چرا به این روز گرفتار شدیم؟

به گزارش بانک و صنعتبه نقل از روزنامه آرمان ملی ،برخی از کشورها خواستار یادگیری نحوه مدیریت کرونا در ایران هستند»، «اقدامات دولت در مقابله با ویروس کرونا افتخارآفرین است» و... همواره در طول یک سال گذشته صحبت های این چنینی مسئولان در شرایطی که کشور در شرایط عادی به سر می برد، شنیده می شد.

مثلا آیت ا... سید علم الهدی، امام جمعه مشهد به نقل از عصر ایران گفته است: «ایران بهترین مدیریت را در کل کره زمین در خصوص کرونا انجام داده» یا در روز 10 اسفند 99، وزیر بهداشت گفت: «جهان از مدیریت کرونا در ایران حیرت کرد.»

البته نگاه وزیر به آمار شیوع کرونا در آن روزها بود که به طور روزانه حدود هشت هزار نفر در یک روز به کرونا مبتلا می شدند و حدود 90 نفر جانشان را از دست می دادند. البته آن روزها ایران موج سوم و ترسناک کرونا در آبان 98 را پشت سرگذاشته بود و بعد از اینکه روزانه حدود 15 هزار نفر به کرونا مبتلا می شدند و بیش از 450 نفر جانشان را از دست می دادند، این صحبت های سعید نمکی که همراه با غرور فتح پیروزی بود، چندان نیز بیراه نبود.

اما شاید اگر مردم جهان بدانند که در اواسط بهمن 99، هیچ شهر قرمز کرونایی در کشور وجود نداشت و فقط چند شهر استان مازندران نارنجی بودند و در طول دو ماه گذشته چه اتفاقی رخ داده که در حال حاضر 257 شهرستان قرمز و 129 شهرستان نارنجی در کشور وجود دارد، بازهم انگشت حیرت به دهان می گیرد.

ستاد مقابله با کرونا که می توانست از تعطیلات نوروز، بیشترین بهره را برای اعمال قرنطینه بدون آسیب زدن به مشاغل و کسب و کارها ببرد، حالا با افزایش شهرهای قرمز، مجبور به اعمال محدودیت در فعالیت کسب وکارهاست اما حتی این محدودیت ها نیز راهگشا نیستند.

البته نباید از این موضوع به آسانی گذشت که سطح اعتماد عمومی میان مردم و دولت به کمترین میزان خود در چندین دهه گذشته رسیده، البته این امر بی ارتباط با تناقض گویی مسئولان و عملکرد آنها در خصوص حمایت از قشر آسیب پذیر جامعه و کسبه در اعمال محدودیت ها نیست و در روزهایی که دنیا برای مردم کشورشان واکسن کرونا را وارد می کنند، تجویز مسئولان برای مردم رعایت پروتکل های بهداشتی، زدن ماسک است. در حالی که ما هنوز درگیر واردات چند صد هزارتایی واکسن به کشور هستیم، برخی از کشور های همسایه گوی سبقت را ربوده‎ اند و بخش زیادی از جمعیت خود را در مقابل ویروس کووید 19 واکسیناسیون کرده‎ اند.

آمار ها نشان می‎دهد که در میان کشور های همسایه، امارات با واکسینه کردن بیش از 65 درصد جمعیت خود در صدر قرار گرفته است و پس از آن کشور های بحرین و ترکیه هستند که هر یک به ترتیب 17.5 درصد و 10 درصد از جمعیت خود را واکسیناسیون کرده ‎اند. همچنین قطر نیز 4.9 درصد، کویت 4.1 درصد و عربستان سعودی نیز بیش از 2 درصد جمعیت خود را ایمن کرده‎اند. این درحالی است که متاسفانه کشور ما با وجود تمام ظرفیت‎های موجود نتوانسته حتی یک درصد از مردم خود را واکسینه کند.

ارزانی مرگ در سیاسی شدن کرونا

این آمار درحالی منتشر می شود که مسئولان وعده می دهند که به زودی صادر کننده بزرگ واکسن کرونا خواهیم شد ولی، فعلا در حد یک شعار باقی مانده، از سوی دیگر برخی می خواهند از این آب گل آلود به نفع حزب و جریان سیاسی متبوع خود، ماهی بگیرد، درصورتی که همه می دانند مسئولان شوخی، شوخی شعار می دهند و مردم جدی جدی می میرند.

بر کسی پوشیده نیست با شعار و سیاسی کردن در شیوع بیماری اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و دود بی ثباتی به زودی به چشم همه خواهد رفت. همان طور که آمار مبتلایان روزانه نیز هر روز شکسته می شود و در حالی که در اوج موج سوم کرونا در آبان ماه 15 هزار مبتلا به کرونا شناسایی می شد، طبق آخرین آمار وزارت بهداشت از پنج شنبه (19 فروردین) تا جمعه (20 فروردین) 22 هزار و 478 بیمار جدید مبتلا به کووید19 در کشور شناسایی شد که 2567 نفر از آنان بستری شدند.همچنین در این مدت 155 بیمار جانشان را از دست دادند و مجموع جان باختگان کرونا در 14 ماه اخیر به 64 هزار و 39 نفر رسید.

