به گزارش بانک و صنعت: آذربایجان غربی با دارابودن حدود یک میلیون هکتار اراضی قابل کشت و 800 هزار هکتار اراضی زیر کشت اعم از باغی و زراعی یکی از استان های پیشرو در بخش تولیدات کشاورزی است؛ اشتغال، تلاش و همت 235 هزار بهره بردار در این استان در سال گذشته موجب شد تا میزان تولیدات 6.2 میلیون تنی استان در سال 1398در این بخش به 6.8 میلیون تن در سال 1399 افزایش یابد.
این افزایش تولید در استان در شرایطی محقق شده است که بهره وری در تولید و صرفه جویی در مصرف آب به عنوان مهمترین اولویت بخش کشاورزی آذربایجان غربی در تمامی برنامه ها مدنظر بود و این موضوع براساس گفته های رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی جزو پیشران های توسعه این بخش مطرح به شمار می رفت.
توجه به احیای دریاچه ارومیه در کنار توجه به معیشت شهروندان و برنامه ریزی های متعدد در بخش های مختلف آموزش و ترویج، گلخانه ها، مکانیزاسیون، باغبانی و زراعت از جمله گام های متعددی بوده که مسوولان این بخش در مسیر جهش تولید و تحول آفرینی در این بخش زیربنایی و اقتصادی استان برداشته اند.
تولید 6.8 میلیون تن محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی
گندم، چغندرقند، سیب درختی و انگور محصولاتی هستند که آذربایجان غربی در تولید آن ها پیشتاز کشور است و 700 هزار هکتار زمین زراعی و 115 هزار هکتار باغ این استان زمینه تولید را برای کشاورزان مهیا کرده است.
طبق اظهارات رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص ظرفیت و پتانسیل ها به همراه عملکرد سال گذشته استان در بخش کشاورزی سالانه تولید 6 میلیون و 800 هزار تن محصولات بخش کشاورزی موجب شده تا این منطقه یکی از قطب های مهم این بخش در کشور باشد.
رسول جلیلی با اشاره به توانمندی های بخش کشاورزی آذربایجان غربی اظهار کرد: سطح زیر کشت محصولات زراعی 700 هزار هکتار بوده که 2.3 درصد اراضی کشور را شامل می شود.
وی اضافه کرد: سال 1399، چهار میلیون و 700 هزارتن محصولات زراعی در استان تولید شده که در تولید بسیاری از محصولات زراعی کشاورزی، رتبه های برتر کشور مربوط به استان است.
وی گندم، جو، یونجه، چغندرقند را از مهمترین محصولات زراعی استان معرفی کرد و ادامه داد: هم اکنون 10 درصد یونجه، 33 درصد چغندرقند و 6 درصد از گندم کشور در استان آذربایجان غربی تولید و روانه بازار مصرف می شود.
جلیلی با بیان اینکه استان با 115 هزار هکتار سطح زیر کشت محصولات باغی چهار درصد از تولید این بخش کشور را به خود اختصاص داده است، اضافه کرد: سالانه استان با تولید بیش از 1.5 میلیون تن محصولات باغی سهم مهمی در این بخش را عهده دار است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه این استان در تولید سیب درختی با برداشت سالانه 1.2 میلیون تن پیشتاز کشور است، گفت: این استان در تولید انگور با سهم پنج درصدی از تولیدات کشور در ردیف 10 استان برتر قرار دارد.
جلیلی میوه های هسته دار مثل زردآلو، هلو و گیلاس را مهمترین محصولات باغی استان معرفی کرد و گفت: در سه سال اخیر گام های خوبی در زمینه صادرات محصولات کشاورزی به خصوص تولیدات باغی در بخش سیب درختی را شاهد هستیم.
اشتغالزایی برای سه هزار و 396 نفر در بخش کشاورزی
طبق اطلاعات موجود و ارائه شده از سوی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با افتتاح 838 طرح عمرانی، تولیدی، خدماتی و تحقیقاتی کشاورزی در سال 1399با هزینه کرد 2 هزار و 809 میلیارد ریال برای سه هزار و 396 نفر اشتغالزایی یا فرصت شغلی فراهم شده است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: تعداد 620 طرح از مجموع 838 طرح عمرانی، تولیدی، خدماتی و تحقیقاتی کشاورزی که در طول سال گذشته به مناسبت های مختلف افتتاح شده، مربوط به مدیریت آب و خاک بوده که بیش از 441 میلیارد ریال در این زمینه هزینه و در بخش کشاورزی استان سرمایه گذاری شده است.
