به گزارش بانک و صنعت، از آغاز فصل برداشت سیب از سطح 60 هزار هکتاری باغات سیب در شهرهای مختلف آذربایجان غربی در سال زراعی جاری (از مهرماه 1399 تاکنون) می گذرد اما همچنان کشاورزان این استان که همواره سهامدار بیشترین تولید سیب کشور بوده اند، همانند سال های گذشته با مشکلی به نام بازار محصول دست به گریبان هستند.
هرچند این مشکل عظیم از زمان سفر وزیر جهاد کشاورزی در آذربایجان غربی در نیمه اول دی ماه 1399 و با پیگیری استاندار و نمایندگان مجلس و موافقت رییس جمهوری در زمینه تشکیل کمیته حل سریع مشکل سیب این استان رو به تعدیل گذاشت و با این اقدامات ضربتی میزان سیب های دپو شده در سردخانه های آذربایجان غربی از 500 تا 600 هزار تن در مدت زمانی سه ماه تا فروردین ماه به 100 هزار تن و در هفته اول اردیبهشت ماه به 80 هزار تن کاهش یافت.
اما تاجران و تولید کنندگان سیب و در کنار آنان مسوولان و سردخانه داران معتقدند با کاهش نرخ ارز در هفته های گذشته، افزایش هزینه های حمل و نقل تا مرز پرویزخان و مرز دوغارون به میزان 2 برابر معمول، عدم وجود کامیونهای یخچال دار به میزان لازم، معطلی بیش از حد در مرزهای یاد شده، نبود کشتی در مرزهای شمال در آستارا، تعطیلی های ایام کرونایی و کاهش مصرف داخلی بازار این محصول دچار مشکل شده است.
آنچه در میان این چالشها می شود به وضوح مشاهده کرد چشم انتظاری تولید کنندگان سیب درختی است تامحصولشان بجای پوسیدن در گوشه سردخانه بر روی مسیر و ریل صادرات قرار گیرد تا کشاورزان ارومیه، اشنویه، سلماس و مهاباد که بیشترین میزان تولید سیب را دارند از حلاوت این اقدام شیرین کام شوند.
کارشناسان و فعالان بخش اقتصادی آذربایجان غربی ارزش سیب های تولیدی استان که در سردخانه ها در انتظار صادرات هستند با احتساب هر کیلوگرم 80 هزار ریال محاسبه می کنند که به رقمی حدود هشت تا 10 هزار میلیارد ریال می توان دست یافت که در صورت نبود اقدام مناسب باید شاهد دورریختن این حجم عظیم سیب درختی با کیفیت درجه یک بود.
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ارومیه با گلایه از نبود کامیونهای یخچال دار در آذربایجان غربی به خبرنگار ایرنا گفت: چندین سال است درخواست کامیون یخچال دار برای استان داریم که هنوز این مشکل حل نشده است و امسال چالشهای مرتبط با این کمبود به وضوح نمایان است.
سید بهنام تاج الدینی درحالیکه استرس و نگرانی خاصی از مشکلات صادرات سیب درختی دارد، افزود: مشکلات حمل و نقل و افزایش هزینه آن در کنار کاهش نرخ ارز و پایان فرصت طلایی صادرات بر چالشهای بازار سیب برای تولید کنندگان و صادرکنندگان افزوده است.
براساس اظهارات تاج الدینی برای صادرات هر یک کیلوگرم سیب درختی از استان آذربایجان غربی باید سه هزار تومان هزینه حمل و نقل تا مرز دوغارون در شرق کشور پرداخت شود که هزینه گزافی است.
طبق گفته این صادر کننده روز گذشته برای انتقال محصول صادراتی وی به مرز دوغارون راننده کامیون درخواست مبلغی بین 50 تا 60 میلیون داشته که به ناچار موافقت کرده است.
وی، فرصت باقی مانده تا عید فطر را فرصتی طلایی برای صادرات سیب تاجران آذربایجان غربی بیان کرد و گفت: بر اثر کمبود کامیون های یخچال دار برای جابجایی فرصت برای صادرات تمام شده محسوب می شود.