کسی به فکر این روزها نبود

اما چرا به این روز گرفتار شدیم؟ شاید پاسخ به این سوال را بتوان در صحبت های مسئولان وزارت بهداشت جویا شد. زمانی که اعلام می شود بیش از 15 هزار بیمار که اکثرشان به کرونای انگلیسی مبتلا هستند، در ایام نوروز به سفر رفته اند، این شرایط چندان دور از زهن نیست. اما پاسخ این سوال را در گفت وگو با چند کارشناس بررسی کردیم.

علی کرمی، متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و فوق تخصص مهندسی ژنتیک می گوید: پاسخ بسیار ساده است و عدم مدیریت شرایط بحران سبب شد که کشور ما از شرایط «آبی» به قرمز برسد. ویروسی که امروز در کشور درحال چرخش و به کرونای جهش یافته انگلیسی مشهور است، با ویروس قبلی کاملا تفاوت دارد و قدرت انتشار آن 10 برابر بیشتر است. آنقدر این ویروس سریع منتقل می شود که مسئولان باید زودتر می دانستند که راهکاری موثرتر در مقابل این بحران جدی در نظر می گرفتند.

تناقض در سخن و عملکرد مسئولان همچنان وجود دارد و مسافرت ها و خریدهای نورزی و همان طور که وزیر بهداشت نیز به آن اشاره کرده بود، صف های طولانی مرغ، باعث شد نتوان کرونا را کنترل کرد. متاسفانه انتقال این ویروس از حالت آسانسوری به موشکی تبدیل شده است.

هنوز به پیک موج چهارم نرسیدیم

وی که پــیش از نــوروز 1400 نیــز در گفت وگو با همین رسانه هشدار داده بود که اگر برای نوروز جاده های کشور بسته نشوند و مسافرت ها آزاد باشد، ما به موج چهارم خواهیم رسید، می افزاید:متاسفانه مسئولان دائم از مدیریت جهانی در کنترل شیوع کرونا صحبت می کنند، ولی چه مدیریتی قادر است که در مدت یک ماه کشور را از شرایط آبی و زرد به قرمز مایل به سیاه تبدیل کند؟

هنوز پیک موج چهارم آغاز نشده و باید دو تا سه هفته از سیزدهم فروردین بگذرد و آن زمان باید دید چه فاجعه ای در کشور رخ خواهد داد. حالا مردم دنیا از شدت اپیدمی در ایران انگشت حیرت به دهان گرفته اند! البته اکثر شهرهای کشور ترکیه نیز کاملا قرمز است و هنوز ما پروازها به کشور ترکیه را شاهد هستیم.

این عوامل نشان می دهد به جای اینکه مردم را مقصر رعایت نکردن پروتکل ها بدانیم، باید سوءمدیریت ها را در این زمینه مقصر دانست. از دید بنده فقط با همکاری مدیران و مردم و حمایت از قشر آسیب پذیر جامعه می توان کرونا را مهار کرد.

پرواز به ترکیه، مقصر رسانه ها هستند!

با بررسی شرایط چند ماه گذشته نیز می توان به این نتیجه رسید که همان اتفاقی که در آغاز شیوع کرونا در کشور به وقوع پیوست و پروازهای مستقیم به چین و شهر ووهان انجام می شد، حالا نیز پروازها به کشور ترکیه با وجود هشدارها و فریادهای وزیر بهداشت همچنان ادامه دارد.

در روز 14 فروردین و با وخیم شدن شرایط کشور ترکیه، وزیر بهداشت طی نامه ای به قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا خواستار توقف تمام پروازها و همچنین ترددهای مرزی میان ایران و ترکیه شد، اما چند روز بعد مسئولان اعلام کردند که مسافرت به ترکیه از طریق پروازها ممنوع است. حتی روز گذشته مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی گفت: «هیچ محدودیتی برای دیگر مسافران وجود ندارد درواقع اگر مسافری بدون تور اقدام به مسافرت به این کشور کند، مانعی وجود ندارد.»

سامانی در مورد سایر پروازها نیز تصریح کرد:«در حال حاضر تمام پروازها به کشورهای خارجی پابرجاست و هیچ ممنوعیتی وجود ندارد.» در این میان معاون هماهنگی وزارت کشور موضوع سفر به ترکیه را جوسازی های رسانه ای دانست و با یادآوری لغو کل تورهای ترکیه بر اساس مصوبه کمیته امنیتی انتظامی ستاد ملی مدیریت کرونا که از سوی وزیر کشور به رئیس جمهور و رئیس ستاد ملی مدیریت کرونا پیشنهاد شد و با دستور صریح رئیس جمهوری محترم مورد موافقت قرار گرفت، تداوم فضاسازی و جوسازی رسانه ای و هجمه به دستگاه های مسئول به این بهانه را نمونه بارز بی اخلاقی رسانه ای برشمرد! این گفته در شرایطی مطرح می شود که برخی آژانس داران گردشگری می گویند: «آنچنان که تصور می شود تور گردشگری برای ترکیه وجود ندارد که لغو یا ممنوع شود!.»

