به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی سازمان بنادر ودریانوردی، وی در ادامه صحبت هایش می گوید اگر مسولان توجه بیشتری به توسعه شبکه ریلی کشور داشته باشند، جابه‌جایی کالا از طریق ریل افزایش پیدا کند و بدین طریق در مسیر درستی گام برداشته‌ایم. حسین زاده معتقد است باید میزان حمل و نقل کالا از طریق ریل افزایش پیدا کند که این مساله نه تنها هزینه‌های تمام شده صاحبان کالا را کاهش می‌دهد بلکه سرعت جابه‌جایی کالا را نیز بالا خواهد برد و تمام نهادها و افراد درگیر با آن منتفع می‌شوند. در ادامه متن کامل گفت و گو با عبدالکریم حسین زاده؛ عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی می آید:
با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، اهمیت توسعه شبکه ریلی و اتصال آن به بنادر را در چه می دانید؟
بین شقوق حمل و نقل، حمل و نقل ریلی از جایگاه بسیار بالایی از لحاظ اقتصادی برخوردار است و با توجه به ویژگی‌ها و مزیت‌هایی که دارد بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا و حتی برخی کشورهای آسیای شرقی در مسیر توسعه شبکه ریلی خود گام برداشته‌اند تا این گونه بتوانند پایه‌های رونق اقتصادی خود را محکم کرده و در مسیر پیشرفت حرکت کنند.
از جمله مزیت‌های شبکه ریلی غیر آلاینده بودن آن و سازگاری با محیط زیست است. بنابراین ریل از مهم‌ترین ویژگی زیست محیطی برخوردار است چرا که مانع از تخریب محیط زیست می شود. دیگر مزیت شبکه ریلی کم هزینه بودن آن نسبت به دیگر شقوق حمل و نقل از جمله حمل و نقل جاده ای و هوایی است، چرا که علاوه بر استفاده کمتر از سوخت و انرژی هزینه کمتری را برای سرمایه‌گذار و فعال اقتصادی و صاحب کالا به همراه خواهد داشت. مورد دیگر سرعت بیشتر و ایمنی بالاتر حمل و نقل ریلی است.
در شبکه ریلی می‌توانید با سرعت بیشتری نسبت به مسیر جاده ای، کالای خود را از مبدا به مقصد برسانید و در عین حال از ایمنی بالاتری برخوردارید. در نهایت تمامی این عوامل باعث شده تا مدل حمل و نقل ریلی بیش از سایر شقوق حمل و نقل دارای مزیت باشد و برای یک سرمایه‌گذار مساله‌ای مهم‌تر از سرعت جابه‌جایی کالا و کاهش هزینه تمام شده وجود ندارد.
وضعیت کشور را در بخش حمل و نقل ریلی چگونه ارزیابی می کنید؟
با توجه به موقعیت ویژه کشور و شرایط منطقه‌ای که در آن قرار گرفته است و نیز کشورهایی که در پیرامون و همسایگی آن وجود دارند کریدورهای حمل و نقل ایران از اهمیت بسیار بالایی در منطقه برخوردار هستند چرا که 15 کشور در همسایگی ما قرار گرفته‌اند و به طور حتم انتقال کالا از شمال به جنوب و بالعکس و همین طور از شرق به غرب و بالعکس می‌تواند فرصت‌ها و مزیت‌های مختلفی را چه از لحاظ اقتصادی و چه از منظر سیاسی و اجتماعی ایجاد کند.
طبق اهداف و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا پایان برنامه ششم توسعه باید حدود 25 هزار کیلومتر ریل در کشور ایجاد شود که در حال حاضر شبکه ریلی کشور حدود 13 هزار کیلومتر است. متاسفانه از برنامه ریزی صورت گرفته طی سالیان گذشته عقب هستیم و در حال حاضر سالانه حدود 180 کیلومتر ریل‌سازی در کشور داریم و برای اینکه بتوانیم به اهداف برنامه ششم توسعه نزدیک شویم باید به ایجاد سالانه هزار کیلومتر ریل برسیم.
