به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانمک و صنعت به نقل از خبرنگار صمت,اما در این بین نقش بانک‌های تخصصی نیز بیشتر به چشم می‌خورد، چرا که امید فعالان بخش‌های مشخصی از اقتصاد و تولید به این بانک‌هاست. به عبارت بهتر، بانک‌های تخصصی به دلیل رسالتی که از ابتدا داشته‌اند، کمتر از بانک‌های تجاری به فکر منافع شخصی خود هستند. با این حال مدیرعامل بانک صنعت و معدن بر این باور است که در فضایی که اقتصاد کشور در شرایط رکود تورمی به سر می‌برد و دولت هم در تلاش است که اقتصاد را از این شرایط خارج کند، همه سیستم بانکی باید با تغییر نگاه به بخش تولید، در جهت حمایت از این بخش گام بردارند وامسال سال، آشتی صنعت با سیستم بانکی باشد. به گفته علی‌اشرف افخمی، بانک صنعت و معدن با توجه به اهدافی که دنبال می‌کند و با وجود مشکل نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، تلاش می‌کند که صددرصد منابع‌اش را صرف تسهیلات‌دهی به این بخش کند و تامین مالی بخش‌های مهم اقتصادی و بخش‌خصوصی را به عهده بگیرد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
با توجه به فعالیت تخصصی بانک صنعت و معدن در بخش صنعت و تولید، این بانک در سال‌جاری چه اقداماتی در راستای حمایت از این بخش‌ها انجام داده است؟
بانک صنعت و معدن به عنوان یک بانک توسعه‌ای و با توجه به رسالتی که بر عهده‌اش قرار گرفته، همواره تلاش کرده تا بخش اعظمی از منابع خود را به سمت بخش‌های صنعتی و تولیدی سوق دهد، به طوری که این بانک به تنهایی توانسته jQuery15205490418102088354_1413305121018 درصد از سهم مالی بخش صنعت و معدن در کشور را تامین کند که رقمی معادل 23هزارمیلیارد تومان است که رقم قابل توجهی است. بنابراین، در راستای اولویت‌های مهم اقتصادی کشور، بخش قابل توجهی از منابع این بانک برای تامین مالی صنایع فولادی و معدنی پرداخت شده و بخشی دیگر در صنایعی همچون صنایع سیمان، داروسازی، صنایع غذایی و... صرف شده است.
از دیگر اقداماتی که در جهت حمایت از بخش‌های مهم اقتصادی صورت گرفته این است که بانک صنعت و معدن با توجه به ضرورتی که در کشور احساس می‌شد، در راستای سیاست‌های دولت، نقش پررنگی در بخش‌های توسعه‌ای ایفا کرده است، به طوری که این بانک اقدام به تامین مالی طرح‌های زیرساختی و توسعه‌ای همچون شبکه راه‌آهن، بنادر، هواپیمایی و کشتی کرده و در حوزه‌های زیرساخت‌های شهری، همچون مترو نیز وارد شده است.
بحث دیگری که به غیراز حوزه‌های زیرساختی دنبال می‌کنیم، توجه ویژه این بانک به تامین مالی نیروگاه‌ها با توجه به اهمیت این موضوع در بخش صنایع است. از آنجا که تامین انرژی و برق برای صنایع کشور از اهمیت بالایی برخوردار است از این‌رو این بانک تلاش کرده در حوزه تامین مالی نیروگاه‌ها وارد شود تا در این راستا با ایجاد و توسعه نیروگاه‌ها، مشکل برق و انرژی صنایع را در آینده به حداقل برساند. دراین راستا خوشبختانه برخی از نیروگاه‌هایی که توسط این بانک تامین مالی شده است به بهره‌برداری رسیده و حدود 3هزارمگاوات پروژه نیروگاهی را در دست تامین مالی داریم که بخشی از تامین مالی آن از خط اعتباری چین و بخشی توسط صندوق توسعه ملی صورت گرفته است.
