تلاش ما در بیمه تعاون، جلب رضایت بیمه شدگان و بیمه گزاران و تبدیل شدن به یک برند قوی است/ در حال توسعه محصول بیمه های زندگی هستیم

بیمه تعاون به دو دلیل نام «تعاون» را یدک می کشد. نخست اینکه تنها شرکت بیمه ای است که تعاونی سهامی عام است و دوم اینکه تنها شرکت بیمه ای است که علاوه بر اینکه سازمان بورس و بیمه مرکزی ایران بر آن نظارت می کنند، به دلیل تعاونی بودنش، تحت نظارت وزارت تعاون نیز می باشد.
*بیمه تعاون چه خدماتی و به چه بخش هایی ارائه می دهد؟
بیمه تعاون کلیه خدمات بیمه ای اعم از بیمه های زندگی و غیرِ زندگی را در تمامی حوزه ها ارائه می کند. هرچند هدف گذاری شده که بخش تعاون در اقتصاد کشور سهم 25 درصدی داشته باشد؛ اما بنابر آمار، این سهم در حال حاضر به 5 درصد می رسد؛ بنابراین در کشور ما برخلاف سایر کشور ها تعاون به جایگاه واقعی خود نرسیده است. در این راستا بیمه تعاون برای همراهی با بخش تعاون، در کنار ارائه انواع خدمات بیمه به کلیه بخش های جامعه، به بخش تعاون، تسهیلات و خدمات ویژه ای را ارائه می دهد.
*طبق این گفته ها، خدمات ویژه تری به بخش تعاونی ارائه می دهید؟
بله، از آنجایی که بسیاری از سهامداران و مشتریان ما شرکت های تعاونی هستند، طبیعتا تسهیلات خاص و ویژه ای اعم از پرداخت حق بیمه یا شرایط پرداخت برای آن ها لحاظ می شود. البته ناگفته نماند که در کنار تعاونی ها، مشتریانی از کلیه بخش های اقتصادی کشور نیز این تسهیلات را دریافت می کنند.
*آن طور که از صورت های مالی بیمه تعاون مشهود است، وزارت تعاون و بانک توسعه تعاون در مالکیت بیمه تعاون، سهم کمتری نسبت به برخی سهامداران ازجمله موسسه اعتباری ملل دارند. در واقع طبق این صورت ها، موسسه اعتباری ملل سهامدار اصلی محسوب می شود. به نظر شما بهتر نیست نام این بیمه عوض شود؟
بانک توسعه تعاون و موسسه اعتباری ملل به ترتیب 15 و 18 درصد در شرکت بیمه تعاون سهام دارند که کماکان همان تعداد سهام را حفظ کرده اند. به طور کلی بیمه تعاون، نزدیک به 6 هزار سهامدار حقیقی و حقوقی دارد که از طریق بورس، سهام این شرکت را خریداری کرده اند.
*بانک ها و بیمه ها در حالی در بخش مالی اقتصاد کشور جای دارند که هر دو دچار ناترازی شدید صورت های مالی هستند. به نظر می رسد در این میان شرکت بیمه تعاون در جایگاه استثنا قرار دارد، زیرا صورت های مالی این شرکت برخلاف بسیاری از بیمه ها مرتب، منظم و شفاف است. همچنین در تحلیل صورت های مالی مشخص شد که جمع دارایی های این شرکت بیشتر از بدهی هاست و بنابراین مجموعه ای سودده است، لطفا در مورد وضعیت مالی بیمه تعاون و صورت های مالی این مجموعه بیشتر توضیح دهید.
بد نیست بدانید که شرکت های بیمه و ازجمله بیمه تعاون از نظر ناترازی صورت های مالی قابل مقایسه با بانک ها نیستند. زیرا طبق گفته های رئیس سابق بانک مرکزی ایران، بیمه ها وضعیت مناسبی از نظر صورت های مالی دارند. یکی از دلایل این موضوع، نظارت سختگیرانه بیمه مرکزی در طول زمان بوده است. همچنین مقررات حاکم بر صنعت بیمه به گونه ای است که آن ها را از بانک ها متفاوت می کند.
علاوه بر این، تلاش ما در بیمه تعاون بر این بوده که صورت های مالی این شرکت را محافظه کارانه تنظیم کنیم و جایی که قرار بوده ذخیره گیری داشته باشیم تلاش کرده ایم این کار را محافظه کارانه انجام دهیم. این موضوع باعث شده که ترازنامه بیمه تعاون منظم، مرتب و قابل قبول باشد.