به گفته جلیلی بهره برداری از این گونه طرح ها موجب تحقق محورهای اقتصاد مقاومتی، عملیاتی کردن شعار جهش تولید و در نهایت ایجاد زمینه اشتغال برای نیروی های با انگیزه بومی شده و منجر به پایداری تولید و رشد آن در همه بخش های کشاورزی اهم از دامی، زراعی، باغی و شیلات خواهد شد.
وی درباره اقدامات جهاد کشاورزی در زمینه احیای دریاچه ارومیه اضافه کرد: در سال های اخیر که خشک شدن دریاچه ارومیه و انتشار ریزگردها، به تهدیدی بسیار جدی برای کشاورزی آذربایجان غربی و منطقه تبدیل شد، جلب مشارکت و همکاری جوامع محلی به ویژه کشاورزان جزو ارکان اصلی اجرای برنامه های ستاد احیای دریاچه ارومیه قرار گرفت که با همکاری این سازمان گامهای بلندی برداشته شده است.
صرفه جویی بیش از 558 میلیون متر مکعبی در آب مصرفی بخش کشاورزی
افزایش مصرف آب کشاورزی به روش سنتی یکی ازعوامل تاثیر گذار درخشک شدن دریاچه ارومیه بود که با ترویج روش های نوین آبیاری و تجهیز اراضی کشاورزی به سیستم های نوین آبیاری و صرفه جویی بیش از 500 میلیون مترمکعبی آب در این بخش، گامی مهم در احیای نگین فیروزه ای آذربایجان برداشته شد.
در این راستا توسعه و ترویج کشت محصولات کم آب بر مانند زعفران و گل محمدی، نباتات علوفه ای کم آب بر نظیر تیریتیکاله و کشت مخلوط آن با جو و ماشک، اصلاح الگوی کشت و توسعه کشت های گلخانه ای، کاشت جایگزین، اصلاح باغ ها و اصلاح شیوه های آبیاری در اولویت قرار گرفت.
رییس سازمان جهاد کشاورزی در این خصوص هم گفت: هرچند ممنوعیت کشت چغندرقند در اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه در دستور کار قرار نگرفت اما توسعه کشت نشایی و تغییر آرایش کشت که اثر قابل توجهی در کاهش مصرف آب این محصول دارد، همچنان جزو برنامه ریزی ها محسوب می شود.
وی افزود: بیش از 558 میلیون متر مکعب در آب مصرفی بخش کشاورزی صرفه جویی شده که 230 میلیون متر مکعب از طریق استفاده از فنون علمی و فنی و 328 میلیون متر مکعب از محل کاهش دریافت از محل سدهای استان در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوده است.
جلیلی اظهار داشت: از آغاز اجرای طرح های آبیاری تحت فشار تا کنون 70 هزار هکتار از اراضی استان با اعتبار بیش از 440 میلیاردریال به سیستم های آبیاری نوین مجهز شده اند.
وی با اشاره به اینکه اجرای پروژه های توسعه آبیاری تحت فشار در سال جاری در سطح استان در سطح 2 هزار و 981 هکتار اجرا و به بهره برداری رسیده، اضافه کرد: میزان اراضی درحال اجرا در سطح استان یک هزار و 925 هکتار است.
کشت گلخانه ای تسهیل گر عبور از کم آبی
جلیلی با بیان اینکه کشت گلخانه ای تسهیل گر عبور از کم آبی است، افزود : با توجه به وضعیت موجود و بحرانی بودن شرایط منابع آبی و بالا بودن مصرف آب در کشاورزی سنتی، اصلاح شیوه های آبیاری در این بخش و توسعه کشت محصولات نیازمند به آب کمتر بسیار مورد تاکید است و یکی از بهترین کشت هایی که در این شرایط از سوی کارشناسان کشاورزی برای صرفه جویی در مصرف آب مورد توصیه است و دولت نیز از آن حمایت می کند، کشت گلخانه ای است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه در حال حاضر 180 واحد گلخانه ای به مساحت 54 هکتار در سطح استان وجود دارد، گفت: با توسعه کشت های گلخانه ای شاهد جهش در تولید محصولات کشاورزی خواهیم بود.