رویکرد فعلی دولت، تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و تامین مالی صنایع کوچک و متوسط با حمایت بانک ها و با توجه به شرایط خاص اقتصاد کشور است، ، بانک صنعت و معدن در راستای این سیاست چه برنامه‌ای را در دستور کار قرار داده است ؟
همانطور که اشاره شد، یکی از مشکلات فعلی که کمتر به آن توجه شده، محدودیت منابع ریالی برای تامین سرمایه در گردش صنایع کوچک و متوسط است که این بخش را با معضل جدی روبه‌رو کرده است. در همین راستا دولت تلاش کرده تا بتواند در سال جاری مشکلات این بخش را به حداقل برساند و بانک صنعت و معدن نیز همگام با سیاست‌های دولت، تمام توان خود را به کار گرفته تا با همکاری صندوق توسعه ملی نیاز این بخش‌ها را تامین کند. به هر حال، از اواخر سال گذشته صنایع کوچک و متوسط دچار دشواری‌های جدی شده بودند و به دلیل کمبود منابع زیر ظرفیت کار می‌کردند، اما توانستند با حمایت‌های مالی این بانک و صندوق توسعه ملی، به تدریج نیاز مالی این بخش به حداقل رسید.
با محاسبه‌ای که صورت گرفت، صنایع کوچک و متوسط نیاز به 40هزارمیلیارد تومان منابع جدید داشتند که با توجه به محدودیت منابعی که در این بانک وجود داشت، نمی‌توانستیم تمامی این نیاز را پاسخ دهیم که در این راستا با تعامل خوبی که با سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی به وجود آمد، توانستیم واحدهای نیازمند به منابع را شناسایی و براساس اولویت و با مدیریت منابع در زمانی کوتاه، این بخش‌ها را تامین مالی کنیم که در 10ماه رقمی بیش از 3 هزارمیلیارد تومان به این بخش تخصیص یافت.
تجربه نشان داده در برخی مواقع، منابع پرداختی از سوی بانک‌ها در جای خودش صرف نمی‌شود، بانک صنعت و معدن این روند را چگونه نظارت و کنترل می‌کند تا وام‌های پرداختی به انحراف نرود؟
تامین منابع و پرداخت تسهیلات به طرح‌ها و پروژه‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است اما این که این منابع در جای خودش صرف شود از اهمیت بیشتری برخوردار است که این ضرورت نظارت و کنترل بیشتر در این زمینه را می‌طلبد. در این راستا بانک صنعت و معدن برای کاهش انحراف منابع، براساس سیاستی که تدوین کرده، تلاش می‌کند که وام‌های پرداختی را براساس پیشرفت پروژه به متقاضیان ارائه دهد و این روند تا زمان بهره‌برداری و سررسید اقساط وام‌ها ادامه خواهد داشت، به طوری که ممکن است حدود 5تا 10سال طرح مورد نظر، زیر نظارت این بانک قرار گیرد. ناگفته نماند که این سیاست باعث شده تا بانک صنعت و معدن کمترین انحراف را در مصارف بانک داشته باشد.
جناب افخمی! شما اشاره‌ای داشتید به محدودیت منابع این بانک، لطفا بفرمایید میزان سرمایه فعلی بانک صنعت و معدن چه مقدار است و آیا برنامه‌ای برای افزایش این سرمایه دارید؟
در حال حاضر یکی از چالش‌های پیش روی بانک صنعت و معدن، محدودیت منابعی است که دست این بانک را در تامین مالی بسیاری از بخش‌ها بسته است که از دولت این انتظار می‌رود با توجه به نوع فعالیت بانک‌های توسعه‌ای و برای این که آهنگ و شتاب پروژه‌ها بیشتر شود، سرمایه بانک صنعت و معدن هرچه سریع‌تر افزایش یابد. البته سال گذشته، پیشنهاد افزایش سرمایه بانک را در قالب لایحه بودجه به مجلس فرستادیم که در نهایت نتیجه‌ای حاصل نشد، بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، امسال نیز بار دیگر در قالب لایحه حمایت از تولید، پیشنهاد افزایش سرمایه را گنجاندیم که منتظریم نتیجه آن مشخص شود.