در این رابطه محمد زاهدی اصل، استاد مددکاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در رابطه با تناقض ها و سفر به ترکیه می گوید: متاسفانه دوباره تجربه ای ناخوشایند مانند عدم لغو پروازها به کشور ترکیه داشتیم و هنوز مسئولان از آن تجربه تلخ عبرت نگرفته اند. به رغم تاکید دلسوزان جامعه بر قطع سفرهای خارجی به ویژه پرواز های بین ایران و چین در اوایل سال 1399 و تکرار این خطا در حال حاضر (در رابطه با برقراری پروازهای بین ایران و ترکیه با توجه به تایید مسئولان از انتقال ویروس جهش یافته انگلیسی از استانبول به تهران) که به گسترش و همه گیری ویروس نوع جدید جهش یافته منجر شد به نحوی که در هفته جاری طبق اعلام مسئولان بهشت زهرا ، مرگ و میر در تهران به سه برابر و تعداد مبتلایان روزانه به بیش از 20 هزار نفر افزایش یافته است در حالی که تعداد قابل توجهی از مبتلایان ، به دلایل مختلف بیماری خود را کتمان می کنند. وی در ادامه افزود:باید هر چه سریع تر سفرهای بین شهری و به خصوص برای سفرهای خارجی محدودیت های جدی ایجاد و به صورت عاجل پروازهای به مقصد و مبدا استانبول لغو شود.

بازهم صف مرغ و مردم مقصر هستند

موضــوع گردشگری نوروزی نیز به همین شکل مدیریت شد و در شرایطی که وزارت بهداشت، مخالف صد در صدی آزاد نمودن سفرهای نوروزی بود، دولت با همکاری وزارت میراث فرهنگی بر «سفرهای هوشمند و سالم» تاکید نمود.

روز گذشته نیز سعید نمکی در نامه به معاونان خود نوشت:«افزایش بستری ناشی از بی توجهی های قبل از سفرها به خصوص بازارهای شلوغ، صف های طولانی و درهم فشرده مرغ و غیره است و افزایش تصاعدی موارد سرپایی حاکی از اثرات سفرهای نوروزی است.» مقصر تمام این اتفاقات را مسئولان مردم دانستند و مدعی شدند که انتخاب مردم مبنی سفر در تعطیلات و افزایش 95درصدی سفرهای نوروزی نسبت به سال گذشته باعث شده است تا این شرایط وحشتناک در ایران به وجود بیاید و موج کرونای انگلیسی در کشور شروع شود.

اما برخی از تصمیم گیری که قبل از شروع نوروز 1400، در ایجاد موج چهارم بی تاثیر نبودند، مسعود مردانی، کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا در توضیح کوتاه می گوید: «همیشه مردم مقصر نیستند، بخشی دیگر از مسأله هم به تصمیم گیری ها و خستگی مردم برمی گردد. ما در ستاد علمی کرونا مجری نیستیم و فقط پیشنهاد می دهیم، در بخش اجرائی ستاد کرونا این تصمیم گیری ها با پیشنهادات اجرا می شوند. اینجا هم برخی از پیشنهادات ما اجرائی شد و بخشی دیگر اصلا اجرائی نشد.

ستاد علمی پیشنهاد داده بود که اصلا اجازه ای به برقراری سفرها داده نشود، اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد و سفر کردن آزاد بود و همه مسافرت کردند. هر آدم عاقلی می داند که وقتی بیماری در حال کنترل است، اینکه بگویند همه چیز آزاد است و می توانید سفر کنید شرایط را به هم می زند.»

همه این عوامل بخش کوچکی از مدیریت کرونا در 13 ماه اخیر است با این تفاوت که کشور در آستانه یک بحران جدی قرار گرفته و به اعتقاد عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا، «در صورتی که مسئولان سریعا اقدام کنند و تصمیمات جدی بگیرند شاید بتوانیم جلو پیشروی کرونا را بگیریم تا از مرحله قرمز به مرحله سیاه کرونایی نرسیم.اگر روند فعلی پیش رود، ممکن است در شهرهای قرمز به وضعیت سیاه هم برسیم.»

حمید عمادی، با بیان اینکه مرگ و میر ناشی از کرونا حالا حالاها و حداقل تا دو سه هفته آینده سه رقمی خواهد ماند، افزود: «کادر بهداشت و درمان واقعا دیگر خسته اند. نمی دانید در بیمارستان ها چه وضعیت بدی حاکم است. پیشنهاد ما این است که در شهرهای قرمز مانند تهران تعطیلی ها و ممنوعیت های جدی اعمال شود و باید این اتفاق بیفتد.»