وی ادامه داد : سطح شهرک های کشاورزی استان نیز بیش از 480 هکتار است که 50 درصد آن واگذار شده و 15 درصد شهرک های واگذارشده نیز در حال بهره برداری است.
اشتغال هزار و 356 نفر با پرداخت تسهیلات کشاورزی در سال 1399
زیربخش های کشاورزی دارای پتانسیل بالایی در ایجاد اشتغال در کوتاه مدت هستند.
توسعه این زیر بخش ها ضمن آنکه زمینه افزایش قابل توجه درآمد خانوارها را فراهم می کند، از جهت ایجاد درآمد برای گروه های کم و متوسط درآمد روستایی و کاهش شکاف درآمدی نیز دارای اولویت است؛ در این میان توسعه تولید محصولات باغی و گل و محصولات زراعی دارای اهمیت بیشتری است. به ویژه آن که آثار توسعه این 2 زیربخش بر درآمد خانوارهای روستایی در مدت زمان کمتری ظاهر می شود.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با اشاره به پرداخت بیش از 2 هزار و 220 میلیارد ریال تسهیلات به منظور رونق تولید در بخش کشاورزی استان در سال گذشته گفت: این تسهیلات اعتباری برای تعداد 989 طرح کشاورزی در استان پرداخت شده و تاکنون اشتغال ایجاد شده از محل پرداخت تسهیلات به تعداد یکهزار و 356 نفر است.
غلامعلی مرادی اظهار کرد: بانک های استان باید تلاش بیشتری در راستای جذب منابع مالی داشته باشند.
وی ادامه داد: در سال زراعی جاری که از مهرماه 1399 تا 1400 است، برای تجهیز خط اعتباری مکانیزاسیون بخش کشاورزی یکهزار و 300 میلیارد ریال و 920 میلیاردریال هم از محل تسهیلات تبصره 18 و تبصره 52 به متقاضیان پرداخت شده است تا در راستای ارتقای راندمان تولید در استان کمک اساسی شود.
طبق اظهارات مرادی تسهیلات اعطایی بیشتر در زیر بخش های دام و طیور، واحد های گلخانه ای، گیاهان دارویی، صنایع کشاورزی و شیلات بوده است.
وی با اشاره به اینکه محدودیتی در پرداخت تسهیلات راه اندازی گلخانه در استان وجود ندارد، اظهار کرد: توسعه گلخانه ها یکی از اولویت های دولت است و مکلف هستیم از این قشر حمایت کنیم.
کشت گلخانه ای ارمغان دولت برای رونق تولید در آذربایجان غربی
کشت گلخانه ای پیشران های توسعه در اقتصاد آذربایجان غربی مطرح است که افزایش سهم آن در بخش کشاورزی توام با کاهش 10 برابری مصرف آب و افزایش چندین برابری تولید است که هر دوی این موارد، ارمغانی از سوی دولت تدبیر و امید برای رونق و راندمان بالای پایتخت کشاورزی کشور به شمار می رود.
بر اساس اظهارات مسوولان این حوزه، شهرک گلخانه ای سریل آباد بوکان، درشک سلماس، خانشان ارومیه، چهار قلعه میاندوآب، دریاس مهاباد، مهلذان خوی و شهرک شیلاتی آغ چای جزو سایت های گلخانه ای آذربایجان غربی است.
هم اکنون مساحت شهرک های کشاورزی استان آذربایجان غربی 480 هکتار است که در هشت شهرستان واقع شده و توسعه آن به میزان 2 برابر مد نظر مسوولان است.
شهرک گلخانه ای خانشان ارومیه در 130 هکتار، شهرک سیریل آباد شهرستان بوکان در 36 هکتار و شهرک کشاورزی درشک سلماس در 50 هکتاراز جمله شهرکهای گلخانه ای در این استان هستند.
شهرک گلخانه ای مرکز آموزش کشاورزی میاندوآب در 161 هکتار، شهرک کشاورزی دریاس مهاباد در 12.4 هکتار نیز جزو شهرکهای کشاورزی استان به شمار می روند.