از آنجا که سرمایه بانک‌های توسعه‌ای اغلب بالغ بر 5میلیارد دلار است، بنابراین به دولت پیشنهاد داده‌ایم که سرمایه این بانک را از 800میلیون دلار فعلی که معادل دوهزار میلیارد تومان است به رقم 5میلیارد دلار یعنی 15هزار میلیارد تومان برساند.
هرچند بعید می‌دانیم این رقم به دلیل محدود بودن بودجه دولت، مورد موافقت قرار گیرد، اما همچنان بر این پیشنهاد مصر هستیم چون معتقدیم که یک بانک توسعه‌ای، ابزاری مهم برای توسعه کشور محسوب می‌شود و باید از این بابت از قدرت لازم برخوردار باشد تا بتواند با حمایت از بخش صنعت، باعث رشد اشتغال در کشور شود و بر غول بیکاری غلبه کند. علاوه بر این، درصورت افزایش قدرت تسهیلات‌دهی بانک می‌توانیم در ارائه تسهیلات به صنایع کوچک و متوسط و در راستای سیاست‌های دولت برای خروج اقتصاد از رکود گام‌های مثبتی برداریم. البته افزایش سرمایه بانک فقط به عنوان یکی از راه‌های قدرت اعتباردهی بانک مطرح است، چون به دنبال این هستیم که منابع بانک از طریق یارانه تولید به میزان ? هزارمیلیارد تومان افزایش یابد که در این راستا تفاهمنامه‌ای با وزارت صنعت، معدن و تجارت به امضا رسانده‌ایم که هنوز عملیاتی نشده اما امیدوارم نتیجه آن به زودی مشخص شود.
بانک صنعت و معدن در راستای تشویق و حمایت از بخش تولید و صنعت به جهت نقش موثر این بخش بر اقتصاد، چه نرخ سودی را برای ارائه تسهیلات به فعالان این بخش لحاظ می‌کند؟
براساس مصوبه شورای پول و اعتبار، بانک صنعت و معدن تلاش کرده که حداقل نرخ سود را برای بخش صنعت و تولید که نیازمند کمک بیشتری است، لحاظ کند که در این راستا، تسهیلات با نرخ 21درصد و در مناطق محروم و صنایع دانش بنیان با یک درصد پایین‌تر پرداخت می‌شود و این درحالی است که بانک‌های دیگر این تسهیلات را گاهی با نرخ 28درصد پرداخت می‌کنند که همین موضوع مشکلات بسیاری را برای صنعتگران و تولیدکنندگان به وجود آورده است. بانک صنعت و معدن هیچگاه تلاش نکرده وارد گود رقابت در تغییر نرخ سودهای بانکی شود چون این موضوع را برای بخش اقتصاد اتفاقی بسیار نامطلوب می‌داند.
میزان قراردادهای منعقد شده این بانک با صندوق توسعه ملی به چه اندازه بوده و آیا قرارداد جدیدی در دستور کار قرار دارد؟
بانک صنعت و معدن در سنوات گذشته قرارداد ? میلیارد دلاری را با صندوق توسعه منعقد کرده که 3/5میلیارد دلار از این منابع محقق شده و در حال پرداخت است که آثار آن بر اقتصاد تا دو سه سال آینده نمایان خواهد شد. امسال هم قرارداد جدیدی به مبلغ ?میلیارد دلار با صندوق توسعه ملی منعقد خواهیم کرد که امیدواریم این قرارداد به زودی نهایی شود تا بتوانیم تامین مالی پروژه‌های جدید صنعتی را برعهده بگیریم. البته پیشنهاد می‌شود به جای اینگونه قراردادها، با همکاری صندوق و بانک مرکزی، نسبت به سپرده‌گذاری اقدام شود تا ضمن افزایش سرعت کار و کاهش ریسک، قدرت انعطاف برای ارائه تسهیلات به بخش صنعت با رعایت اولویت و بررسی طرح‌ها افزایش یابد.