امیدواریم رویکرد دولت در تخصیص پروژه‌های عمرانی همچون گذشته باشد و با در نظر گرفتن منابع مالی و توجه هرچه بیشتر به جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی، بتوانیم به اهداف مورد نظر در برنامه ششم توسعه نزدیک شویم. خوشبختانه برخی کشورها تمایل دارند با سرمایه‌گذاری در ایران فعالیت خود را توسعه دهند و ما می‌توانیم از این فرصت به نحو مطلوب استفاده و ظرفیت‌های بالقوه کشور را بالفعل کنیم
مساله ای که حمل و نقل کشور با آن روبه‌رو است ترافیک شدید بار در مسیرهای جاده‌ای است که با توسعه شبکه ریلی در کشور و اتصال آن به بنادر موجب خواهیم شد بار ترافیکی از جاده کاسته شده و حمل و نقل کالا از طریق ریل رونق پیدا کند که این مساله نه تنها هزینه‌های تمام شده را کاهش می‌دهد و صاحبان کالا از آن بهره‌مند خواهند شد بلکه سرعت جابه‌جایی کالا را نیز بالا خواهد رفت و تمام نهادها و افراد درگیر در این حوزه از آن منتفع می‌شوند
علت اصلی عدم تحقق اهداف تعیین شده در برنامه‌های توسعه‌ای کشور به منظور ریل سازی طی سالیان اخیر چه بوده است؟
این مساله دلایل مختلفی دارد. مهم‌ترین مساله، کمبود منابع مالی و عدم تخصیص اعتبارات لازم طی سالیان گذشته بوده است. همان گونه که اطلاع دارید از سال 1362 تا سال 1391 تا سقف 90 درصد از اعتبارات پروژه‌های عمرانی تخصیص یافت اما از سال 1391 به بعد درصد تخصیص اعتبارات عمرانی صرفا از 10 تا 25 درصد بوده است که این اتفاق تاثیرش را بر عدم تحقق پروژه‌های عمرانی گذاشته و مشکلات عدیده‌ای را برای عمران کشور به وجود آورده است. امیدواریم مجددا رویکرد دولت در تخصیص پروژه‌های عمرانی همچون گذشته باشد و با در نظر گرفتن منابع مالی و توجه هرچه بیشتر به جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی، بتوانیم به اهداف مورد نظر در برنامه ششم توسعه نزدیک شویم. خوشبختانه برخی کشورها تمایل دارند با سرمایه‌گذاری در ایران فعالیت خود را توسعه دهند و ما می‌توانیم از این فرصت به نحو مطلوب استفاده کنیم و ظرفیت‌های بالقوه کشور را بالفعل نماییم.
چرا در حال حاضر توجه به توسعه حمل و نقل ریلی از اهمیت و جایگاه بالایی برای کشور برخوردار شده است؟
کشور طی چند وقت اخیر با اعمال تحریم‌های متفاوت از سوی آمریکا روبرو شده است و برخی کشورها نیز به ناچار تعاملات اقتصادی خود را با ایران کاهش داده‌اند و در ماه‌های آتی نیز تحریم‌ها علیه کشور شدت خواهد یافت. ما باید بتوانیم در چنین فضایی اقتصاد خود را سرپا نگه داریم و به گونه‌ای حرکت کنیم که از فرصت‌هایی که تاکنون نسبت به آن مغفول مانده‌ایم نهایت بهره را ببریم تا این گونه در برهه‌ای خاص که کشور در آن قرار دارد، بتوانیم به بهترین شکل ممکن عمل کنیم. با توجه به اینکه حمل و نقل هوایی کشور چندان کارآمد و بروز نیست و علی‌رغم نوسازی‌ها و تلاش‌های صورت گرفته طی مدت اخیر کماکان با مساله‌ای تحت عنوان بالا بودن طول عمر ناوگان هوایی خود روبرو هستیم، بنابراین با توجه به بالا بودن قیمت‌ها در سیستم حمل و نقل هوایی و بالا بودن طول عمر ناوگان آن و نیز دور بودن از استانداردها در این حوزه ضرورت اتصال بنادر به ریل و توسعه شبکه ریلی بیش از هر زمان دیگری احساس شده و به هیچ وجه قابل چشم‌پوشی نیست.
با توجه به تحریم‌های اخیر اتصال بنادر به شبکه ریلی می‌تواند کمک حال کشور باشد و به گونه‌ای خاص به اقتصاد کشور کمک کند تا بتوانیم از مسیر سختی که پیش روی اقتصاد ایران قرار گرفته است با سربلندی عبور کنیم. مساله دیگری که حمل و نقل کشور با آن روبه‌رو است ترافیک شدید بار در مسیرهای جاده‌ای است که با توسعه شبکه ریلی در کشور و اتصال آن به بنادر موجب خواهیم شد بار ترافیکی از جاده کاسته شده و حمل و نقل کالا از طریق ریل رونق یابد که این مساله نه تنها هزینه‌های تمام شده را کاهش می‌دهد و صاحبان کالا از آن بهره‌مند خواهند شد بلکه سرعت جابه‌جایی کالا را نیز بالا خواهد برد و تمام نهادها و افراد درگیر در این حوزه از آن منتفع می‌شوند.
