آن روزها تمامی اعضای کابینه بسیج شده بودند تا با تبلیغات اغواکننده در مورد بازار سرمایه و دائمی نشان دادن سوددهی تاریخی آن، همه منابع مالی کوچک و بزرگ را به سمت این بازار بکشانند تا برای جبران کسری بودجه کمتر دست به استقراض از منابع بانک مرکزی بزنند و شرکتهای دولتی بتوانند با فروش سهام در قیمت های غیرواقعی و حباب دار، به کمک دولت بیایند.
حجم تبلیغات و حمایت های همه جانبه مسئولان ارشد دولت و حتی برخی اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام تأثیر خود را گذاشت و کار به جایی رسید که هر فردی در دورافتاده ترین نقاط ایران برای دریافت کد سهامداری، حاضر شد جان خود را کف دست بگیرد و در روزهای اوج کرونایی به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه و خود را در سامانه سجام به عنوان یک سهامدار ثبت نام کند.
همزمان که دولت مشغول تهییج مردم برای سرمایه گذاری هرچه بیشتر در بورس بود، شرکتهای خصولتی خارج از چارچوب های معمول بازار، مشغول فروش سهام خود با قیمت های نجومی به مردم بودند.
رویه غلط دولت در حالی بود که کارشناسان زیادی درباره رشد غیرعادی شاخص و ثبت روزانه 5 درصد سود، هشدار و دولت رو از رویه ای که در پیش گرفته بود حذر می دادند اما دولت به این هشدارها وقعی ننهاد و دست شرکتهای خصولتی برای جولان دهی در بازار و فروش سهام با قیمت های حبابی به مردم مشغول کسب درآمد از بازار بودند. سهامی که بدلیل هجوم مردم به بازار سهام و افزایش شدید تقاضا برای خرید سهام رشد چند برابری کرده بودند؛ رشدی که مبتنی بر هیچ منطق کارشناسی نبود.
وزیر اقتصاد هم هفته گذشته صراحتاً اعلام کرد دولت برای جبران کسری بودجه ترجیح داد به جای استقراض از بانک مرکزی، از مردم قرض بگیرد!
در روزهای اوج بازار سهام در سال گذشته، بازدهی بازار به 46 درصد رسید اما همانگونه که کارشناسان و اهل فن، پیشتر هشدار می داند، این حباب در تیرماه با تلنگر صندوق پالایشی یکم از بین رفت و بازاری که از فروردین تا تیرماه 1399 به ترتیب 36، 39، 32 و 46 درصد بازدهی داشت، بازدهی اش در مرداد 99 به 8 درصد تنزل کرد.
با وجود افت شدید شاخص، بازهم دولتمردان از سخنان فریبنده خود دست برنداشتند؛ تا جایی که حسن روحانی 19 مرداد ماه و در شرایطی که روند نزولی بازار بسیاری از سهامداران را نگران کرده بود، گفت: با شرایطی که بورس نشان می دهد اوضاع بهتر خواهد شد؛ مردم باید همه چیز را به بورس بسپارند.
بررسی های کارشناسی انجام شده بر اساس آمار ارائه شده از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می دهد بیشترین بازدهی بازار سهام مربوط به تیرماه 99 با 46 درصد و کمترین بازدهی مربوط به آبان ماه سال 99 با بازدهی 2 درصدی بوده است؛ ضمن اینکه بازدهی بازار سرمایه در فروردین ماه 1400 به 7 درصد و در اردیبهشت ماه امسال به 3 درصد رسیده است.
با این وجود و علیرغم آنکه بسیاری از سهامداران بویژه سهامداران خرد اصل سرمایه شأن تحت سیاست های غلط دولت در بازار سهام، طی سال گذشته از بین رفت، دولتمردان حاضر نیستند مسئولیت اشتباه خود را بپذیرند.
روحانی 29 اردیبهشت ماه امسال با تاکید بر اینکه دولت در دوران کرونا، بازار سرمایه را به اوج رساند، گفت: بازار سرمایه مخصوص عده ای از شرکت ها بود که در یک گوشه ای کار می کردند. بازار سرمایه ای که همه مردم حضور پیدا کنند، 5، 10 و 15 میلیون نفر در این بازار سرمایه فعال هستند، ما بازار سرمایه ای با این قدرت نداشتیم که اکنون بسیاری از پروژه های مهم و بزرگ را به جای بانک بازار سرمایه به میدان می آید… البته بازار سرمایه، فراز و نشیبی هم دارد و دولت فقط باید بازار سرمایه را یاری و کمک کند، و هیچ وقت در این بازار مداخله نمی کند، بازار سرمایه به دولت مربوط نیست چرا که یک بازار آزاد است و مربوط به شرکت ها و مردم است.
البته مقصود رئیس جمهور از «بازار سرمایه، فراز و نشیبی هم دارد» دود شدن سرمایه بسیاری از سهامداران و از بین رفتن هزاران میلیارد تومان اصل سرمایه مردم بود.
| ماه |
بازدهی |
| فروردین 99 |
36 درصد |
| اردیبهشت 99 |
39 درصد |
| خرداد 99 |
32 درصد |
| تیر 99 |
46 درصد |
| مرداد 99 |
8 درصد |
| شهریور 99 |
8 درصد |
| مهر 99 |
11 درصد |
| آبان 99 |
2 درصد |
| آذر 99 |
5 درصد |
| دی 99 |
20 درصد |
| بهمن 99 |
5 درصد |
| اسفند 99 |
6 درصد |
| فروردین 1400 |
7 درصد |
| اردیبهشت 1400 |
3 درصد |
بر اساس برآوردها ارزش بازار بورس تهران در پایان معاملات 27 اردیبهشت 1400 به 4 هزار و 993 هزار میلیارد تومان رسیده است. این درحالی است که بازدهی شاخص کل در اردیبهشت 1400 برابر با 4.8- درصد بوده؛ در حالیکه در کل سال گذشته 155 درصد بوده است.
همچنین شاخص کل هم وزن نیز بازدهی 6.1- درصدی در 30 روز منتهی به 27 اردیبهشت 1400 داشته است؛ در حالیکه در سال 99 معادل 148 درصد بوده است.
