بر همین اساس به نظر میرسد با کاهش نرخ تورم به محدوده 21درصد و همچنین کاهش نرخ تورم نقطهبهنقطه به حدود 14درصد، مسئولان بهزودی بازنگری در نرخ سود سپردههای بانکی داشته باشند. هرچند پس از جنجال افزایش بیمحابای سود سپردههای بانکی که از 3ماه پایانی سال گذشته آغاز شد و با رقابت شدید بین بانکها و موسسات مالی و همچنین نظارت نکردن مقامات مسئول در این بین، به محدودههای بیش از 28و 29درصد نیز رسید، در ماههای ابتدایی سالجاری نرخ سود سپردههای بانکی بین 9 تا 21درصد تصویب شد اما به نظر میرسد این نرخها نیز بهزودی باز هم با کاهش مواجه شود. البته کاهش نرخ سودهای سپردههای بانکی، باعث کاهش نرخ سود تسهیلات نیز میشود که میتواند پیامدهای مثبتی را برای بخش مولد اقتصاد به همراه داشته باشد.
در همین رابطه بسیاری از کارشناسان و مسئولان اقتصادی معتقدند کاهش نرخ سود سپردههای بانکی میتواند مزیتهای زیادی داشته باشد.
در این خصوص محمدرضا پورابراهیمی، عضو ناظر مجلس در شورای پول و اعتبار، نگاه این شورا به موضوع کاهش سود بانکی را مثبت دانست و گفت: نرخ بالای سود بانکی به حال اقتصاد کشور مفید نیست و ما و دیگر نمایندگان مجلس با کلیت این تصمیم موافقیم که باید به سمت تک نرخی شدن سود سپردهها حرکت کنیم.
به عقیده نماینده مردم کرمان و راور در مجلس هرچه نرخ سود بانکی پایینتر باشد، به کاهش نرخ تامین مالی در اقتصاد و رونق اقتصادی کشور کمک خواهد کرد و بعید است دولت با این اتفاق مخالف باشد. وی افزود: از طرف دیگر این موضوع، نرخ بهای تمامشده پول را برای بنگاههای اقتصادی و تولیدی کشور کاهش میدهد که این بسیار در سودآوری آنها موثر خواهد بود.
نایب رییس دوم کمیسیون اقتصادی مجلس در خصوص اثرات کاهش نرخ سود بانکی بر بازار سرمایه هم گفت: این کاهش صددرصد اثر مثبت بر این بازار دارد چراکه برخلاف سود سپردههای ثابت که ریسکگریزی را ترویج میدهد، بازار سرمایه ریسکپذیری را تجویز میکند بنابراین هرچه نرخ سود کاهش پیدا کند مزیتهای بازار سرمایه بیشتر میشود و این موضوع کمک میکند به اینکه ما به سمت فعالیتهای مولد اقتصادی و پذیرش ریسک در اقتصاد برای اقدامات بزرگتر حرکت کنیم.
نایب رییس دوم کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این سوال که چرا با وجود اقدامات موثر دولت در خصوص کاهش نرخ بانکی هنوز این نرخ آنچنان که انتظار میرود، متناسب با نرخ تورم کاهش نیافته است، گفت: روند کلی این است که نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم کاهش پیدا کند و این روند در یک شیب ملایم اتفاق خواهد افتاد.
پورابراهیمی با بیان اینکه نرخ بالای سود بانکی، یکی از عوامل افزایش قیمت تمامشده کالا و خدمات است و آثار تورمی دارد، افزود: قرار است براساس پیشنهاد دولت و آنچه بانک مرکزی گزارش میدهد، شورای پول و اعتبار موضوع را بررسی و نتیجه را اعلام کند.
عضو ناظر مجلس در شورای پول و اعتبار ضمن ابراز تاسف از اینکه بعضی بانکها و موسسات مالی از نرخ سود تعیینشده عدول میکنند، گفت: آنها که مجوز از بانک مرکزی دارند، به شکل غیررسمی و موسساتی که بدون مجوزند، به شکل رسمی و علنی نظام مالی کشور را به هم ریختهاند. به گفته پورابراهیمی، موسسات مالی و اعتباری بدون مجوز با اعلام نرخهای عجیب و غریب و غیرمنطقی، سپردههای مردمی را جذب میکنند و لازم است بانک مرکزی نظارت بیشتری در این زمینه اعمال کند.
کاهش نرخ و حاشیه سود بانکها
در ادامه اصغر عارفی، عضو هیات مدیره بانک اقتصاد نوین نیز در خصوص تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر حاشیه سود این صنعت گفت: کاهش نرخ سود سپردهگری باعث کاهش قیمت تمامشده بانکها میشود اما معمولا این موضوع به طور خودکار اتفاق نمیافتد چراکه باید نرخ تسهیلات هم کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه سود بانکها از حقالوکالهای است که دریافت میکنند، افزود: طبق قانون بانکداری بدون ربا، بانکها نمیتوانند بیشتر از 2/5 درصد حقالوکاله دریافت کنند که همان سود بانکها میشود.
عارفی با تاکید بر اینکه در بهترین شرایط بانکها فقط همان 2/5 درصد را به عنوان سود کنار میگذارند، گفت: در صورتی که تفاوت نرخ سود سپرده با نرخ تسهیلات بانکی بیشتر از 2/5 درصد به عنوان مثال 7درصد شود، 2/5درصد آن به بانک و باقی آن یعنی 4/5درصد به سپردهگذار تعلق میگیرد به همین دلیل است که سود سپردههای کوتاهمدت بانکها علیالحساب است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه با کاهش نرخ سود بانکی، قیمت تمامشده برای پول پایین آمده و نرخ تسهیلات بالاست، افزود: در این شرایط بانک میتواند 2/5 درصد حقالوکاله خود را به طور کامل شناسایی کند اما در زمانی که نرخ سود تسهیلات بالا بود و قیمت تمامشده پول برای بانکها بالا بوده، آنها نمیتوانستند حقالوکاله 2/5درصدی شناسایی کنند و درنهایت بهعنوان مثال یکدرصد سود شناسایی میکردند.
وی با اشاره به اینکه کاهش سود سپردهها باعث بهبود سود بانکهاست، گفت: اما میزان آنها درنهایت 2/5 درصد است یعنی حدود یک تا 1/5 درصد حاشیه سود بانکها اضافه خواهد شد.
وی معتقد است در این شرایط، اتفاق خاصی برای صنعت بانکداری از لحاظ درآمدی نخواهد افتاد و این موضوعی است که بسیاری از سهامداران و سرمایهگذاران از آن اطلاع ندارند.
به گفته عارفی، سود با نرخ بهره بالا یا نرخ بهره پایین تاثیر چندانی در سودآوری بانکها ندارد چراکه نهایت سودی که بانکها از این محل میتوانند شناسایی کنند 2/5درصد حقالوکاله است.