محرمیان در ادامه صحبت های خود گفت: این تراکنش ها هم از نظر تعداد و هم از نظر مبلغی در حال افزایش است. مطالبی تحت عنوان کاهش تراکنش ها در شاپرک مطرح می شود که اگر به آمار و ارقام نگاهی بیاندازیم به لحاظ مبلغی 6 ماهه اول 1400 حدود 3 هزار و 100 همت تراکنش داشتیم و در 6 ماهه اول 1401 همین مبلغ به 4 هزار همت رسیده است. طبیعتا میزان تراکنش در سال های مختلف تفاوت دارد، اما همین عدد حدود 26 درصد افزایش را نشان می دهد. از نظر تعداد نیز از 39 میلیارد تراکنش در 6 ماهه اول 1400 به 45 میلیارد تراکنش در 6 ماهه اول 1401 رسیده ایم.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی با اشاره به اینکه این حرکت از دهه هفتاد آغاز شده است، اظهار کرد: مشتریان به تدریج از مشتری شعبه بودن به مشتری بانک تبدیل شدند و فضای الکترونیک در بانک ها به وجود آمد. در دهه هشتاد شمسی به سمت اتصال بانک ها با یکدیگر رفتیم که این مسئله با شبکه شتاب آغاز شد و پس از آن ساتنا و پایا اضافه شدند. در دهه 90 تقریبا منظومه ارتباطات بانکی کشور شکل گرفت. دهه 90 هجری شمسی با تکمیل سامانه ها ارتباطات فیزیکی به مرور زمان کم شد و پول از جیب ها حذف شد و ابزار های پرداخت اینترنتی و پوز ها گسترش پیدا کردند. در دهه 90 یا همان دهه تجارت الکترونیکی به بلوغ خوبی در این زمینه رسیدیم که بنده نام آن را دهه تراکنش می گذارم.
وی در ادامه صحبت های خود، افزود: دهه 1400 الی 1410 که در حال حاضر در آن قرار داریم، دهه نظارت است. به نحو مناسبی در حال حرکت به سمت الکترونیکی شدن تراکنش ها هستیم. در بسیاری از حوزه حضور فیزیکی بسیار کاهش یافته است. در حوزه خدمات بانکی در حدود 95 درصد خدمات به صورت غیر حضوری ارائه می شد و با برداشته شدن موانع در یکسال گذشته این عدد به 98 درصد رسیده است.
نظارت در شبکه بانکی، فرصتی برای فعالان فینتک
محرمیان با اشاره به اینکه حوزه نظارتی از این روند عقب مانده است، گفت: بخشی از نظارت به زمانی مربوط می شود که پول از حساب خارج می شود که در این باره بیش تر نگرانی به تقلب باز می گردد. سامانه های کشف تقلب (Frog Management) در این میان به کمکمان می آیند. در حوزه کشف تقلب در جای مناسبی نیستیم و تلاش بسیار زیادی برای ارتقای سامانه های کشف تقلب انجام می دهیم. فعالان فینتک نیز در این زمینه می توانند محصولات خود را عرضه کرده و به ارتقای این سطح کمک کنند.
وی افزود: برای ورود پول به حساب های بانکی، در نظر گرفتن سیستم های مقابله با پولشویی مطرح می شود. در این حوزه نیز در ابتدای راه هستیم و کار های مهمی باید انجام شود. بانک مرکزی و بانک ها هر دو نسبت به این مسئله اهتمام دارند و فعالان این حوزه در بخش فناوری می توانند محصولات خود را در این باره به بانک ها عرضه کنند.
معاون فناوری های نوین بانک مرکزی با بیان اینکه بحث دیگری که در حوزه نظارت وجود دارد، سلامت بانکی است، گفت: اگر سلامت بانکی رعایت نشود در بلند مدت کل شبکه بانکی با ریسک های بزرگی مواجه می شود. در رابطه با خلق پول بانک ها باید بگوییم بله می توانند خلق پول کنند، اما این خلق پول باید تحت ضوابط تعیین شده باشد. بحث اصلی سلامت بانکی نیز تمرکز روی این حوزه است که باید نظارت بر اجرای درست ضوابط توسط بانک ها وجود داشته باشد.
توصیه هایی برای فعالان فناوری های مالی
وی در ادامه صحبت های خود تاکید کرد: افرادی که در حوزه فینتک فعالیت می کنند باید محدودیت ها را نیز در نظر بگیرند. چند نکته وجود دارد که باید به کسانی که در این حوزه فعالیت می کنند توصیه کنیم. فعالان فینتک باید از هر گونه خلق پول جلوگیری کنند و به سمت آن نروند. بسیاری از کار هایی که صورت می گیرد مبتنی بر خلق پول است. همانطور که می دانیم خلق پول موجب افزایش نقدینگی و تورم می شود؛ بنابراین هر فناوری که موجب خلق پول شود به هیچ وجه پذیرفته شده نیست. فعالان این حوزه این مسئله را به عنوان یک خط قرمز در نظر بگیرند.
محرمیان با تاکید بر اینکه رد پول در فعالیت های فینتک نباید گم شود، گفت: این بحثی است که در مبارزه با پولشویی مطرح می شود. پول هایی که وارد آن کسب کار و از آن خارج می شود باید به راحتی رد گیری شود. عدم امکان رد گیری پول در برخی فناوری های فینتک بعضا مورد سوءاستفاده افراد برای پولشویی کلان قرار می گیرد.
وی افزود: مورد دیگری که در این باره مطرح می شود، سپرده گیری است. سپرده گیری برخی فعالیت ها در فینتک وقفه ای چند ساله را در فعالیت های آنان به وجود آورد. برخی افراد که در حوزه فینتک فعالیت می کردند شروع به سپرده گیری کردند و این سپرده گیری ریسک هایی را به وجود آورد که این ریسک ها خودشان را نشان دادند و باید مدیریت شود.
