به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت؛ به نظر می رسد، با توجه به تلاطم های چند ماه اخیر و عدم ثبات در بازارهای موازی همچون بازار طلا، ارز، مسکن و خودرو، بخشی از سرمایه گذاران، منابع مالی خود را به بازار بورس که با خود ثبات و ایجاد اشتغال پایدار حاصل از سرمایه گذاری در صنایع مولد را به همراه دارد، منتقل کرده اند و همین عامل، سبب رونق بازار بورس و رشد شاخص در چند هفته اخیر شده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه با بیان این مطلب گفت: با توجه به اینکه نسبت مخاطره به بازده در بازارهای جایگزین بازار بورس همچون سکه، ارز و مسکن بالا رفته و تلاطم های پیش بینی نشده ای را در آن بازارها شاهد هستیم، معامله گران آن بازارها به دنبال گزینه دیگری با ریسک کمتر و سود بیشتر هستند که به طور قطع آن گزینه می تواند بازار سهام باشد.
غلامرضا ابوترابی افزود: البته سهامداران و سرمایه گذاران باید توجه داشته باشند که این رشد قیمت سهام باید متناسب با واقعیت ها و ارزش ذاتی سهام شرکت ها باشد و به یک رشد حبابی قیمت سهام تبدیل نشود. چرا که شاخص بورس که قطب نمای اقتصادی کشور است باید با شرایط اقتصادی کشور منطبق باشد.
وی اظهار داشت: طی ماه های اخیر، اقتصاد ایران با تحولات متعددی روبرو شد که به تبع آن بازار سرمایه و فعالان این بازار، توجه زیادی به این رویدادها نشان دادند تا به ارزیابی دقیقی از تاثیرات احتمالی تصمیمات اتخاذ شده در روند بازدهی و فرآیند معاملاتی بازار سرمایه دست یابند.
این مقام مسوول توضیح داد: تلاطم های موجود در بازار مسکن، طلا، ارز و خودرو و همچنین عدم کفایت سرمایه بانک ها در شرایط کنونی جهت پاسخ گویی به نیازهای مشتریان خود، سبب شده تا شاخص کل بورس شاهد روند صعودی باشد. به طوری که عدد شاخص طی چند روز گذشته به عدد115.174واحد رسید که می تواند نشانگر سیگنال های مثبت برای بازگشت رونق نسبی به بازار سرمایه کشور باشد.
بورس و کنترل نقدینگی های سرگردان
ابوترابی با تاکید بر نقش بازار سرمایه در کنترل نقدینگی های سرگردان در جامعه گفت: یکی از کارکردهای بازار سرمایه، تجهیز منابع و وجوه مازاد و سوق دادن آن به‌سوی سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های مولد اقتصادی است. از طرفی تاکنون بازار سرمایه با توسعه بورس‌های مختلف (بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا، بورس انرژی و بورس ایده)، نهادهای مالی مختلف (شرکت‌های تأمین سرمایه، شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ...)، ابزارهای متنوع تأمین مالی و پوشش ریسک (سهام، حق تقدم، اختیار معامله، سلف موازی استاندارد، قراردادهای آتی، اوراق مشارکت، اجاره، مرابحه و...) و توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری توانسته است نقشی مهم در جذب مشارکت حداکثری آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی و تأمین مالی در کشور ایفا کند.
وی دررابطه با اقداماتی که بازار سرمایه می‌تواند جهت افزایش سهم بازار سرمایه در تأمین منابع مالی بنگاه‌های تولیدی و مشارکت مردم در جذب منابع انجام دهد هم اظهار داشت: طراحی و پیاده‌سازی انواع ابزارها و نهادهای مالی جدید (متناسب با سلیقه‌های آحاد جامعه ازلحاظ ریسک‌پذیری، افق سرمایه‌گذاری، بازدهی از جمله اقدامات ضروری در این خصوص است .
ابوترابی ادامه داد: اوراق بهادار اسلامی متنوعی ازجمله اوراق اجاره، مرابحه، جعاله، سلف نفتی، استصناع، منفعت، مشارکت، مضاربه، مزارعه، مساقات، قرض‌الحسنه و وقف در سازمان بورس به تصویب کمیته فقهی رسیده که برخی مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، مرابحه، استصناع و منفعت به مرحله اجرایی نیز رسیده است، درحالی‌که برخی دیگر هنوز در مرحله تدوین دستورالعمل هستند.
مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه ، لزوم توسعه متوازن بازار اولی و ثانوی در بازار سرمایه را از دیگر راهکارها برای افزایش سهم بازار سرمایه در تأمین منابع مالی بنگاه‌های تولیدی ذکر کرد و گفت: همان‌طور که از آمار معاملات قابل‌مشاهده است در بازار سرمایه ایران نقش بازار ثانوی بسیار پررنگ‌تر از بازار اولی است؛ در حالی که رونق بازار اولیه است که می تواند سبب رشد تولید اقتصادی کشور شده و تولید ناخالص داخلی را بالا ببرد. بنابراین لازم است تمهیدات لازم جهت ارتقاء نقش بازار اولی از قبیل تسریع در واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در قالب اصل 44 از طریق بورس، تسریع درروند افزایش سرمایه‌ها و تأمین مالی طرح‌های توسعه شرکت‌ها صورت پذیرد.
پایداری درآمدهای دولت با منابع بازار سرمایه
مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه افزود: همچنین باید شرایطی مهیا شود که از ظرفیت بخش خصوصی جهت کمک به پایداری درآمدهای دولت از منابع بازار سرمایه استفاده شود. چرا که امروزه دولت برای رفع کسری بودجه خود نیازمند منابع مالی بوده و روش های سنتی تامین مالی به طور کامل پاسخگوی این نیاز دولت نیست.
به گفته ابوترابی، اکنون طیف گسترده ای از ابزارهای بدهی همچون اوراق اجاره، مرابحه و... وجود دارند که پیچیدگی سایر روش های تامین مالی را نداشته و به شدت گسترش پیدا کرده اند و می توانند جهت جبران کسری بودجه دولت مورد استفاده قرار گیرند؛ کما اینکه تاکنون دولت برای حل این مساله انتشارهای موفقی در زمینه انواع اوراق بهادار اسلامی انجام داده و پیش بینی می شود این روند در سال آینده رشد بیشتری داشته باشد.
وی توضیح داد: همچنین به‌منظور توسعه کارآفرینی لازم است شرایطی فراهم شود که بنگاه‌های کوچک و متوسط نیز بتوانند جهت انجام فعالیت‌های اقتصادی مولد از طریق بازار سرمایه اقدام به تأمین مالی کنند که این امر به‌نوبه خود منجر به افزایش مشارکت مستقیم کارآفرینان و فعالان اقتصادی در فعالیت‌های اقتصادی خواهد شد.
ابوترابی در پاسخ به سوالی درخصوص عملکرد بازار سرمایه روی ابزار بدهی با تاکید بر اوراق بهادار اسلامی گفت: مشخصه بارز تامین مالی از طریق انتشار اوراق بهادار اسلامی نوآوری، پویایی، تقویت تدارک وسیع و گسترده منابع مالی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت و همچنین در نظرگرفتن افق زمانی سرمایه گذاران و سطح ریسک آنها است.
وی با بیان اینکه در بازار سرمایه متناسب با نیازهای گوناگون افراد، ابزارهای مالی مختلف تعبیه شده است، گفت: برای مثال سرمایه گذاران ریسک پذیر می توانند در پروژه های مشارکتی که میزان سود و زیان پروژه از ابتدا مشخص نیست و سود قطعی به دارندگان اوراق پرداخت نمی شود مشارکت کنند یا سرمایه گذاران ریسک گریز می توانند با خرید اوراقی مثل اوراق اجاره یا مرابحه که اوراق با درآمد ثابت محسوب می شوند ریسک خود را تا میزان زیادی پوشش دهند. یا سازنده ای که دارای توانایی ساخت هست اما منابع مالی کافی برای این امر را ندارد، می تواند از طریق انتشار اوراق بهادار اسلامی همچون اوراق استصناع، منابع مالی لازم را بدست آورده و ساخت پروژه را از سر گیرد.
تقویت ابزارهای سیاست پولی با تعمیق بازار بدهی
ابوترابی تاکید کرد: گسترش بازار بدهی در ذات خود منجر به توسعه بازار سرمایه و نظام تامین مالی می شود. همچنین عمق دادن به بازار بدهی، تقویت ابزارهای سیاست پولی را نیز به همراه دارد.
وی توضیح داد: در این راستا شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه به عنوان متولی انتشار صکوک در بازار سرمایه همواره به دنبال تسهیل، تسریع و توسعه در انتشار صکوک بوده و هست؛ به همین منظور جلسات متعددی برقرار و از نظرات خبرگان بازار بهره جسته است.
مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه ادامه داد: در این خصوص پیشنهادهای متعددی از قبیل تهیه سیستم الکترونیکی برای پایش فرآیند انتشار اوراق، کاهش تشریفات در موقعیت های مشابه عرضه خصوصی و موارد زیاد دیگری مطرح شده است؛ چرا که فرآیند انتشار در برخی موارد تا حدی طولانی بوده که مفروضات طرح تغییر کرده یا صورت های مالی میان دوره ای جدید ارائه شده و سبب شده تا طرح توجیهی تامین مالی زیر سوال برود.
این مقام مسوول بیان کرد: برای کاهش هزینه های انتشار صکوک و سوق دادن متقاضیان تامین مالی (همچون صنایع کوچک و متوسط) به سمت این بازار نیز لازم است به این سمت برویم که تا حد امکان ارکان انتشار صکوک مانند رکن ضامن، بازارگردان، متعهد پذیره نویس و سایر ارکان را اصلاح کرده و برخی از ریسک ها را به عهده سرمایه گذار قرار دهیم و اگر سرمایه گذار به دنبال اوراق عاری از ریسک بود، از ابزارهای پوشش ریسکی که لازم است طراحی شود، استفاده کند تا بانیان بتوانند با هزینه کمتر و شفاف تر و همچنین سهولت بیشتر اقدام به تامین منابع مالی خود کنند.
وی اظهار داشت: با عنایت به مصوب? جدید هیئت مدیر? سازمان که در تاریخ 5 تیر 1397 ابلاغ شد، این امکان فراهم شده تا بانی ها (چه آنها که در بورس یا فرابورس پذیرفته شده باشند و چه آنها که پذیرفته نشده باشند) بتوانند اوراق بدون رکن ضامن منتشر کنند. این نکته می تواند هزینه انتشار صکوک را به میزان زیادی کاهش داده و نرخ موثر اوراق برای بانی کاهش یابد.
راهکارهای جذب منابع خارجی و هدایت به پروژه‌های صادرات محور
ابوترابی با اشاره به اینکه بازار سرمایه می‌تواند با طراحی و پیاده‌سازی ابزارها و نهادهای مالی متنوع به جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای امر صادرات کمک شایانی کند، افزود: انتشار انواع اوراق بهادار ارزی و همچنین احداث صندوق‌های پروژه بین‌المللی می‌تواند راهکارهایی جهت جذب منابع خارجی و هدایت آنها به سمت شرکت‌ها و پروژه‌های صادرات محور تلقی شود که با اهتمام سازمان بورس و اوراق بهادار میسر خواهد شد.
وی تاکید کرد: تشویق و ترغیب سرمایه‌گذاران خارجی مستلزم مدیریت ریسک نرخ ارز و سایر ریسک‌‌های فعالیت‌های اقتصادی است که باید راهکارهای مناسب پیشنهاد و عملیاتی شود.
ابوترابی با بیان اینکه با انتشار انواع مختلف اوراق بهادار اسلامی می توان در کوتاه مدت شاهد خروج از رکود در بخش های مختلف اقتصادی بود، اظهار داشت: طبق داده های مرکز آمار ایران، در حال حاضر که با نرخ تورم تک رقمی در کشور مواجه هستیم، یکی از بهترین شیوه های ممکن برای حفظ ثبات موجود، انتشار انواع اوراق بهادار اسلامی است که از سیاست های پولی محسوب شده و می تواند زمینه ساز رشد و توسعه اقتصادی صنایع باشد چرا که برای رشد و توسعه صنایع در کشور نیازمند آرامش و ثبات در بخش های مختلف اقتصادی هستیم .
وی ادامه داد: در بستر این ثبات است که صنایع می توانند توسعه یافته و رشد و شکوفایی اقتصادی کشور را رقم بزنند. چرا که امروزه دولت به تامین مالی پروژه های عمرانی نیاز دارد و بهترین ابزاری که در اختیار داشته و می تواند در کوتاه مدت تورم زدا باشد، انتشار انواع اوراق بهادار اسلامی است.
موج استقبال سرمایه گذاران از اوراق بهادار اسلامی
مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در گذشته شرکت های ایرانی تامین مالی خود را از طریق بازار پول انجام می دادند؛ اما در سال های اخیر با توجه به توسعه بازار سرمایه بر تامین مالی از طریق بازار سرمایه تاکید بیشتری شده است.
وی افزود: در حقیقت امروزه با توجه به کاهش نرخ سود بانکی و بالابودن نرخ سود اوراق نسبت به سود بانکی، شاهد استقبال بیشتر سرمایه گذاران نسبت به اوراق بهادار اسلامی هستیم؛ به طوری که این امر می تواند سرمایه های عظیم ملت را تجمیع کرده و به رونق تولید ملی بینجامد.