این صادر کننده استانی معتقد است که روزانه بیشتر از 10 کامیون 25 تنی صادرات در استان آذربایجان غربی وجود ندارد.
وی می گوید: بازار افغانستان هم اکنون مقصد سیب درختی صادر شده از استان است و صادراتی به پاکستان وهندوستان وجود ندارد.
تاج الدینی افزود: زمینه صادرات برای بازار روسیه و کشورهای اوراسیایی نیز فراهم نیست و صادرات 15 تنی برای کشور قزاقستان که تا عید فطر باید حمل می شد در انتظار کشتی در سواحل شمالی کشور است.
هزینه صادرات سیب درختی 2 برابر شده است
هزینه صادرات سیب درختی به مرزهای شرقی کشور از روز گذشته با افزایش 2 برابری مواجه است که چالشی برای صادرات محسوب می شود و این موضوعی است که رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی آن را حکایتی تلخ برای صادرات سیب درختی بیان می کند.
غلامرضا بابایی با بیان اینکه تقاضا برای ماشینهای یخچال دار افزایش یافته است، افزود: توقف در مرزها نیز نامشخص و گاهی طولانی است و علت این توقف های نامشخص بازارچه ای بودن صادرات است.
وی بر این عقیده است که ارائه یارانه توسط دولت در بحث صادرات راهکار این مشکل است ولی شرایط برای ارائه یارانه مساعد نیست هر چند در ماه های اخیر مشوق واردات موز در ازای صادرات سیب اعمال و موجب نجات سیب درختی استان از انبار شدن در سردخانه ها شد.
افت نرخ ارز از دلایل کاهش صادرات است
افت نرخ ارز و دلار یکی از عللی است که کاهش صادرات در تمامی کالاها را در پی داشت و رییس سازمان صمت در آذربایجان غربی آن را تایید می کند، چرا که صادر کنندگان با هزینه های بالای صادراتی متضرر می شوند، جبران هزینه هایشان دشوار است و این موضوع روند صادراتی را کند می کند.
بابایی ادامه داد: زیرساختهای سردخانه ای استان هم بسیار مدرن نیستند و مطلوبیت و کیفیت سیب هر روز کاهش می یابد.
عدم ارتباط منطقی و توازن بین کاهش نرخ ارز و افزایش ناگهانی و جهشی هزینه های حمل و نقل موضوعی است که وی یافتن رابطه ای متعادل بین این دو موضوع را پیچیده می داند.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی با بیان اینکه یکی از علل بازار پسندی سیب آذربایجان غربی درا بودن کیفیت مطلوب و سورت و بسته بندی خوب است گفت: آماری که از وجود و تنبار شدن صدها تن سیب در سردخانه های استان ارائه می شود نادرست است و هم اکنون صادرات خارجی و مصرف داخلی سیب درختی وجود دارد.
وی بیان کرد: طبق آخرین آمار کمتر از 80 هزار تن سیب در سردخانه های استان باقی مانده است و مقاصد صادراتی هم هندوستان، پاکستان و افعانستان و کشورهای اوراسیایی است.
طبق اظهارات وی این خبرهای نا امید کننده در زمینه سیب درختی نوعی سیاه نمایی دولت در آستانه انتخابات است و آخرین گزارش انجمن سردخانه داران استان موید این موضوع است.
روزانه 1200 تن صادرات سیب از آذربایجان غربی انجام می شود
آذربایجان غربی دارای رتبه اول تولید سیب کشور با سالانه بالای یک میلیون تن است که 30 درصد تولید کشور را شامل می شود؛ از مجموع 120 هزار هکتار باغ استان 50 تا 60 هزار هکتار آن سیب است.
بر اساس برآوردهای انجام شده از این میزان تولید حدود 350 هزار تن به مصرف صنایع تبدیلی رسیده و 50 هزار تن به صورت تازه خوری مصرف می شود
در سال زراعی جاری در حدود 700 هزار تن از محصول تولیدی در سردخانه های استان ذخیره شده بود که به تدریج برای فروش روانه بازارهای مصرف داخلی و خارجی شده است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در این باره می گوید: روزانه هزار و 200 تا هزار و 500 تن سیب درختی از این استان صادر می شود.
