به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت , پیش از برجام به دلیل محدودیت‌های شدید مالی مشکلات فراوانی پیش روی ایران برای دریافت پول حاصل از فروش نفت وجود داشت و ناچار بود با استفاده از روش‌های مختلف این پول را دریافت کند؛ اما پس از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)؛ پول حاصل از فروش نفت دریافت می شود؛ آن هم بدون مشکل.
مردادماه 94؛ زنگنه در مجلس
چرا دریافت پول فروش نفت خام از 30 روز به 90، 180 و 270 روز افزایش یافته است؟ پرسشی که نادر قاضی پور، نماینده مجلس شورای اسلامی مردادماه پارسال (94) از بیژن زنگنه، وزیر نفت می پرسد و وی برای پاسخ به مجلس می رود. «زمانی که دریافت پول فروش نفت به صورت گشایش اعتبارات اسنادی (ال سی) بود، 30 روزه می‌توانستیم پول فروش نفت را دریافت کنیم که این موضوع هم در منطقه متعارف بود، اما به دلیل تحریم‌ها ناچار شدیم از روش‌های دیگری برای دریافت پول فروش نفت استفاده کنیم.»
زنگنه در آن جلسه گفته بود: «به همین دلیل ناچار شدیم زمان دریافت پول فروش نفت را تا 90 روز افزایش دهیم؛ اما این که گفته می شود این دوره 180 روزه یا 270 روزه است، چنین چیزی نیست و صحت ندارد.»
با این حال اگر شر تحریم‌ها به وضع کنندگان آن بازگردد دریافت پول حاصل از فروش نفت خام به روال عادی خود بر می‌گردد؛ اینها سخنانی بود که وزیر نفت در آن جلسه گفته بود؛ شر تحریم ها بالاخره از سر ایران برداشته شد.
بازگشت دلارهای نفتی به کشور
بعد از اجرای برجام همه نگاهها به سمت نفت برگشت؛ پول هنگفتی از درآمدهای نفتی در حساب شرکتهای خارجی بود و نمی شد به سادگی از آن گذشت؛ وزارت نفت هم پیش از برجام مذاکره با شرکتهای خارجی را برای پس گرفتن پول نفت آغاز کرده بود تا به محض اجرای برجام، دلارهای نفتی به ایران برگردند.
با این که عده ای می گویند ایران برای دریافت پول نفت خود مشکل دارد، اما علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت این مسئله را رد می کند و به مسدود شدن پول حاصل از فروش محمولههای نفت خام ایران در بانکهای کشورهای خریدار نفت اشاره می کند و می گوید: «پس از برجام ارز حاصل از فروش نفت خام به طور مستمر دریافت می شود و مانند گذشته این پول در بانکهای کشورهای خریدار نفت مسدود نمی شود.»
اکنون همه ارز حاصل از صادرات نفت خام، به ایران تحویل داده می شود و مشتریان نفت ایران پول نفت را کامل پرداخت می کنند، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران هم تاکید می کند که همه مطالبات ایران از خریداران نفت خام در دوران تحریم وصول شده است.
فرآیند دریافت پول نفت
حمید قنبری، معاون رئیس دایره تحقیقات، دعاوی و قراردادهای بین‌المللی بانک مرکزی درباره فرآیند دریافت پول نفت به شانا می گوید: بانک مرکزی در برخی کشورهای جهان دارای حساب است که پول نفت به آن واریز می شود و در صورتی که بانک مرکزی در کشوری که به آن نفت فروخته است حساب نداشته باشد برای دریافت پول مقدماتی را فراهم می کند تا پول نفت به کشورهای که دارای حساب است واریز شود.
وی ادامه می دهد: بانک مرکزی به محض واریز پول نفت، آن را به ریال تبدل می کند و پس از اختصاص 14,5 شرکت ملی نفت ایران بقیه را به حساب خزانه کشور واریز می کند.
پویا جبل عاملی، کارشناس پولی و بانکی بانک مرکزی هم در این زمینه به شانا می گوید: هم اکنون مشکلی برای دریافت پول نفت وجود ندارد، پول حاصل از فروش نفت یا به حساب شرکت ملی نفت ایران در کشورهای مختلف واریز می شود یا به حساب بانک مرکزی.
وی می گوید: اگر به حساب شرکت ملی نفت ایران واریز شود، این پول در داخل کشور به حساب بانک مرکزی ریخته و معادل آن ریال به شرکت نفت و خزانه داده می شود، چنانچه هم به حساب بانک مرکزی واریز شود معادل ریالی آن در اختیار شرکت ملی نفت ایران و خزانه قرار داده می شود.
چرا دنبال مشکل می گردیم!
تاکید وزیر و مدیران بلندپایه کشور حاکی از آن است که ایران هیچ مشکلی برای دریافت پول حاصل از فروش نفت ندارد و شرکتهای اروپایی خریدار نفت ایران از طریق سه بانک اروپایی پول نفت خود را به یورو پرداخت می کنند و شرکتهای آسیایی نیز طبق روال گذشته پول نفت خود را می پردازند.
امیرحسین زمانی نیا، معاون امور بینالملل و بازرگانی وزیر نفت هم برای چندمین بار به ابهامهای فراوانی که برای دریافت پول نفت وجود داشت، پاسخ می دهد: «ایران برای دریافت عواید فروش نفت هیچ مشکلی ندارد و پول حاصل از فروش نفت به حساب بانک مرکزی واریز می شود.»
در حالی که مسئولان دولت به طور مستمر و دائم اعلام می کنند که مشکلی برای دریافت پول حاصل از فروش نفت وجود ندارد که اگر داشت دولت بیش از هر شخص حقیقی و حقوقی نسبت به این مسئله حساس بود، این مسئله جای سوال دارد که چرا هر بار تاکید می شود که این مشکل وجود دارد.
صادرات نفت خام ایران هم اکنون به 2 میلیون و 440 هزار بشکه در روز و تولید نفت نیز به مرز چهار میلیون بشکه رسیده است؛ این ارقام در پنج ماه نخست سال 92 به ترتیب یک میلیون و 2 میلیون و 700 هزار بشکه در روز بوده است.