در بسته‌ای که برای خروج اقتصاد از رکود تدوین شده، دولت تاکید زیادی در جهت حمایت بانک‌ها از تولید داشته است، برنامه بانک شما درتحقق این امر چیست؟
بانک‌های توسعه‌ای نقش‌شان همواره در جهت توسعه برنامه‌های دولت است و این فقط محدود به ایران نیست بلکه بسیاری از کشورها اینگونه رفتار می‌کنند. بنابراین نقش این بانک‌ها در برهه‌های زمانی مختلف برحسب نیاز کشور تغییر می‌کند و هر دوره‌ای، بخشی از اقتصاد بر اساس همین نیاز و باتوجه به سیاست‌های دولت مورد حمایت قرار می‌گیرد. اما تفاوتی که می‌توان قائل شد این است که بانک‌های توسعه‌ای در ایران نسبت به سایر کشورها با موانع بسیاری از جمله مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها و محدودیت‌ها مواجه هستند که همین موضوع سبب شده آنطور که باید نتوانند رسالت و ماموریت خود را در جهت حمایت از بخش اقتصاد ایفا کنند. بنابراین در راستای اجرای سیاست دولت برای خروج اقتصاد از رکود به نظر می‌رسد به دلیل وجود این مشکلات، در اجرای برنامه‌های دولت تاخیر ایجاد شود هرچند که بانک‌ها و به خصوص بانک صنعت و معدن تلاش‌شان این است که در خدمت اجرای این برنامه‌ها باشند. اما موضوعی که در این بین وجود دارد نبود اعتماد لازم به سیستم بانکی از سوی فعالان اقتصادی است، به طوری که بانک‌ها همیشه در مظان اتهام در به وجود آمدن مشکلات اقتصادی قرار دارند و این درحالی است که بسیاری از مشکلات ناخواسته به اقتصاد کشور وارد شده و بانک‌ها در به وجود آمدن آن مقصر نیستند. اما از آنجا که اقتصاد ما به شدت بانک محور است، به دلیل بالا رفتن تقاضا در شرایط بد اقتصادی، بانک‌ها با محدودیت منابع مواجه خواهند شد و این توان پاسخگویی به نیاز بخش اقتصاد را از بانک‌ها سلب می‌کند و دلیلی می‌شود برای وارد کردن انتقاد به سیستم بانکی. بنابراین اگر کمی واقع‌بین‌تر باشیم، متوجه می‌شویم که نباید بانک‌ها در چنین شرایطی تا این حد مورد تهاجم و هجمه منتقدان قرار بگیرند و عملکردشان در بخش اقتصاد به چشم نیاید. گفتن این نکته نیز حائز اهمیت است که در شرایطی که اقتصاد با رکود و تورم مواجه است این امر موجب شده که بسیاری از صنایع و واحدهای تولیدی در بازپرداخت اقساط وامشان با مشکل مواجه شوند و این به بالا رفتن حجم مطالبات بانک‌ها بیفزاید که در این راستا ضروری است دیدگاه‌ها و نگرش‌ها تغییر کند و بانک و صنعت با اعتماد به یکدیگر،همکاری بیشتری با هم داشته باشند.
آنطور که اشاره کردید، بسیاری از واحدهای تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی در زمان رکود اقتصادی، با مشکل بازپرداخت وام‌هایشان مواجه بوده‌اند، بانک صنعت ومعدن برای احیای دوباره این واحدها، چه سیاستی را اعمال می‌کند؟
سیاست این بانک تعامل هرچه بیشتر با واحدهایی است که به دلیل وجود تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، زیانده شده‌اند و توان بازپرداخت بدهی‌شان را ندارند. از آنجا که نمی‌توان برای رفع مشکلات تمامی بنگاه‌ها نسخه‌ای واحد پیچید، در این راستا بانک صنعت و معدن تلاش کرده با بررسی مشکلات این واحدها برای هریک از آنها درمانی بیابد و دراین راستا نتایج بسیار مثبتی حاصل کرده است. به این ترتیب بانک، با بررسی‌هایی که انجام داده، برای واحدهایی که با مشکل مواجه‌اند و این مشکلات خارج از کنترل خودشان بوده راهکارهایی همچون طولانی کردن بازپرداخت بدهی، پرداخت تسهیلات دوباره و در اولویت آخر گاها تملک دارایی واحد تولیدی را در نظر گرفته‌ایم. قابل توجه است، با توجه به اقدماتی که در این راستا صورت گرفته، بانک صنعت ومعدن موفق شده که کمترین معوقات بانکی را نسبت به بانک‌های دیگر داشته باشد و این رقم زیر 8درصد است.
