پرواز نرخ ایرلاین ها از باند کرونا

در کنار صنایع مختلفی که از گزند شیوع این ویروس همه گیر در امان نماندند، شرکت های هواپیمایی نیز با خسارات زیادی روبرو شدند. چراکه به دنبال محدودیت های ایجاد شده مسافران ایرلاین ها به شدت کاهش یافت و از سوی دیگر با وجود تحریم ها هزینه نگهداری و تجهیز هواپیماها نیز افزایش یافت. حمایت از صنایع مختلف در شرایط سختی که شیوع گسترده این بیماری برای بخش های مختلف کشور ایجاد کرده، مطالبه ای به حق است اما این حمایت باید از جانب دولت صورت گیرد.

اما در اواخر مهر ماه سال جاری، دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی از افزایش نرخ پروازهای داخلی خبر داد که بر اساس این دستور العمل قرار بر این شد تا به صورت میانگین قیمت بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی 50 تا 80 درصد افزایش یابد. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که قیمت بلیت هواپیما در خرداد ماه نیز افزایش یافته بود. اما با این وجود مجددا انجمن شرکت های هواپیمایی با انتشار جدول نرخنامه ای جدید قیمت بلیت هواپیما را از آبان ماه افزایش داده و براساس این جدول، نرخ پروازهای داخلی از حداقل 491 هزار تومان تا حداکثر دو میلیون و 674 هزار تومان تعیین شده بود.

انجمن شرکت های هواپیمایی رعایت پروتکل های ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر استفاده حداکثر 60 درصد از ظرفیت هواپیماها به منظور رعایت فاصله گذاری اجتماعی در کابین پرواز را یکی از دلایل افزایش قیمت بلیت هواپیما تلقی کرد. از سوی دیگر افزایش نرخ ارز تا حدود 30 هزار تومان و تامین تجهیزات هواپیما از دیگر دلایلی بود که به منظور افزایش قیمت بلیت ایرلاین ها به میان آمد.

نمایندگان مجلس قول ورود جدی به منظور جلوگیری از اجرای این تصمیم را دادند.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی به ویژه اعضای کمیسیون عمران مجلس از همان روز اول مخالفت خود را با این تصمیم اعلام کرده و قول ورود جدی مجلس به منظور جلوگیری از اجرای این تصمیم را دادند.

غلامرضا شریعتی به عنوان یک عضو از کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با ایسنا، ضمن ابراز مخالفت با اجرای این تصمیم بیان کرد: کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی یقینا مخالف افزایش قیمت بلیت هواپیما می باشد، چرا که افزایش قیمت بلیت پروازها هیچ مبنای منطقی ندارد. در طول سال های گذشته نرخ بلیت ایرلاین ها سالی یکبار و در چارچوب قانون و با مجوزهای لازم صورت گرفته است و در سال جاری نیز یکبار افزایش قیمت داشته ایم و لذا اکنون هیچ مبنای منطقی برای افزایش مجدد قیمت ها وجود ندارد.

نماینده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: این که به بهانه های مختلف نظیر به حداقل رساندن ظرفیت هواپیما برای رعایت پروتکل های بهداشتی یا تامین هزینه های دلاری نگهداری از هواپیماها، تقاضای مجدد افزایش قیمت ها مطرح شود قابل قبول نیست. کماکان نظارت ها نشان می دهد که ظرفیت هواپیماها پر است و توجهی به پروتکل ها نیز در این حوزه نمی شود. هیچ توجیه منطقی برای افزایش قیمت ها وجود ندارد. اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی اجازه افزایش افسارگسیخته قیمت ها را بدون هیچ مبنای منطقی نمی دهد. امروز همه کسب و کارها تحت تاثیر ویروس کرونا لطمه دیده اند. نمی توان ضرر و زیان ایرلاین ها را نیز از جیب مردم جبران کرد.

اسماعیل حسین زهی از دیگر اعضای کمیسیون عمران مجلس در واکنش به این تصمیم، بیان کرد: افزایش قیمت ‎بلیت هواپیما اقدامی نامعقول و به دور از مبنای منطقی است، ‎کمیسیون عمران مجلس در خصوص این موضوع ورود جدی خواهد داشت.

محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز بلافاصله در واکنش به اتخاذ این تصمیم، اعلام کرد: ‎وزیر محترم ‎راه شهرسازی را به‎ کمیسیون عمران دعوت خواهیم کرد تا مخالفت مجلس و نارضایتی مردم از افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی را اعلام کنیم. نرخ های جدید نه تنها راهگشا نیست بلکه منجر به محرومیت قشر زیادی از مردم از خدمات پروازی و زیان بیشتر شرکت های هواپیمایی خواهد شد.

اعضای کمیسیون عمران مجلس از ابتدا تاکید داشتند که اتخاذ این تصمیم هیچ جایگاه قانونی نداشته و اجازه جبران ضرر و زیان ایرلاین ها از جیب مردم را نخواهند داد.