*مطالبات از بیمه گذاران و نمایندگان در صورت های مالی بیمه تعاون، حجم بزرگی از دارایی ها را تشکیل می دهد. طبق این گزارش از صورت های مالی، این همان مشکلی است که بانک ها برای وصول مطالباتشان دارند که بعضا تبدیل به مطالبات مشکوک الوصول و سوخت شده می شود. آیا این دارایی ها برای بیمه تعاون هم سرنوشتی همچون بانک ها پیدا خواهد کرد؟
نکته نخست اینکه مطالبات بیمه تعاون، سنواتی نیست، بلکه مطالبات جاری است که ممکن است به تاخیر بیفتد، ولی سوخت نمی شود. عمده این مطالبات از خودروسازان و به خاطر بیمه نامه هایی است که برای خودرو های صفرکیلومتر صادر شده است. همکاری بیمه تعاون با خودروسازان مسبوق به سابقه است و همیشه وصول شده است. از آنجا که حجم این بیمه نامه ها بالاست، این عدد بزرگ دیده می شود.
نکته دوم اینکه در زمان صدور بیمه نامه درمان، کل حق بیمه یک سال به عنوان درآمد ثبت می شود، ولی واقعیت این است که بیمه گذاران این مبلغ را پس از کسر از حقوق کارکنان خود به بیمه پرداخت می کنند یعنی در عمل 14 ماه طول می کشد تا مبلغ آن به بیمه پرداخت شود. طبق این اصل، تمام بیمه نامه های درمان در قسمت مطالبات قرار می گیرد.
*نکته دیگر در صورت های مالی بیمه تعاون، سود ناشی از سرمایه گذاری در سایر شرکت هاست که همان سرمایه گذاری در بازار سرمایه است. با توجه به اینکه در سال گذشته شاخص کل بورس افت زیادی داشت، بیمه تعاون از این محل به چه میزان متضرر شد؟ یا در حالت دوم آیا توانستید با ترکیب پورتفوی، این ضرر را پوشش دهید؟
شرکت بیمه تعاون از محل سرمایه گذاری در سایر شرکت ها در سال 99 سود خوبی را کسب کرد. این شرکت بخشی از سهامی که از طریق بازار سرمایه جذب کرده بود را تاکنون حفظ کرده و تا زمانی که آن سهام را به فروش نگذارد طبیعتا سود آن نیز شناسایی نمی شود؛ بنابراین این شرکت در افت شاخص کل زیان نکرد، بلکه از سود بیشتری که می توانست داشته باشد مقداری کاسته شد.
*بهای تمام شده خدمات بیمه ای بیمه تعاون به میزانی هست که هزینه ها را پوشش داده و سود بیافریند؟
بله، یک اصل در بیمه در سراسر دنیاست که می گوید: «شرکت های بیمه از محل عملیات بیمه گری هیچ گاه سود نمی کنند»، بلکه این شرکت ها از محل رسوب پولی که از محل فروش بیمه نامه ها تولید می شود سرمایه گذاری می کنند و آن سود سرمایه گذاری است که شرکت های بیمه را سرپا نگاه می دارد. هرچند به این شیوه نقد هایی وارد است که با این حساب سودی که از محل رسوب نقدینگی تولیدشده از محل حق بیمه ها ایجاد می شود هم سود عملیاتی است. برخی معتقدند این سود عملیاتی است و برخی مخالف آن هستند.
*طبق این صحبت ها، شما در محاسبات خود این سود را در نظر می گیرید و آنگاه یک قیمت خدمات بیمه ای را تعیین می کنید. این جمع بندی درست است؟
بله، اگر این کار را نکنیم، نمی توانیم در بازار رقابت و مشتری جذب کنیم، زیرا مجبور خواهیم شد که قیمت خدمات شرکت را بسیار بالا ببریم و طبیعتا قیمت های این خدمات برای مصرف کننده غیرطبیعی به نظر می آید و مشتری محصول را از جای دیگری تهیه می کند.
*یکی دیگر از مشکلات بیمه ها، نامتناسب بودن پروتفوی خدمات بیمه ای است. به طور مثال بیمه های عمر 5 درصد از سبد فروش بسیاری از شرکت های بیمه ای را تشکیل می دهند و بیمه های زندگی و عمر نتوانسته اند همانند سایر کشور ها در ایران رشد کند. شما در این بخش ها چه کرده اید؟
بیمه های عمر در طول چند سال گذشته به همت یکی، دو شرکت بیمه رشد بسیار زیادی را داشته است. شرکت بیمه تعاون هم اکنون در ابتدای مسیری است که سایر شرکت های بیمه در 17 سال طی کردند، زیرا بیمه تعاون تقریبا یک سال است که وارد بحث فروش بیمه های زندگی شده و سهم 4 تا 5 درصدی که هم اکنون در این بخش ها داشته با توجه به سابقه اندک این بیمه، عملکرد خوبی بوده است. هدفگذاری شده تا بیمه تعاون نیز به میانگین صنعت بیمه در فروش بیمه زندگی و عمر که 15 درصد است، برسد که امیدواریم این هدف گذاری ظرف یکی، دو سال آینده محقق شود.
