بانک و صنعت، در طی چند ماه گذشته چندین بار از سوی رئیس کل محترم بیمه مرکزی ایران نسبت به خاتمه صدور پروانه تاسیس شرکت های بیمه عمومی تاکید نموده اند و تصمیم بیمه مرکزی ایران بر موافقت با تاسیس شرکت های بیمه زندگی و غیر زندگی بطور جداگانه از این پس را اعلام نموده اند:
این سخنان در واقع بطور غیر مستقیم بر نگرانی بارها اعلام شده بیمه مرکزی در خصوص تداخل صندوقها و حسابهای ذخایر ریاضی و فنی در شرکت های بیمه جنرال صحه میگذارد و نشان میدهد احتمال اینکه برخی از شرکت های بیمه از محل ذخایر ریاضی که در واقع سرمایه گذاری بیمه گذاران عمر اندوخته ساز محسوب میشود اقدام به پرداخت خسارت های رشته های بیمه غیر زندگی نموده اند و سازمان ناظر از هم اکنون نگران ایفای تعهدات ایشان در سررسید بیمه نامه ها میباشد و به همین دلیل است که تصمیم به تفکیک تاسیس و فعالیت شرکت های بیمه در رشته های زندگی و غیر زندگی گرفته است.
اینکه مدیران بیمه مرکزی ایران حساس و نگران سرمایه های بیمه گذاران هستند، علامتی بسیار مناسب برای بازاربیمه و بیمه گذاران بالقوه و بالفعل میباشد و جای امیدواری به تحکیم و اعتبار این بازار دارد. اما این یک روی سکه است ، روی دیگر سکه این است که:
1-آیا قانون اجازه این نوع تصمیم گیری را به بیمه مرکزی میدهد که متقاضیان جدید را مجبور به انتخاب فعالیت در فقط یک نوع از شاخه های بیمه ای نماید ؟
2- تکلیف شرایط رقابتی بین شرکت های بیمه ای که هم اکنون با مجوز جنرال فعالیت میکنند با شرکت هایی که فقط در شاخه رشته زندگی فعالیت خواهند نمود چه خواهد شد؟
زیرا بیمه گذاران آگاه علاقمند به تامین و تمرکز نیازهای بیمه ای در یک شرکت بیمه دارند و ترجیح میدهند سبد بیمه ای خود را از یک شرکت بیمه خریداری نمایند پس لذا در این شرایط مزیت رقابتی برای شرکت های تک شاخه ای وجود نخواهد داشت ، برای رفع این معضل چه فکری نموده اند!؟
فراموش نکنیم که در سه دهه قبل تنها شرکت تخصصی بیمه های اشخاص نهایتا مجبور شد به شرکت بیمه عمومی تبدیل شود و رشد آن در بازار بیمه هم پس از آن محقق شد. لذا بر اساس آن ضرب المثل ایرانی: پس «آزموده را آزمودن خطاست!»
3-شاید برخی از کارشناسان پاسخ دهند که در کشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده شرکت های بیمه تخصصی در کنار شرکت های عمومی فعال هستند و همگی نیز موفق میباشند .!!!!!
در پاسخ این همکاران محترم باید گفته شود که در آن بازارها محور بازاریابی «کارگزاران بیمه» هستند که سبد سازی بیمه ای و توزیع ریسک ها توسط آنها صورت میپذیرد و در واقع در آن بازارها «کارگزار محوری» حاکم است و بر خلاف بازار بیمه در ایران که بعضا «کارگزار ستیزی» متداول میباشد، متاسفانه شرکت های بیمه در ایران دوست دارند قهرمان بلامنازع بازاریابی مستقیم ، صادر کننده بیمه نامه ها و ازریابی و پرداخت کننده خسارتها به تنهایی باشند که این امر موجب ستیز مداوم آنها با شبکه توزیع خدمات بیمه شده که امری غیر معقول است.!؟
در واقع از یکسو نگرانی بیمه مرکزی از حیث ناتوانی مدیریتی و بازاریابی شرکت های بیمه و ناتوانی در تفکیک ذخایر ریاضی و فنی کاملا منطقی و بجا است و چاره ای باید اندیشه شود و از سوی دیگر تصمیم جدید بیمه مرکزی بر فقط اعطای مجوز در یک شاخه به متقاضیان تاسیس شرکت های جدید بیمه نیز دچار مشکل قانونی و نقاط ضعف بازاریابی و دارای سابقه تجربه منفی گرفته شده در گذشته است.!!!!
اکنون شاید همکارانی بپرسند که «راه چاره چیست !؟»
پاسخ نگارنده به این پرسش اینست که یگانه راه حل منطقی برای رفع این معضل «تشکیل شرکت ملی بیمه اتکایی» است. با تشکیل چنین شرکتی شرکت های بیمه عمومی مکلف می شوند تا صد درصد ذخایر ریاضی خویش را در نزد این شرکت نگه داری کنند و آنها فقط صادر کننده بیمه نامه و دریافت کننده وجوه حق بیمه باشند.
این پیشنهاد با تکلیف دولت مبنی بر کاهش و واگذاری اتکایی از سوی بیمه مرکزی و نیز برنامه قبلی بیمه مرکزی برای تاسیس یک شرکت بیمه ملی اتکایی کاملا مطابقت دارد.
این پیشنهاد در صورتیکه با برنامه ریزی و سازماندهی مناسبی اجرایی شود میتواند مشکل موجود مطروحه را بطور ریشه ای حل نماید.
حاجی اشرفی ، کارشناس ریسک و بیمه
