بانک و صنعت، میزان گردشگر ورودی به کشور نه تنها کاهش نیافته، بلکه رشد نیز داشته است... همین‌ها به تنهایی گویای اقبال جهانی گردشگری ایران فارغ از تحریم هاست. تنوع رویدادهای بین‌المللی ما در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی همچون برگزاری رویداد تبریز 2018 به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی، جشن‌های ثبت جهانی آثار ایران، نمایشگاه‌های فاخر میراث فرهنگی سایر کشورها در ایران، رویداد همدان 2018 به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی و اجلاس بین‌المللی همدان 2018، همه و همه گویای آن است که فعالان گردشگری و گردشگران جهان تحریم‌های امریکا علیه ایران را قبول ندارند. تحولات مثبت گردشگری ایران طی دو سال گذشته نشانگر استمرار رو به رشد این صنعت در کشور ما فارغ از تحریم‌هاست و برگزاری چهلمین نشست اعضای وابسته سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در شهر همدان با حضور دبیرکل این سازمان و همزمانی آن با دور جدید تحریم‌های امریکا علیه ایران گویای آن است که امریکا و همراهانش نمی‌توانند کاری از پیش ببرند.
اقبال فعالان گردشگری جهان به ایران نشان از عقیم بودن تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه امریکا علیه کشور ما دارد و این در حالی است که گردشگران جهان نیز به تحریم‌های امریکا علیه ایران «نه» گفته‌اند. این یک واقعیت انکارناپذیر است که تحریم‌کنندگان نمی‌توانند خوبی‌ها و جاذبه‌های سرزمین زیبای ایران را تحریم و گردشگران جهان را از تماشای ایران محروم کنند. تحریم‌های امریکا علیه کشورمان در برابر توانمندی‌های گردشگری ایران کاری از پیش نبرده و با توجه به ویژگی‌های فرهنگی توریسم در عرصه بین‌المللی و دیپلماسی عمومی، مانعی در برابر اشتیاق گردشگران جهان برای تماشای این دیار هفت هزار ساله نبوده و نخواهد بود.
در دو سال گذشته با وجود تشدید هجمه‌های دشمن، ایران‌هراسی و فشارهای سیاسی خارجی، شاهد برگزاری رویدادهای ارزنده بین‌المللی با محوریت گردشگری در کشورمان بوده‌ایم و تحرک و پویایی حاصل از این رویدادها انرژی مضاعفی به کالبد صنعت توریسم ایران تزریق کرده و فرصتی برای تعامل، همفکری، هم اندیشی و توسعه همکاری‌های بین‌المللی ایجاد کرده است. مروری بر وضعیت سه حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در کشورمان نشان می‌دهد تحریم‌ها به هیچ یک از سه حوزه آسیبی وارد نکرده و نخواهد کرد. تهدیدات و تحریم‌ها تا به حال روی حوزه میراث فرهنگی تأثیر خاصی نداشته است، بنابراین امیدواریم در آینده هم در حوزه‌های فرهنگی تأثیرگذار نباشد.
در این زمینه مصداق بارز و نزدیک موضوع، حضور موفقیت‌آمیز کشورمان در چهل‌و‌دومین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی در اوایل تیرماه بود که موفق شدیم یکی از دو اثر پیشنهادی خود با عنوان منظر باستان‌شناسى ساسانى فارس را به‌عنوان بیست‌وسومین اثر کشورمان در فهرست جهانی یونسکو ثبت کنیم. در واقع با وجود شرایط سخت فضای سیاسی حاکم بر اجلاس توانستیم جهان را برای ثبت این اثر در فهرست میراث جهانی متقاعد کنیم و از 21 عضو این کمیته، 18 عضو به ثبت پرونده منظر باستانی ساسانی از ایران رأی مثبت دادند. در حوزه میراث فرهنگی از ابتدای حضور دولت تدبیر و امید، چندین محموله تاریخی ایران از کشورهای دیگر که به هر روشی از ایران خارج شده بودند، به ایران بازگردانده شدند و حتی دادگاه امریکایی برای بازگرداندن محموله الواح هخامنشی به نفع ایران رأی داد و سردیس سرباز هخامنشی نیز اخیراً به کشور بازگردانده شد.
حوزه صنایع دستی نیز از منظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نه تنها متأثر از تحولات سیاسی نیست، بلکه می‌تواند بازوی دولت برای‌گذار از بحران‌ها باشد. روند رو به رشد صادرات صنایع دستی نشان می‌دهد که تحرکات سیاسی و رفتارهای امریکا و متحدانش بر این حوزه نیز تأثیری ندارد و با توجه به ویژگی فرهنگی صنایع دستی، مخاطبین این صنعت فارغ از هر گونه تغییر و تحولات سیاسی در جایگاه تولید‌کننده یا مصرف‌کننده پابرجا خواهد ماند. تأثیرات احتمالی تحریم‌ها بر صنعت گردشگری ایران نیز با برنامه‌ریزی صحیح قابل رفع است.
خوشبختانه با مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و برخی شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی شاهد اجرای 1900 پروژه در حوزه زیرساخت‌های گردشگری با حجم سرمایه‌گذاری 43هزار میلیارد تومان در کشور هستیم و تلاش می‌کنیم تا پایان دولت دوازدهم، 1200 پروژه در حوزه زیرساخت‌های گردشگری را به اتمام برسانیم و به طور حتم با بهره‌برداری از این پروژه‌ها وضعیت زیرساخت‌های گردشگری در کشور بهبود پیدا خواهد کرد و صنعت گردشگری نیز پررونق‌تر خواهد شد. در پایان این نوشتار باید تأکید کرد گردشگری در ایران نیز به کمک دو بال میراث فرهنگی و صنایع دستی، می‌تواند بهترین فرصت و ابزار برای مقابله با تحریم‌ها و تحقق خودکفایی اقتصادی کشور بدون وابستگی به نفت و خام فروشی باشد.
علی اصغر مونسان
معاون رئیس‌جمهوری
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