*مطلب دیگر اینکه بیمه های زندگی در ایران توسعه نیافته هستند. بیمه تعاون به عنوان بخشی از صنعت بیمه در راستای ترویج این فرهنگ چه کرده است؟
بیمه های زندگی در دنیا سهم قابل توجهی از حق بیمه را به خود اختصاص می دهد. به طور مثال سهم این بیمه ها در ژاپن 66 درصد از کل حق بیمه های تولیدی است؛ در حالی که در ایران با وجود تلاش های 17 ساله شرکت های بیمه به زحمت به 15 درصد می رسد. از طرفی با توجه به شرایط اقتصادی کشور، یک سری محصولات بازنشستگی، مستمری و... نیز می تواند در سبد محصولات بیمه های زندگی قرار بگیرد که نیازمند کار و تلاش و فرهنگسازی است؛ اما در کشور ما یک عامل بازدارنده به نام تورم در اقتصاد مانع توسعه بیمه های زندگی است.
*صندوق های بازنشستگی در کشور ما دچار بحران و کسری منابع هستند و بسیاری نگرانند که این صندوق ها با وجود کسری منابع قادر خواهند بود در سال های آینده مستمری بپردازند؟ به نظر شما بیمه های عمر، سرمایه گذاری و زندگی می تواند جایگزینی برای بازنشستگی باشد؟
بله، دلیل توسعه بیمه های زندگی در بسیاری از کشور ها این است که این شرکت ها محصولات مکمل بازنشستگی های رایج و متداول را در کنار بیمه های بازنشستگی تعریف کردند؛ بنابراین بسیاری از مردم بیمه های بازنشستگی مکمل را از شرکت های بیمه زندگی خریداری می کنند و این موضوع باعث شده که سهم بیمه های زندگی در آن کشور ها توسعه پیدا کند. برای استفاده از این راهکار در ایران می بایست در اولین قدم شرایط تورمی آرام بگیرد و مشخص شود اقتصاد به کدام سمت می رود. در این شرایط خواهد بود که هم مردم به سمت محصولات بیمه ای گرایش پیدا می کنند و هم شرکت های بیمه می توانند محصولات جذاب تری را به بازار ارائه کنند.
*آیا بیمه تعاون در حوزه بیمه های تکمیلی درمان فعالیت می کند؟
بله، نزدیک به 400 هزار نفر بیمه شده درمان داریم که در کل کشور از خدمات بیمه درمان استفاده می کنند.
*مردم گلایه مندند که زمانی که برای گرفتن هزینه درمان به بیمه مراجعه می کنند بسیاری از هزینه ها پرداخت نمی شود. آیا در بیمه تعاون نیز روند به همین شکل است؟
این مشکل هیچ گاه در بیمه تعاون اتفاق نمی افتد، زیرا یکی از کار هایی که مستمرا در بیمه تعاون انجام می شود (که البته در هیچ شرکت بیمه انجام نمی شود) سنجش مستمر رضایت بیمه شدگان است.
*در موضوع بهای تمام شده فروش محصولات بخشی از هزینه، شبکه فروش است. سهم شبکه فروش در بهای تمام شده محصولات شما چقدر است؟ و به عنوان سوال دوم بفرمایید آیا به سمت فروش آنلاین محصولات بیمه ای حرکت کرده اید؟
به طور میانگین در صنعت بیمه و البته در بیمه تعاون، حدود 10 درصد قیمت تمام شده هر محصول، کارمزدی است که به شبکه فروش پرداخت می شود.
پاسخ سوال دوم شما نیز این است که فروش در شرکت بیمه تعاون به صورت آنلاین و از طریق شبکه فروش جریان دارد. فروش آنلاین نیز از طریق سایت بیمه تعاون و اپلیکیشن های پرطرفدار که بیمه تعاون با آن ها قرارداد همکاری دارد، در جریان است.
*برای کاهش بهای تمام شده خدمات بیمه ای اقداماتی داشته اید؟
هزینه هایی که شرکت های بیمه دارند از 3 بخش تشکیل شده است که عبارتند از: 1. هزینه های خسارت: به این معنا که ریسک های خوبی بگیریم. یا در عملیات بیمه گری بدانیم چه قراردادی را ببندیم و چه قراردادی را نبندیم. این اقدامات باعث می شود هزینه خسارت شرکت بیمه کاهش پیدا کند. 2. هزینه های اداری و پرسنلی یا هزینه های شبکه فروش: نسبت هزینه های اداری به کل فروش باید تناسب داشته باشد. این تناسب در بخش خصوصی صنعت بیمه 10 درصد است و ما سعی می کنیم این 10 درصد را در بیمه تعاون رعایت کنیم.