شهرک کشاورزی خلیفه لوی نقده در 35 هکتار، شهرک کشاورزی چهار قلعه تکاب در 0.8هکتار و شهرک کشاورزی مهلذان خوی در 50 هکتار جزو شهرکهای کشاورزی واقع در آذربایجان غربی هستند.
برنامه توسعه شهرک های کشاورزی در استان آذربایجان غربی در دو مجموعه و محدوده انجام می شود.
توسعه این شهرک ها هم اکنون جزو برنامه های جهاد کشاورزی در این استان به عنوان نخستین پیشران توسعه در این بخش محسوب می شود.
این توسعه بنا براظهارات کارشناسان این بخش در دو حوضه رخ می دهد که شامل حوضه دریاچه ارومیه با 150 هکتار افزایش و در محدوده آبهای مرزی این استان شمال و جنوب آذربایجان غربی با توسعه 100 هکتاری است.
برنامه جهاد کشاورزی برای توسعه گلخانه
مدیر شهرک های کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: در محدوده حوضه دریاچه ارومیه در شهرک هایی که عرصه منابع طبیعی چسبیده به شهرک های کشاورزی است؛ به ویژه در شهرستانهای ارومیه، سلماس و بوکان اجرای گلخانه ها تصویب شده است.
سعید جفایی بیان کرد: در سلماس توسعه 50 هکتاری در دستور کار است و جهاد کشاورزی در حال تملک زمین برای ایجاد فاز 2 شهرک کشاورزی درشک در این شهرستان است.
طبق اظهارات مدیر شهرک های کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در بوکان نیز پلاک شهرک 200 هکتار است و جهاد کشاورزی درصدد است تا 50 هکتار دیگر نیز افزایش پیدا کند.
به گفته وی در ارومیه نیز برنامه ریزی برای افزایش 50 هکتاری در دست اقدام است چرا که پلاک این مکان 900 هکتاری است.
مدیر شهرک های کشاورزی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان غربی بیان کرد: در محدوده آب های مرزی نیز تلاش هایی در زمینه بهره مندی از ظرفیت این آبها در استان در بحث گلخانه ها آغاز شده است.
سخنان جفایی بیانگر این نکته است که 100 هکتار زمین در شمال و جنوب استان آذربایجان غربی از جمله شهرهای ماکو، سردشت و پیرانشهر نیز در این راستا شناسایی شده است.
بر اساس گفته های این کارشناس ارشد حوزه کشاورزی توسعه این نوع کشت با استفاده از کمکهای منابع طبیعی استان نیز جزو برنامه ها بوده و تمامی پلاکهای موجود در این راستا به جهاد کشاورزی معرفی شده است.
وی اضافه کرد: پیش بینی ها و تلاشها بیانگر توسعه 400 هکتاری در این عرصه هاست که در صورت تحقق مساحت گلخانه های استان به یکهزار هکتار افزایش خواهد یافت.
جفایی با اشاره به شهرکهای خصوصی کشاورزی نیز اضافه کرد: افرادی که اراضی بالای پنج هکتار دارند، در صورت تمایل می توانند در قالب شهرک برنامه ریزی کنند و از مزایای آن بهره مند شوند و جهاد کشاورزی نیز از این افراد حمایت می کند.
وی گفت: در زمینه اعتبارات نیز تاکنون نزدیک به 14 میلیارد و 800 میلیون تومان برای این شهرک ها هزینه شده است.
آذربایجان غربی استانی با تولید 6.8 میلیون تن محصول کشاورزی است که سالانه علاوه برتامین نیاز داخل استان محصولات آن به سایر استانهای کشور و حتی کشورهای همجوار صادرمی شود.
سیب درختی با تولید سالانه 1.2 میلیون تن در کنار چغندر قند با تولید سالانه 1.5 تا 2 میلیون تن دو محصول عمده این استان در بخش باغی و زراعی محسوب می شود که نقش مهمی در اقتصاد خانوارها ایفا می کنند.توجه دولت به رونق بخش کشاورزی با برنامه های ارائه شده در این استان موجب شده تا سهم اشتغال در این بخش رو به فزونی گذاشته است.
