.
علی پاکزاد: نگاهی به روند تغییرات قیمت دلار در سال جاری نشان میدهد که متوسط قیمت هر دلار طی نه ماهه ابتدای سال به 1219 تومان رسیده است و این در حالی است که جهش قیمت اتفاق افتاده در هفته اول باعث شده طی هفت روز نخست این ماه متوسط قیمت هر دلار به حدود 1480 تومان افزایش پیدا کند.
در روز اول دی جهش قیمت هر دلار به نظر می رسد به سطحی رسیده است که باید انتظار فتح قله 1600 تومان و حتی بالاتر را برای دلار داشته باشیم ولی تغییرات به شکل دیگری رقم خورد، طی این روزها می بینیم طی معاملات روزانه بر خلاف ماههای قبل نوسان قیمت شاهد یک فراز و فرود دائمی است.
قیمت از ابتدای صبح تا اواسط روز سیر صعودی دارد و در اواخر روز می بینم که قیمت اندکی تعدل شده و کاهش پیدا می کند، به طور مثال روز دو شنبه قیمت هر دلار در بازار تا 1550 تومان بالا رفت و بعد در اواخر روز کاهش و در انتهای معاملات به 1515 تومان رسید.
اگر فرض کنیم که بازی گر اصلی بازار ارز ایران بانک مرکزی است و مدیران ارزی این بانک نیز به دلیل مشکلات موجود تلاش می کنند کمترین استفاده را از ذخایر ارزی بکنند می توانیم به این نتیجه برسیم که باید بانک مرکزی نحوه عرضه دلار در بازار با به گونه ای تنظیم کند که از یکسو بازار با کمبود ارز مواجه نشود و از سوی دیگر قیمت در بازار به دیل کمبود عرضه به بالا جهش نکند.
روز چهارشنبه گذشته و در جلسه کمیسیون اقصادی مجلس که با حضور رئیس کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصاد و دارایی برگذار شد همین نکات مطرح شد و البته به نظر می رسد روش عرضه قطره ای و یا لحظه ای دلار نیز در همین جلسه از سوی نمایندگان دولت به صورت سر بسته مطرح شده است.
از روز چهارشنبه هفته گذشته تا امروز بانک مرکزی تمام توجه خود را در عرضه بازار متوجه صرافی های رسمی کرده است و این صرافیها بنا به اشاره بانک مرکزی تنها زمانی عرضه را اغاز می کنند که قیمت در بازار به خط قرمز 1530 تومان نزیدک شده باشد.
همین مسئله باعث شده است که هر روزی که قیمت ها در میانه روز وطی معاملات جاری به حدود 1530 تومان نزدیک شد با عرضه ارز توسط صرافی ها قیمت ها اندکی تعدیل شده و شوک قیمتی تعدیل می شود.
هرچند ادامه این روند و میزان تاثیر گذاری این روش در کوتاه مدت نیز مورد تردید است ولی به هر شکل از رسیدن قیمت دلار به قله 1600 تومان با همین روش جلوگیری شده است. و البته در این میان نکته جالب افزایش قیمت ارز مسافری و نرخ رسمی ارز است که از سوی بانک مرکزی انجام گرفته و اگرچه شاید عنوان شود که این کار برای کاهش رانت ناشی از این دو قیمت فرعی بازار صورت گرفته است ولی به نوعی گویای سیاستهای یک بام چند هوا در سیستم پولی کشور است که از یکسو تلاش می کند قیمت ارز را تعدیل کند و از سوی دیگر خود با دنباله روی از قیمت بازار آزاد به افزایش نرخ های رسمی مبادرت می ورزد.
اما در نهایت باید این واقعیت قبول کرد که نرخ بالای سود معاملات ارزی در سال جاری باعث شده بانک مرکزی نتواند در مقابل سیل تقاضای این بازار مقاومت کند، مقایسه متوسط نرخ ماهیانه دلار طی ماههای گذشته نشان می دهد نرخ سود معاملات دلار در ماههای اخیر به 2.6 درصد رسیده است و البته در همین هفت روز اول دی ماه خرید و فروش هر دلار 7.7 درصد سود به همراه داشته است.
چنین نرخ سودی به قدری در بازار راکد دیگر فعالیت های اقتصادی به قدری جذاب است که باید نگران این باشیم که فعالین اقتصادی با تعطیلی فعالیت های مولد خود به این بازار هجوم بیاورند و البته کمبود نقدینگی که در بخش های مختلف اقتصادی وجود دارد و از زبان فعالان اقتصادی بارها به ان اشاره شده تا حدی به دلیل همین مسئله است.
سر جمع نرخ سود بازار دلالی دلار در نه ماهه نخست امسال به 23.5 درصد می رسد، نرخی که برای هیچ سپرده یک ساله ای توسط بانکها پرداخت نمی شود و البته بابت برخی از عقود بانکی از دریافت کنندگان تسهیلات دریافت می شود.