اکبر کرامتی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: هر چند هم اکنون نباید حتی به میزان یک کیلوگرم سیب در سردخانه ها انبار می شد ولی به رغم این موضوع شاهد باقی بودن سیب همچنان در سردخانه ها هستیم.
وی با بیان اینکه دلالان هم اکنون برای سودجویی بیشتر درصدد هستند تا با سیاه نمایی در بازار سیب بتوانند سود سرشاری به جیب بزنند افزود: این اقدامات به نوعی ریشه به تیشه صادرات سیب درختی در استان می زند.
کرامتی بیان کرد: باید از تولید و صادرکنندگان بخش کشاورزی حمایت و مشوق های صادراتی برای آنها در نظر گرفته شد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه همسایگان شرقی عمده ترین متقاضیان سیب آذربایجان غربی هستند گفت: پاکستان و افغانستان مهمترین بازارهای صادرات استان هستند و مقادیری هم به عراق صادر می شود که ناچیز است.
هزینه حمل و نقل سیب صادراتی 2 برابر شد
سیب درختی آذربایجان غربی از گمرکات و بازارچه های مختلف صادر می شود که این صادرات از مرزهای شمالی آستارا تا بنادر جنوب کشور و مرزهای غربی و مرز شرقی دوغارون در این زمینه دخیل هستند.
مسیر طولانی از شمالغرب تا شرق کشور و هزینه انتقال سیب در این زمینه موجب شده تا تاجران این بخش ناراضی و نگران از افزایش هزینه ها و حفظ کیفیت محصول باشند.
مدیر عامل اتحادیه سردخانه داران آذربایجان غربی گفت: هزینه حمل و نقل سیب درختی صادراتی استان به مرز دوغارون در استان خراسان رضوی 2 برابر شده که مانعی دیگر برای صادرات این محصول است.
مرادعلی آقابالازاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: کاهش نرخ دلار و ارز و افزایش کرایه حمل و نقل با ماشینهای یخچال دار مشکل کنونی صادر کنندگان است.
وی اظهار کرد: روز گذشته هزینه ارسال سیب درختی از استان با یک ماشین یخچال دار 24 تنی تا مرز دوغارون 54 میلیون تومان بود که به ناچار برای عدم پوسیدگی سیبها و صادرات سریع به این قیمت رضایت دادیم.
مدیر عامل اتحادیه سردخانه داران آذربایجان غربی گفت: سیب درختی استان از طریق جنوب نیز صادر می شود که هم اکنون سیب مراغه و دماوند از این مسیر ارسال می شود.
وی ادامه داد: این استان دارای 345 سردخانه با ظرفیت یک میلیون 100 هزار تن است و پارسال در مدت مشابه کمتر از 30 هزار تن سیب در سردخانه ها وجود داشت و قیمت هم بسیار مناسب تر از امسال بود.
وی بیان کرد: نداشتن زیرساختهای حمل و نقل، کاهش تقاضای بازار به علت شیوع کرونا و محدودیت در برگزاری جشنها و دورهمی ها موجب کاهش صادرات و مصرف میوه نیز شده است که بر بازار سیب درختی تاثیر گذار بوده است.
به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی دارای بیش از 800 هزار هکتار اراضی کشاورزی است که به صورت دیم و آبی کشت می شوند؛ 230 هزار بهره بردار در این استان فعالیت کشاورزی دارند و سالانه 6 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در این استان تولید و روانه بازار می شود.
در سالهای پر بار در باغ های سیب استان همواره یافتن بازارهای ثابت صادراتی موضوعی بوده که کشاورزان و صادرکنندگان با آن درگیر بوده اند.
هر چند مسوولان استانی و کشوری کمر همت برای رفع این مشکلات بسته اند اما این بار نیز با تاخیر در صادرات به موقع موانع و مشکلاتی جدید در مسیر صادرات رقم خورده است که نیازمند غرم جدی و اقدام ضربتی مسوولان است تا سرمایه و دسترنج یکساله باغداران استان به جای بازارهای خارجی روانه صنایع تبدیلی نشود.