پس از انتشار این اخبار در رسانه ها رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: بر اساس جلسات برگزار شده، قرار است افزایش قیمت بلیت هواپیما تا هفته آینده متوقف شود و در طول این روزها بررسی های بیشتری داشته باشیم. مقرر شده تا ایرلاین ها در جلسه ای با حضور وزیر راه و شهرسازی، اعضای کمیسیون عمران شرکت کنند و ضمن ارائه صورت های مالی شان در بازه زمانی سال های 1397، 1398 و نیمه سال جاری درباره هزینه های افزایش یافته شان صحبت کنند.

تورج دهقان زنگنه تاکید کرد: در جلسات پیش رو مقرر شده بررسی بیشتری درباره هزینه هایی که ایرلاین ها از نظر ارزی صرف می کنند انجام شده و راهکاری برای جبران آن ها بیاندیشیم.

وزیر راه و شهرسازی همچنین با اشاره به رد درخواست افزایش قیمت بلیت هواپیماها اعلام کرد: برای تعیین نرخ نهایی افزایش قیمت ها با توجه به لزوم رعایت حداکثر 60 درصدی ظرفیت هواپیماها از اول آبان 1399 و نوسان های قیمتی و اقتصادی، خواستار ارائه صورت های مالی حسابرسی شده در سال 1397 و 1398 و شش ماهه نخست 1399 به سازمان هواپیمایی کشوری شد تا بر اساس بررسی های مالی دقیق، تصمیمات لازم برای حمایت از ایرلاین ها گرفته شود و تسهیلات لازم برای برون رفت از شرایط حاکم اتخاد شود.

وی خاطرنشان کرد: با بررسی هایی که سازمان هواپیمایی کشوری با همکاری انجمن شرکت های هواپیمایی انجام می دهد به زودی نرخ های جدید اعلام خواهد شد.

علی رغم مخالفت وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، نرخ بلیت ایرلاین ها در مسیرهای داخلی افزایش یافت. افزایش قیمت بلیط هواپیما در کنار ضررهایی که با شیوع ویروس کرونا به صنعت گردشگری کشور وارد شد، ضربه ای دیگر را به این حوزه وارد کرد. وزیر گردشگری و میراث فرهنگی نیز طی نامه ای به وزیر راه و شهرسازی خواستار لغو اجرای این تصمیم شد.

کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز چندین جلسه پیرامون این موضوع با حضور نمایندگان سازمان هواپیمایی کشوری، ایرلاین ها و نمایندگان دفاتر مسافرتی و گردشگری برگزار کرد و در نهایت مجوز افزایش 10 درصدی نرخ بلیت را به ایرلاین ها داد. اما برگزاری این جلسات و ادعای تلاش از سوی مسئولان امر برای ممانعت از افزایش چشمگیر قیمت بلیت ها تاثیر چندانی بر روی نرخ ها نداشت.

نرخ بلیت ایرلاین ها به پرواز خود ادامه داد و حتی در برخی از مسیرها افزایش بیش از 60 درصد را رقم زد. در کنار این افزایش قیمت ها برخی از ایرلاین ها حتی از اجرای تعهد خود مبنی بر استفاده حداکثری از 60 درصد ظرفیت پروازها نیز سرباز زده و نسبت به فروش بلیت برای تمام صندلی ها با نرخ افزایش یافته اقدام کردند.

مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی مجددا در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به ضرورت برخورد با گران فروشی ایرلاین ها، بیان کرد: یکی از دغدغه های جدی این روزهای مردم، گرانی های افسارگسیخته ای است که هر از چندگاهی در حوزه های مختلف اتفاق می افتد. متاسفانه این روزها نیز شاهد افزایش 150 درصدی قیمت بلیت پروازها در ایامی هستیم که حتی پیک سفرها را نداریم و این افزایش قیمت واقعا جای سوال دارد.

وی در ادامه اظهار کرد: به دلیل عدم نظارت در مجموعه وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری شاهد این روند بوده و ما در چندین جلسه در کمیسیون عمران این موضوع را دنبال کردیم و تاکید شد که ایرلاین ها حق افزایش قیمت ندارند. اما باتوجه به شرایط موجود تنها مجوز افزایش 10 درصدی قیمت ها برمبنای قیمت پایه برج 3 داده شد. اما این روزها شاهد افزایش 150 درصدی قیمت ها هستیم و توجیه آقایان این است که کف قیمت ها برداشته شده است.

نماینده مردم اهواز در مجلس تصریح کرد: درست است که ایرلاین ها باتوجه به تحریم ها و شیوع کرونا شرایط سختی را پشت سر می گذارند اما این وظیفه دولت و حاکمیت است که از آنان حمایت کند. نمی توان با توجیه اینکه فقط پولدارها سوار هواپیما می شوند قیمت ها را بالا برد و قشر اعظمی از جامعه را محروم کرد.

یوسفی در ادامه تاکید کرد: خیلی از مردم برای انجام سفرهای کاری و یا درمانی مجبور به استفاده از هواپیما هستند. نگرانی ما از این است که در ایام پیک افزایش قیمت ها چند برابر شود. بنده سوالی را از وزیر راه و شهرسازی در این زمینه مطرح کرده و قطعا این موضوع را دنبال خواهیم کرد. متاسفانه به دلیل سوء مدیریت ها همیشه آسان ترین مسیر که افزایش قیمت و فشار به مردم است از سوی برخی از مسئولان برگزیده می شود.

