترین نقش را ایفا کرده بود. اما نکته جالب توجه در ارقام ارزش افزوده 4 گروه یاد شده در 3 ماه نخست امسال پیشی گرفتن نرخ رشد گروه صنعت و معدن از رشد 3 گروه دیگر است و این امر حاکی از تحرک و پویایی بیشتر حوزه‌های صنعت و معدن در مقایسه با حوزه‌های نفت، کشاورزی و خدمات است.
گزارش تحولات اقتصادی در بخش تولید ناخالص داخلی ایران در 3ماه نخست سال 93 (که عینا در نشریه نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی نیز درج شده است) نشان می‌دهد که از مجموع 480هزار و 491میلیارد ریال (تولید ناخالص داخلی ایران در 3ماه امسال، گروه صنعت، معدن با سهم 119هزار و 797میلیارد ریال خود از رشد منفی 7درصدی 3ماه سال 92به رشد مثبت 8/1 درصد در 3ماه 93دست پیدا کرده است و در مجموع از کل نرخ رشد اقتصادی 4/6 درصدی 3ماه نخست 93، گروه معدن با سهم 0/1 درصد و گروه صنعت با ارتقای قابل‌توجه سهم خود به میزان 1/5 درصد چیزی نزدیک به 30درصد از رشد تولید ناخالص داخلی کشور در فصل نخست امسال را به خود اختصاص داده است.
گروه کشاورزی با کسب رقمی معادل 33هزار و 312میلیارد ریال، رشدی 3/3درصدی نسبت به سال 92داشته اما در مقایسه با رشد 6/8 درصدی آن در 3ماه پارسال شاهد کاهش سهم نفت در تولید ناخالص داخل ایران هستیم که اتفاق خوشایندی نبوده و توجه بیشتر مسئولان ارشد کشور در حوزه کشاورزی را طلب می‌کند.
گروه خدمات مانند گذشته با بیشترین سهم در شاخص مورد نظر رقمی معادل 290هزار و 966میلیارد ریال از کل تولید ناخالص داخل کشور را به خود اختصاص داده و همچنین از رشد منفی 1/1 درصدی 3ماه سال 92به مثبت 3/7درصد در 3ماه امسال ارتقا پیدا کرده است. در مجموع نگاهی اجمالی به مجموعه فعل‌وانفعالات رخ داده در گستره اقتصاد کشورمان در بازه زمانی 3ماه نخست سال 93، به احتمال فراوان نوید حرکت روبه‌جلوی اقتصاد و تحرک و پویایی حوزه تولید کشور و البته از میان برداشتن سایه رکود تورمی از سر اقتصاد کشورمان را نوید می‌دهد. جدول ضمیمه گزارش تصویری روشن‌تر از این وقایع را پیش‌رویتان قرار می‌دهد.