*یکی از بخش های جدید بیمه تعاون، بیمه کسب و کار ها در حوزه کروناست که انحصار آن در دست شماست. این بیمه نامه چقدر مورد استقبال کسب و کار ها قرار گرفت و چقدر توانست به مردم و کسب و کار ها در ایام تعطیلات کرونایی کمک کند؟
این بیمه نامه یکی از افتخارات بیمه تعاون محسوب می شود، زیرا به واسطه این بیمه نامه توانستیم 3 هزار کسب و کار که به دلیل تعطیلات مداوم کرونایی آسیب دیدند را از ورشکستگی نجات دهیم. این کار علاوه بر ارزش تجاری که به برندینگ ما کمک کرد ارزش معنوی داشت، زیرا باعث نجات 3 هزار واحد کسب و کار شد.
*آیا محصول یا خدمت جدید بیمه ای در دستور کار دارید؟
بله، ما در بحث بیمه های درمان، نخستین شرکتی بودیم که بیمه درمان تکمیلی انفرادی را ارائه دادیم. بابراین در حال حاضر تعداد قابل توجهی بیمه شده درمان انفرادی داریم و در حال توسعه این نوع بیمه نامه هستیم.
*یکی از مشکلات صنعت بیمه نرخ شکنی است. به این معنا که شرکت های بیمه بدون در نظر گرفتن میزان حاشیه سود، قیمت گذاری می کنند و تنها در فکر فروش لحظه ای و گردش مالی هستند. به نظر شما این مشکل چقدر جدی است؟
روند کار در شرکت های بیمه بدین گونه است که خدمت بیمه را می فروشند و تعهدات آن ها سال ها بعد محقق می شود. به عبارت دیگر ما در بیمه قول می فروشیم. متاسفانه ساختار صنعت بیمه به این شکل است که مدیران از بودن در جایگاه خود مطمئن نیستند بنابراین تنها در فکر کسب سهم بازار خود هستند در حالی که این تعهد برای مدیران بعدی به یادگار می ماند! اینجاست که سهامداران شرکت های بیمه باید وارد عمل شوند و حواسشان به قیمت گذاری شرکت های بیمه باشد.
*آیا بیمه مرکزی به عنوان نهاد رگولاتور باید به حوزه قیمت گذاری ورود کند؟
خیر، بیمه مرکزی نباید در بحث قیمت گذاری محصولات بیمه دخالت کند، زیرا تعرفه گذاری پیش از این وجود داشت و از سال 89 برداشته شد؛ بنابراین نرخی وجود ندارد که نرخ شکنی داشته باشیم. کار نهاد نظارتی این است که در بحث صورت های مالی، نظارت خود را از بحث نظارت تعرفه ای به نظارت مالی تغییر دهد یعنی مراقب باشد که صورت های مالی شرکت های بیمه درست تدوین و تنظیم شود به ویژه در بخش ذخایر درست گرفته شده باشد.
*نکته مهم در بحث صورت های مالی صورت های مالی به شکل «آی اف آر اس» است. شما چقدر در مجموعه بیمه تعاون به سمت «آی اف آر اس» حرکت کردید؟
تغییراتی در صورت های مالی توسط بیمه مرکزی در یکی، دو سال گذشته انجام شد و طبیعتا در شرکت بیمه تعاون هم اعمال شده است، اما ما نیز در بیمه تعاون به صورت داوطلبانه همیشه سعی کرده ایم ذخایر را محافظه کارانه توزیع و سال بعد آن را جبران کنیم.
*وضعیت بیمه اتکایی این شرکت چگونه است و آیا مشارکت دارید؟
طبیعتا براساس سیاست محافظه کاری، ریسک هایمان را اتکایی می کنیم و هم اکنون نیز در حال افزایش سرمایه از 150 میلیارد به 500 میلیارد تومان هستیم که این افزایش سرمایه به ما اجازه می دهد که بتوانیم مجوز قبولی این اتکایی را بگیریم.
*پس هنوز به بیمه اتکایی ورود نکردید؟
ما واگذاری اتکایی را داریم، ولی قبولی اتکایی نداریم. امیدواریم با این افزایش سرمایه مجوز قبولی اتکایی را نیز بگیریم.
*و اما سخن پایانی...
تمام تلاش ما در بیمه تعاون، جلب رضایت بیمه شدگان و بیمه گذاران است تا تبدیل به یک برند قوی شویم.
هم اکنون در حال توسعه محصول بیمه های زندگی هستیم. محصول بیمه زندگی که به بازار ارائه کرده ایم بهترین محصول بیمه زندگی موجود در بازار است. دلیل این ادعا پوشش های این محصول است که شامل می شود و اندوخته ای که ایجاد می کند، زیرا از نظرمحاسبه حق بیمه و شرایط حق بیمه بهترین محصول است.