یکی از مشکلاتی که همواره صنعتگران و تولیدکنندگان در زمان دریافت وام با آن مواجه هستند، دریافت وثایق سنگین از سوی بانک‌هاست، بانک متبوع شما دراین زمینه چگونه عمل می‌کند؟
به طور حتم، پرداخت تسهیلات بدون دریافت وثیقه ممکن نیست، اما از آنجا که این بانک تلاش می‌کند که فعالیت بخش تولید و صنعت با سهولت بیشتری انجام شود، از این رو محل اجرای طرح را ملاک پرداخت وام قرار می‌دهد تا فعالان این بخش در تامین وثایق با دشواری مواجه نشوند. البته به دلیل ارزیابی ریسک پروژه‌ها، در برخی مواقع ممکن است که وثایقی خارج از طرح طلب کنیم که در چنین شرایطی هم وثایق چندان سنگین نخواهد بود که توان ارائه آن را نداشته باشند.
با توجه به فعالیت تخصصی این بانک در بخش صنعت و تولید، چه اقداماتی در راستای حمایت از این بخش‌ها تا پایان سال در دستور کار قرار دارد ؟
کار اصلی بانک صنعت و معدن، فایناس و تامین مالی پروژه‌ها و طرح‌های صنعتی است و حرکت این بانک همواره در همین مسیر است. البته علاقه‌مند هستیم که به حوزه‌های جدیدی وارد شویم و هدف‌گذاری ما حمایت از لجستیک و تامین مالی این بخش است، چرا که معتقدیم زنجیره حمل و نقل در کشور دچار مشکلات فراوانی است و باید از حمایت بیشتری برخوردار باشد که در همین راستا، یکی از برنامه‌های آتی بانک را ورود جدی‌تر به این بخش مبنا قرار داده‌ایم. تامین مالی نیروگاه‌ها، پتروشیمی، حمایت مالی از زیرساخت‌های شهری، ورود به بخش فولاد نیز از اولویت‌های مهم این بانک تا پایان سال است و در تلاشیم با تامین مالی این بخش‌ها، درصدد توسعه کشور برآییم. البته در این زمینه‌ها، تاکنون موفقیت‌های بسیاری کسب کرده‌ایم که می‌توان به 7طرح فولادی اشاره کرد که بانک صنعت و معدن توانست افزون بر 1/7میلیارد یورو از منابع این بانک را تامین کند.
و سخن آخر:
بانک صنعت و معدن در تلاش است که بتواند نقش بخش خصوصی را در اقتصاد پررنگ کند و در همین راستا تمرکز خود را بر حمایت از این بخش قرار داده به طوری که بیش از 90درصد تسهیلات پرداختی این بانک به بخش خصوصی اختصاص یافته است. در همین زمینه، این بانک 100درصد قراردادهایی که با صندوق توسعه ملی منعقد کرده، سعی کرده که این منابع را به سمت بخش خصوصی هدایت کند، به طوری که در یک سال گذشته از 2میلیارد و 300میلیون دلار منابعی که با صندوق توسعه ملی قرارداد بسته شد، 1/6میلیارد دلار را گشایش اعتبار کردیم که همه آن به بخش خصوصی اختصاص یافت. معتقدم که حمایت از بخش خصوصی می‌تواند راه توسعه اقتصادی کشور را بیش از پیش باز کند و باعث رونق اقتصادی در کشور شود.
