به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت؛ اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در نشست 30 نوامبر 2016 (10 آذرماه 95) برای تثبیت بازار نفت و جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت تصمیم گرفتند عرضه نفت خود را به 32 میلیون و 500 هزار بشکه در روز برسانند و این به معنای کاستن روزانه یک میلیون و 200 هزار بشکه از تولید این کشورهای عضو این سازمان بود. توافق مقدماتی این تصمیم (28 سپتامبر، هفتم مهرماه 1395) در نشست فوق العاده الجزیره صورت گرفته شد.
10 روز پس از نشست نوامبر 2016 وزیران نفت و انرژی اوپک، تولیدکنندگان عضو و غیراوپک در وین گردهم آمدند و بر سر کاهش حدود 600 هزار بشکه‌ای از سوی کشورهای غیرعضو این سازمان توافق شد، روسیه با تعهد کاهش روزانه 300 هزار بشکه‌ای، بزرگترین تولید کننده غیرعضو اوپک است.
توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از یکم ژانویه 2017 اجرایی شد و در نشست 172 این سازمان، وزیران نفت و انرژی اوپک بار دیگر تصمیم گرفتند توافق کاهش عرضه را تا مارس 2018 تمدیدکنند و پس از آن کشورهای غیرعضو اوپک در نشستی مشترک با اعضای این سازمان دوباره متعهد به مشارکت در برنامه جهانی کاهش عرضه شدند.
بررسی های کارشناسی نشان می‌دهد اعضای اوپک به توافق ماه نوامبر 2016 که از یکم ژانویه 2017 اجرایی شده است بیش از صد در صد عمل کردند، این در حالی است که این میزان برای غیر اوپک‌ها کمتر بوده است از این رو انتظار می رود کشورهای مانند مکزیک، ترکمنستان و آذربایجان به توافق کاهش تولید پایبند باشند.
اینک در آستانه برگزاری نشست 173 اوپک، بسیاری از تحلیلگران بازار جهانی نفت معتقدند: اعضای اوپک در کنار غیراوپکی‌ها بار دیگر توافق نوامبر 2016 را برای حداقل 9 ماه آینده یعنی تا پایان سال 2018 تمدید می کنند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت که چهارشنبه (هشتم آذرماه) برای شرکت در نشست 173 اوپک تهران را به مقصد وین ترک می‌کند، هفته گذشته در پاسخ به پرسشی درباره نشست آینده اعضای اوپک اظهار کرده بود: بیشتر پیشنهادها مبنی بر تمدید کاهش تولید است؛ اما تصمیم نهایی در نشست وزیران نفت و انرژی این سازمان گرفته می‌شود.
وزیر نفت گفته بود: سیاست کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و کشورهای غیراوپک درباره کاهش عرضه نفت در بازار و کاهش سطح ذخیره سازیهای نفت خام و فرآورده در جهان موفق عمل کرده است.
همچنین الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه به‌عنوان بزرگترین کشور تولید کننده نفت غیر اوپک اخیرا اعلام کرده بود برای حمایت از تمدید توافق جهانی کاهش تولید نفت آمادگی دارد.
وی به رویترز گفته بود: در نشست 30 نوامبر (9 آذرماه) اوپک و غیر اوپک، درباره جزئیات تمدید توافق جهانی کاهش تولید نفت مذاکره می‌کند، اما درباره مدت توافق جدید چیزی نگفت.
وزیر انرژی روسیه با بیان این که مشاهده می‌کنیم که 50 درصد از ذخیره سازی مازاد نفت از میان رفته و قیمت نفت به حد تعادل رسیده است، تصریح کرده بود: با این همه، هدف بازگشت توازن به بازار محقق نشده است؛ همه از تمدید توافق حمایت می‌کنند تا هدف توازن محقق شود.
مهدی عسلی، کارشناس ارشد اقتصاد انرژی معتقد است سه سناریو را می توان برای نتیجه مذاکرات اجلاس آتی اوپک تصور کرد:
1 : تمدید توافق سال گذشته تا پایان سال 2018 میلادی. در اینصورت احتمال تداوم روند افزایشی ملایم قیمتها در سال 2018 به دلیل افزایش تقاضای جهانی برای نفت ناشی از رشد سریعتر اقتصادی آمریکا، چین و اروپا وجود خواهد داشت. چنانچه این تصمیم گرفته شود سازمان اوپک باید احتمال قوی افزایش سرمایه گذاری و تولید نفت خام نامتعارف (با توجه به چرخه کوتاه مدت فناوری تولید نفت غیر متعارف) در سالهای آینده و سقوط قیمتها مانند آنچه در نیمه دوم 2014 اتفاق افتاد را برآورد و نفع حاصل از افزایش قیمت نفت ناشی از تداوم کاهش تولید توافق شده در 2016 را با ضرر احتمالی سقوط قیمتها در سالهای بعد مقایسه کند.
2 : تعویق تصمیم گیری در خصوص تمدید توافق نوامبر سال گذشته (برای کاهش 1,2 میلیون بشکه ای اوپک و 600 هزار بشکه غیر اوپک) به یک کنفرانس فوق العاده در ماه مارس آینده. در این صورت لازم است ریسک تغییر انتظارات بازار به دلیل تصور احتمال پیدایش مازاد عرضه در فصل دوم سال آینده و سقوط احتمالی قیمتها حتی سریعتر از سناریوی پیشینی را در نظر گرفته هزینه آن را با عدم النفع حفظ سطح تولید در حد تعیین شده مقایسه کند.
3 : حالت سوم که مناسبتر به نظر می رسد تمدید مشروط و انعطاف پذیر توافق سال گذشته است. به عبارت دیگر کنفرانس توافق سال گذشته را با لحاظ افزایش تقاضا برای نفت اوپک اجرا کند. یعنی چنانچه طبق پیش بینی دبیرخانه اوپک مثلا 400 هزار بشکه (یا هر میزان) به تقاضای برای نفت اوپک اضافه شد (به دلیل رشد اقتصادی سریعتر دنیا و یا عدم تحقق تولید غیراوپک) سازمان تنها به همان میزان به تولید خود اضافه کند یعنی در حد تقاضا برای نفت اوپک تولید کند نه کمتر (که بازار را از دست بدهد) و نه بیشتر (که قیمتها سقوط کند). کنفرانس می تواند به کمیته نظارت بر اجرای توافق نوامبر 2016 و یا دبیرخانه اوپک ماموریت دهد که شیوه تقسیم این افزایش احتمالی تولید بین اعضا را تدوین و به تصویب برساند و بر حسن اجرای آن ازسوی اعضا نظارت کند.
