3 نکته درباره وضعیت کنونی بازار سرمایه

خبری بانک و صنعت، بورس در چهل روز گذشته مسیر رشد را طی کرد و شاخص کل به کانال 98 هزار واحد هم رسید. رونق این روزهای بورس را به کاهش نرخ سود بانکی، افزایش نرخ ارز و کاهش مدت زمان توقف نماد شرکت ها  نسبت می دهند. به نظر شما این عوامل سهمی در رونق بازار سرمایه دارند؟

در تحلیل رونق بورس توجه به چند نکته ضروری است. اول اینکه آن چه این روزها به عنوان رونق از آن یاد می شود بیشتر به رشد شاخص اشاره دارد آن هم شاخص کل. بر اساس آمارهای منتشر شده، شاخص کل بورس در 9 ماهه گذشته حدود 24 درصد رشد داشته که در قیاس با بازده فرصت‌های دیگر جذاب است. اما باید توجه داشت این شاخص نشان دهنده بازده کل است یعنی بازده حاصل از سود نقدی را هم در خود دارد و به همه سرمایه‌گذاران تعلق نمی گیرد، به همین دلیل می‌تواند تا حدودی گمراه کننده باشد. شاخص بهتر برای استفاده در این تحلیل، شاخص قیمت است که در 9 ماهه اخیر فقط 14 درصد رشد کرده که اگرچه دلگرم کننده است اما تقریبا معادل بازده حاصل از سپرده‌گذاری در بانک ها است. نکته دوم، تمرکز بازده حاصل شده در چند صنعت خاص است نه کل بازار. این بازده بیشتر نصیب سرمایه‌گذاران در سهام شرکت‌های پالایشی، فولادی و پتروشیمی شده نه همه بازار. برای نمونه شاخص صنعت مالی در این مدت فقط 2 درصد رشد کرده است. نکته سوم و مهم تر، عدم افزایش قابل توجه ارزش معاملات در بازار در مقایسه با دوران رونق است. به عبارت دیگر میانگین معاملات به رغم معرفی ابزارهای جدید و پذیرش شرکت‌های بیشتر، پایین تر از دوران رونق است. بر همین اساس می‌توان ادعا کرد که رشد ایجاد شده بیشتر از اینکه ناشی از یک رونق درون زا در اقتصاد کشور و بنیان‌های مالی باشد از رشد در چند صنعت خاص و آن هم به دلیل رشد محصولات کالایی در بازارهای جهانی و همچنین افزایش نرخ ارز ایجاد شده است و سرمایه‌گذاران باید نسبت به تداوم آن مطمئن شوند.

رونق کنونی بورس را تا چه اندازه پایدار می بینید؟

رونق پایدار بازار سرمایه منوط به رشد پایدار و درونزای اقتصاد ملی است. این رونق در نتیجه  گسترش سرمایه‌گذاری، تولید و سودآوری صنایع حاصل می‌شود که متاسفانه در حال حاضر علائم آن در اقتصاد ملی قابل مشاهده نیست. البته در مواردی  رشد بازار سرمایه می‌تواند ناشی از افزایش حجم نقدینگی و سرازیر شدن آن به بازار( مانند سال‌های ابتدایی دهه 90) باشد که البته این هم پیامدهای نامساعد دیگری را به دنبال دارد. در این شرایط ضروری است که رسانه ها در تحلیل اخبار بازار سرمایه محتاط تر عمل کنند و ذوق‌زدگی شان برای انتشار اخبار گسترده در مورد رشد بورس را با اندکی احتیاط ترکیب کنند چرا که این حجم گسترده اخبار می‌تواند برخی سرمایه‌گذاران ناآگاه را جذب بازار سرمایه کند که در عمده موارد جز زیان، حاصلی نخواهد داشت.