برای توسعه شبکه ریلی و اتصال آن به بنادر بیش از هر چیز نیازمند چه اقداماتی هستیم؟
توجه به توسعه شبکه ریلی و اقدام عملی در این حوزه مهم‌ترین مساله‌ای است که باید مدنظر قرار گیرد. اگر بتوانیم توجه بیشتری به توسعه شبکه ریلی داشته باشیم و در مسیری حرکت کنیم که جابه‌جایی کالا از طریق ریل افزایش یابد، قاعدتا در راه درستی گام برداشته‌ایم و دستیابی به این مساله بیش از هر چیز دیگری نیازمند تعامل دستگاه‌های مرتبط و فعال در حوزه توسعه شبکه ریلی است. اگر سازمان‌هایی نظیر راه آهن جمهوری اسلامی ایران و سازمان بنادر و دریانوردی که هر کدام سازمان‌هایی درآمدزا هستند با تلاش، تعامل و برنامه‌ریزی مدیریتی کوتاه، متوسط و بلندمدت همکاری‌های لازم را در دستور کار خود قرار دهند، می‌توانیم به آینده این مسیر امیدوار باشیم.
علاوه بر این باید بسترهای لازم برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی نیز سرمایه‌گذاری‌های مشترک در اتصال ریل و شبکه ریلی به بنادر مورد توجه قرار گیرد و به طور جدی در دستور کار و اولویت دولت باشد تا جریان انتقال کالا با سرعت بیشتر و هزینه کمتر صورت پذیرد. همان طور که می‌دانید اعتبارات دولتی و بودجه سنواتی همواره محدود است و به طور حتم اگر قصد دارید در جهت تامین اعتبار گام برداریم باید بخشی از درآمدهای روزانه سازمان‌ها و دستگاه‌های درآمدزا را به توسعه پروژه‌های عمرانی کشور از جمله توسعه شبکه ریلی اختصاص دهیم.
وضعیت شبکه ریلی کشور را در قیاس با سایر کشورهای منطقه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
چند سال قبل که در اجلاس کریدورهای ریلی آسیا و اقیانوسیه حضور داشتم و نقشه‌های مختلف در این رابطه را ارزیابی می کردم، میزان کریدورهای منطقه‌ای را مشاهده کردم و شاهد این مساله بودم که چه میزان امکان اتصال و انتقال کالا به کشورهای همسایه و اروپا وجود دارد. متاسفانه ما فرصت‌های لازم را نسبت به کشورهای همسایه در بخش توسعه شبکه حمل و نقل از جمله شبکه ریلی از دست داده‌ایم و باید بدانیم که سایر کشورهای منطقه با گام‌ها و نگاه بلندتری نسبت به این موضوع ورود کرده‌اند و سرمایه‌گذاری بیشتری در راستای توسعه شبکه ریلی خود مدنظر قرار داده‌اند. ما نیز باید در راستای مدیریت ترانزیت کالا و رونق بنادر خود گام برداریم و هرچقدر نسبت به تحقق این مساله کوتاهی کنیم فرصت‌های اقتصادی پیش آمده را از دست خواهیم داد. در این بین اما نباید از مشکلات و مسائل مختلفی نیز که کشور طی سالیان اخیر با آن دست به گریبان بوده غافل شویم. شرایط اقتصادی ایران طی سال‌های اخیر وضعیت خاصی داشته و با چالش‌های مختلفی روبرو بوده است. علاوه بر این باید به وضعیت فروش نفت کشور اشاره کنیم که در مقاطع زمانی مختلف دست خوش تصمیمات سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان بوده است، اما مهم‌ترین مساله که در راستای توسعه شبکه ریلی باید بیش از هر مقوله دیگری مد نظر قرار گیرد عدم تخصیص اعتبارات عمرانی بوده است.
بی‌شک هیچ دولتی نمی‌تواند بدون منابع مالی در بخش عمرانی با پیشرفت روبرو شود. این اعتبارات مالی می‌تواند از سوی دولت‌ها و یا بخش خصوصی با توجه به شرایط اقتصادی هر کشوری تامین شود. اگر بتوانید سرمایه‌گذار داخلی و خارجی را جذب کنید و مشوق‌ها و تسهیلات لازم را برای آن‌ها در نظر بگیرید مطمئنا مسیر درست‌تری را انتخاب کرده‌اید. در کنار این موضوع، دولت‌ها می‌توانند منابع مالی جداگانه‌ای را به توسعه بسترهای حمل و نقل خود اختصاص دهند و در این بین ریل بیش از سایر شقوق حمل و نقل از اهمیت برخوردار است. امیدوار هستیم دولت با توجه به اهداف تدوین شده در برنامه ششم توسعه بتواند برنامه‌های تدوین شده را به مرحله عملیاتی برساند و با تخصیص اعتبار لازم و کافی شبکه ریلی کشور را توسعه بخشد.
