گردشگری ـ خبرهای متفاوتی که از طریق رسانههای مختلف بهویژه صدا و سیما و پس از آن روزنامهها و دنیای وب به اطلاع مردم میرسد، حاکی از درجه اهمیت خبر نیز میشود اما این رابطه دوجانبه یعنی نسبت اهمیت خبر و جایگاه آن در سرخط خبرها شاید همواره رعایت نمیشود چرا که گردشگری بعد از صنعت نفت به عنوان دومین صنعت درآمدزا، البته در دنیا در سرخط خبرهای کشور دیده نمیشود. و این موضوع علاوه بر رادیو و تلویزیون که بسیار ملموس است و به ندرت خبری در این باره دیده یا شنیده میشود در روزنامهها نیز به چشم میآید. زیرا درست است که گردشگری از موارد مطرح در روزنامهها و مجلات است اما همیشه در صفحات لایی جای دارد و در صفحه اول دیده نمیشود.
اهمیت موضوع به حدی است که تقریباً همزمان با روز جهانی گردشگری سال جاری، از سوی سازمان جهانی گردشگری و وزارت توریسم کشور کرواسی کنفرانسی با عنوان جایگاه توریسم در سرخط خبرها برگزار خواهد شد. اما چرا در کشورمان گردشگری جایی در سرخط خبرها ندارد، اردشیر اُروجی کارشناس برنامهریزی فرهنگی گردشگری به خبرگزاری CHN پاسخ داد: گردشگری در درجه اول به بحث زیرساختها مربوط میشود؛ ابتدا باید زیرساختها آماده باشد بعد از آن در سرخط خبرها مطرح شود.
طرح گردشگری در خبر، حکم تبلیغ را دارد
وی گفت: طرح موضوع در اخبار، در حقیقت معرفیکننده کشور و جاذبهها و امکانات گردشگری است که حکم تبلیغات مؤثر را دارد و میتواند در جهت راهنمایی مردم و انتخاب گزینه بهتر با توجه به کیفیت ارائه خدمات یا قیمت پایین عمل کند.
اُروجی ادامه داد: در ایران گردشگری همچنان به شیوه سنتی است و نوع صنعتی آن در کشور شکل نگرفته است. قبل از صنعتی شدن هم لازم است بازاریابی شده و با دیگران نیز تعامل خوبی داشته باشیم. رقم گردشگری در کشور بسیار پایین است؛ در سند چشمانداز ذکر شده که ایران در منطقه خاورمیانه نمونه باشد اما در حقیقت کشور در زمره گردشگرفرستها قرار دارد.
این کارشناسی برنامهریزی فرهنگی گردشگری افزود: حدود 6 میلیون گردشگر خروجی داریم؛ بین کشورها رقابت بر سر جذب سهم بیشتری از این رقم است، دبی، ترکیه، مالزی و... . به علاوه خیلی از کشورها مانند عربستان بدون صرف هزینه و انجام تبلیغات سالانه حدود 800هزار گردشگر از ایران دارند. عراق نیز به همین ترتیب بدون صرف هزینه و تلاش برای بازاریابی و در حالی که برخورد خوبی با مسافران ایرانی ندارد سالی 2 میلیون گردشگر ایرانی دارد.
اروجی گفت: سوریه نیز از همین کشورهاست که بیهیچ هزینهای 600هزار گردشگر از ایران دارد. اگر همه این ارقام را با هم جمع بزنیم و با رقم گردشگری ورودی در حد اعلای خود مقایسه کنیم، حدود 3 میلیون گردشگر بدون بازگشت داریم بنابراین تراز گردشگری ما منفی است که قطعاً بر اقتصاد و فرهنگ اثرات منفی دارد. در حالی که با وجود درآمد ارزی حاصل از نفت نباید تراز ارزی منفی باشد.
برخورد حرفهای در بخش خدمات گردشگری دیده نمیشود
اردشیر اروجی معتقد است: بازاریابی و تبلیغات مناسب نداریم، صنف هتلدار برخورد خوبی نمیکند و به علت شناور نبودن نرخ ارز، سفر به خارج ارزانتر از سفر داخلی تمام میشود، یعنی سفر به ترکیه ارزانتر از سفر به شیراز است چون نرخ ارز یک نرخ مصنوعی است در ضمن آن که کیفیت عرضه خدمات نیز در کشورهای دیگر بالاتر است و افراد شاغل در این عرصه، برخورد حرفهای با گردشگر دارند. چیزی که در هتل و رستوران و جاهای دیگر در ایران دیده نمیشود.