بررسی ابعاد فقهی و حقوقی تامین مالی بیمه از طریق بورس

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت یازدهمین نشست تخصصی انجمن مالی – اسلامی عصر دیروز با موضوع بررسی ابعاد فقهی اسلامی شیوه های نوین کاربرد بیمه در پوشش ریسک برگزار شد.

 در این نشست تخصصی سخنرانان به بررسی ابعاد و ویژگی های مختلف اوراق بهادار بیمه ای و عقود اسلامی سازگار با آن پرداخته و نیز ابعاد فقهی، حقوقی و مالی تامین مالی صنعت بیمه از طریق بازار سرمایه را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
 بر اساس این گزارش؛ در ابتدای این نشست، رئیس کمیته بیمه انجمن مالی اسلامی به بررسی اوراق بهادار بیمه ای پرداخت و گفت: مدیریت ریسک در جهان امروز یکی از واقعیتهایی است که شاید بدون آن ادامه فعالیتها یه سهولت میسر نباشد. این در حالی است که هم اکنون برای مدیریت ریسک روش هایی همچون اجتناب از بحران، کاهش، انتقال ریسک و اموری از این قبیل مورد استفاده قرار می گیرد.
 سعید صحت در ادامه به بررسی انواع مختلف ریسک در صنعت بیمه پرداخت و در خصوص ریسکهایی که بیمه گر قبول می کند گفت: ریسکی که بیمه گر قبول می کند و بر مبنای دقیق ارزیابی کرده و بر اساس محاسبات فنی حق بیمه دریافت میکند تا در موقع خسارت بتواند جبران کند. همچنین ریسک منابع انسانی که در سطح فنی در شرکت بیمه باید افراد با تجربه و متخصص کار کنند و در سطح فروش افراد حرفه ای حضور داشته باشند.
 وی اضافه کرد: ریسک سرمایه گذاری یعنی سرمایه گذاریها باید با توجه به محدوده قانونی انجام شده و همیشه نقدینگی به مقدار لازم برای پرداخت خسارت در دسترس باشد و در نهایت ریسک در پرتفوی مثلا بیمه شخص ثالث به مقدار زیاد اما بیمه عمر به مقدار کم که به تنهایی ریسک در دارایی ها ( پرتفوی ) را ایجاد می کند.
 رئیس کمیته بیمه انجمن مالی اسلامی همچنین به مثالهایی برجسته از ورشکستگی شرکت های بیمه پرداخت که به دلیل ریسک های فوق از عرصه رقابت حذف شدند.
 وی به اوراق بهادار بیمه ای اشاره داشت و گفت: بعضی شرکت های بزرگ مانند بی پی و شرکت های بیمه اتکایی بزرگ مانند سوئیس ری و مونیخ ری برای پوشش ریسکهای بزرگ همانند فجایع طبیعی از طریق اوراق بهادار بیمه ای ریسک را به بازار بورس منتقل می کنند.
 صحت در خصوص اجزای الگوی انتشار این اوراق دو بخش یعنی شرکت های منتشرکننده و بانی را معرفی کرد و گفت: منتشر کننده، معمولا سازمان هایی با اهداف خاص هستند که برای انتشار این اوراق مثلا توسط شرکت های بیمه ایجاد می شوند (SPV) و بانی؛ شرکت بیمه یا بیمه اتکایی است که عملیات را پشتیبانی می کند.
 وی ادامه داد: همچنین قراردادی بین این دو طرف منعقد می شود که بانی باید به طرف دیگر پول پرداخت کند که طرف مقابل هم هنگام بروز حوادث فاجعه آمیز زیان بانی را جبران کند. اوراق بلایای طبیعی توسط منتشر کننده به سرمایه گذار فروخته می شود و وجوه حاصل در یک حساب تضمینی سپرده گذاری می شود. این وجوه هرگونه پرداخت به بانی در بروز حادثه را تضمین می کند. در صورت عدم حادثه سرمایه گذار تمامی اصل پول خود در سررسید را از حساب تضمینی دریافت می کند و اگر حادثه رخ داد این میزان کاهش می یابد.
 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی در خصوص بانک پذیرنده سپرده گفت: بانک هرگونه زیان را که متوجه پرتفوی سرمایه گذاری منتشر کننده شود جبران می کند و در عوض هرگونه افزایش بیش از قرارداد ارزش این پرتفوی را دریافت می کند. معمولا این اوراق به سرمایه گذاران نهادی مانند شرکت سرمایه گذاری فروخته می شود.
 صحت هچنین به عنوان نتیجه گیری از این بحث گفت: در جمهوری اسلامی ایران با توجه به نیاز همچنین تحریم ها و مشکلات در زمینه بیمه اتکایی و با توجه به سیاست های اقتصاد مقاومتی این اوراق اگر بومی شده و منطبق بر فقه شیعه طراحی و ارائه شود می تواند بسیار مفید باشد که شاید یک ضرورت به شمار بیاید.
 در ادامه این نشست بررسی ابعاد فقهی، حقوقی و مالی تامین مالی صنعت بیمه از طریق بازار سرمایه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
 بر این اساس عبدالله دریابر در خصوص الزامات اوراق بهادارسازی، به صورت خلاصه به نیاز جامعه و صنعت، تقاضای سرمایه‌گذاران، الزامات شرعی، مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار، ملاحظات حسابداری و حسابرسی، ملاحظات مالیاتی، ملاحظات حقوقی و ملاحظات فنی و عملیاتی اشاره کرد و بررسی این موارد را از جمله الزامات اوارق بهادارسازی در صنعت بیمه به شمار آورد.
 معاون تامین سرمایه شرکت امید در خصوص مزایای اوراق بهادار‌سازی بیمه‌ای گفت: ایجاد ظرفیت‌های بلند‌مدت در بازار سرمایه ، امکان تنوع بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاران ، انتقال ریسک به بازاری خارج از صنعت بیمه ، افزایش نقد شوندگی دارایی‌های با نقد شوندگی اندک  و تامین مالی ارزان‌تر نسبت به تامین مالی از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه شرکت‌های بیمه  از مزایای مهم این شیوه فعالیت ها به شمار می آید.