به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، فرابورس ایران، به عنوان بازار مکمل بورس و اوراق بهادار از سال 88کار خود را آغاز کرده و در فعالیت 7 ساله خود تلاش زیادی برای توسعه بخشهایی از بازار سرمایه کرده است که در بورس های بین‌المللی حضور دارند، اما به دلیل قوانین و مقررات خاصی که در سایر شرکت های بورسی داخلی وجود دارد، امکان فعالیت این بازارها فقط در فرابورس وجود دارد. از جمله آنها نیز می توان به بازار دارایی فکری، بازار ابزارهای نوین مالی و بازارهای پایه فرابورس اشاره کرد.
در راستای ماموریت فرابورس به منظور افزایش سهم شرکت ها در بازار سرمایه، طرح های جدیدی از جمله راه اندازی بازاری برای صندوق های سرمایه گذاری جسورانه و همچنین بازار شرکت های کوچک و متوسط از سال گذشته مطرح شد که البته راه اندازی این بازارها، همگام با وعده های مسئولان فرابورس و سازمان بورس پیش نرفته است. اطلاعات تاریخچه ای راه اندازی صندوق های جسورانه نشان می دهد که تصویب راه اندازی این صندوق ها در زمستان سال گذشته انجام و توسط رئیس سازمان بورس نیز تایید شده است. اما ورود این صندوق ها به فاز راه اندازی هنوز درگیر اما و اگر است. از سوی دیگر وعده راه اندازی بازار شرکت های کوچک و متوسط که قرار بود تا آخر خرداد محقق شود، هنوز عملیاتی نشده است.
موضوع دیگری که این روزها به عنوان ایراد عملکردی به فرابورس وارد می شود، این است که در روزهای فعلی بازار که کمبود نقدینگی و رکود، عمق زیادی پیدا کرده، عرضه اولیه سهام شرکتها را به سرعت انجام میدهد و 5 عرضه اولیه در بهار سال جاری نیز شاهد این ادعاست. به همین منظور «عصربازار» در مصاحبه ای با امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران به بررسی موارد مبهم و مورد انتقاد فعالان بازار پرداخته است. مشروح این مصاحبه در ادامه آمده است.
در نشست خبری آغاز سال 95 شما اشاره کردید که فرابورس درصدد راه اندازی بازاری تحت عنوان بازار SMEبرای ورود شرکت‌های کوچک و متوسط به بازار سرمایه است. همچنین تاکید داشتید که این بازار تا پایان خرداد راه اندازی می‌شود، اما این اتفاق رخ نداده است. علت این موضوع چیست؟
فرابورس در این مدت در حال پیگیری راه‌اندازی بازار SME بوده است و در روزهای اخیر دستورالعمل راه‌اندازی بازار شرکت‌های کوچک و متوسط از طرف سازمان بورس ابلاغ شده است. ضمنا پیش از این نیز دستورالعمل راه‌اندازی این بازار از طرف شورای عالی بورس تصویب شده بود، بنابراین می‌توان گفت که فعالیت بازار SME آغاز شده است. تاکنون بالغ بر 30 شرکت برای ورود به این بازار درخواست داده‌اند که البته تا زمانی که این شرکتها پذیرش شوند و روی تابلو بیایند، زمان لازم است اما با برنامه‌ریزی انجام شده، این اتفاق در اسرع وقت رخ خواهد داد و شاهد حضور شرکتها در این بازار خواهیم بود.
به عبارت دیگر، دلیل اصلی عملیاتی نشدن راه‌اندازی بازار SME تا پایان خرداد، تاخیر در روند تصویب دستورالعمل راه اندازی این بازار توسط سازمان بورس بود. اما تلاش ما بر این است که در هفته‌های آتی مراحل اجرایی را انجام دهیم تا این بازار راه‌اندازی شود.
در حال حاضر وضعیت راه‌اندازی صندوق‌های جسورانه که ماهها از تصویب دستورالعمل آن در سازمان بورس گذشته، به چه صورت است؟
در حال حاضر، سازمان بورس باید چند موافقتنامه اصولی به متقاضیان راه اندازی این صندوق ها بدهد و اجرای این موافقتنامه‌ها منوط به توافق سازمان بورس و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. پس از این توافق و اعطای موافقتنامه‌ها از سوی سازمان بورس، راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه وارد فاز پذیره‌نویسی شده و تامین مالی این صندوق‌ها انجام می‌شود. جلسه سازمان بورس و معاونت علمی و فناوری در این خصوص قرار است به زودی برگزار شود.
امسال 5 عرضه اولیه در فرابورس انجام شده است. اما وضعیت بازار به اندازهای خوب نیست که از این عرضه ها استقبال کند. سهامداران نیز از این عرضه ها راضی نیستند. علت این حجم بالای عرضه از سوی فرابورس در حالی که بازار مشکل شدید کمبود نقدینگی دارد، چیست؟
به طور کلی، ما نمی‌توانیم از ورود شرکتها به فرابورس جلوگیری کنیم. زیرا حق هر شرکتی است که از بازار سرمایه تامین مالی کند. در 9ماه ابتدایی سال گذشته شرایط بازار به گونه ای بود که ما از شرکت ها درخواست می‌کردیم که عرضه اولیه نداشته باشند و یا دیرتر عرضه کنند اما اکنون نمی‌توانیم حق مسلم ورود به بازار را از آنها بگیریم.
شرکت هایی که در بازار عرضه می‌شوند، نقدینگی جذب شده را برای توسعه خود به کار می‌برند و این اتفاق به پویایی اقتصاد کشور کمک می‌کند. بنابراین در این شرایط عرضه اولیه می‌تواند حتی به بهبود روند بازار کمک کند.
از سوی دیگر مطالعات فرابورس ایران نشان میدهد که عرضه های اخیر به دلیل اینکه حجم اندکی دارند، تاثیری در روند کلی بازار نداشته است. شاهد بودید که در جریان عرضه اولیه هلدینگ تابان هور، نقدینگی در کسری از ثانیه جذب شد.
این موضوع به ضرر سهامدار عمده نیست؟
خیر، وقتی که شرکت که نمی‌تواند از بانک وام بگیرد، اما در کسری از ثانیه نقدینگی را از بازار جذب می‌کند، به نفعش است که سهم را به بازار بیاورد. زیرا به جریان جذب نقدینگی شرکت کمک می‌کند.
اما باید در قیمتی که کشف شده از سهم حمایت کند و در این حالت به شرکت فشار می‌آورد؟
خیر، این طور نیست. با وجود اینکه در عرضه سهام تابان هور، حمایت برای خالی نکردن سهام انجام شد، اما به گفته مدیران شرکت، به نفع آنها بوده و توانسته نقدینگی را به این شرکت ببرد. به هر حال سهامدار عمده برای تامین مالی و شفافیت و نظارت بر شرکت ها، مایل است وارد بازار سرمایه شود. این موضوع، حاکمیت شرکتی را پیشرفته می‌کند و جایگاه ایران را در شاخص های بین‌المللی محیط کسب و کار ارتقا میدهد. به همین دلیل، موضوع بزرگ شدن بازار سرمایه باید در شرایط نوسانات بازار دنبال شود و نباید شرکت ها بر اساس شرایط بازار تصمیم به عرضه بگیرند. البته ما شرایط بازار را رصد می‌کنیم و سعی داریم شرکت های خیلی بزرگ را در شرایط رکودی عرضه نکنیم اما زمانی که سهام شرکت های کوچک در چند ثانیه در بازار به فروش می‌رسد، نشان میدهد