در نهایت علی رغم پافشاری نمایندگان مجلس تغییر چندانی بر روی قیمت های اعمال شده از سوی شرکت های هواپیمایی صورت نگرفت.در نهایت علی رغم پافشاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی به منظور ممانعت از افزایش چشمگیر نرخ پروازها، تغییر چندانی بر روی قیمت های اعمال شده از سوی شرکت های هواپیمایی صورت نگرفت.با افزایش نرخ بلیت پروازها محدودیتی برای استفاده از ناوگان هوایی ایجاد شده و شاهد نوعی انحصار برای اقشار مرفه جامعه هستیم.

در کنار افزایش نرخ بلیت پروازها، زمزمه هایی از افزایش 25 درصدی نرخ بلیت قطار نیز به میان آمد و بررسی های میدانی نیز بیانگر افزایش نرخ بلیت قطار می باشد.

چندین تن از اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی به این موضوع نیز واکنش نشان داده و تاکید کردند که افزایش قیمت در حوزه حمل و نقل ریلی قابل قبول نیست.

مجتبی یوسفی در گفت وگو با ایسنا در این زمینه، بیان کرد: ما نباید نقش حاکمیت در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها را فراموش کنیم. اینکه دولت اعم از وزارتخانه ها و مسئولان متولی هر حوزه در موضوعاتی که باید تصمیم گیری کنند، منفعل عمل کرده و یا صرفا دنباله رو تصمیات می شوند، قابل قبول نیست. اینکه عده ای فقط تماشاچی باشند این پیام را به افرادی که تمایلی به تبعیت از قانون ندارند القا می کند تا هرطوری که می خواهند رفتار کنند.

وی در ادامه اظهار کرد: خروجی این عملکرد باعث شده تا هر روز شاهد گرانی یک خدمات یا یک کالا باشیم که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در زندگی مردم اثرگذار است. در حوزه حمل و نقل عمومی نیز این وضعیت حاکم است. افزایش قیمت بلیت هواپیما و قطار یا حاکی از این است که یا وزارتخانه در تصمیم گیری ها نقش نداشته و منفعل عمل می کند یا بدتر اینکه وزارتخانه تصمیم گیری کرده ولی اعلام نمی کند.

نماینده مردم اهواز در مجلس تصریح کرد: ما قبول داریم که افزایش نرخ ارز و شیوع بیماری کرونا بر روی صنعت حمل و نقل تاثیر گذاشته و آن ها را با مشکل روبرو کرده است اما ما نباید همیشه کوتاه ترین راه را انتخاب کرده و سریع دست در جیب مردم کنیم. این روش مدیریتی نیست. متاسفانه به جای اصلاح فرآیندها و بهره وری صحیح به سراغ افزایش قیمت می رویم. این تصمیمات غیر کارشناسی باعث شده تا استفاده از حمل و نقل عمومی از چرخه زندگی مردم حذف شود.

وی در ادامه تاکید کرد: امروز اگر یک خانواده چهار نفره که درآمد متوسطی نیز دارد بخواهد یک سفر با هواپیما داشته باشد باید حقوق یک ماه خود را فقط برای بلیط بپردازد. کجای این امر با استانداردهای زندگی سازگار است. این امر مردم را سوق می دهد تا از خودروهای شخصی خود استفاده کنند که منجر به افزایش مصرف بنزین و آلودگی های زیست محیطی می شود.

یوسفی با تاکید بر اینکه افزایش قیمت در حوزه صنعت ریلی و هوایی قابل قبول نیست، بیان کرد: این وظیفه دولت است که از صنعت حمل و نقل حمایت کند. ما شاهد هستیم که در کشورهای اروپایی شیوع کرونا آسیب جدی به این صنعت وارد کرده است اما در آنجا نیز این دولت است که هم از مردم و هم از صنایع مختلف حمایت می کند. افزایش قیمت در حوزه صنعت ریلی و هوایی باعث می شود تا مردم قدرت خرید خود را از دست داده و با کاهش تقاضا در این حوزه مواجه می شویم که خود این امر به ضرر شرکت ها است.

این عضو کمیسیون عمران مجلس افزود: افزایش قیمت بلیت هواپیما امروز منجر به کاهش تقاضا در این حوزه شده است که خود به ضرر ایرلاین ها است. این رویه در صنعت ریلی هم این تاثیر را خواهد گذاشت. افزایش قیمت در صنعت ریلی منجر به فشار به اقشار مختلف جامعه می شود و قطعا ما این موضوع را در مجلس دنبال خواهیم کرد تا جلوی آن را بگیریم.

محمد رضا رضایی کوچی رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز در گفت وگو با ایسنا در واکنش به این موضوع، بیان کرد: مساله این است که اگر قصد داریم بار مسافر را از جاده ها به سمت قطار ببریم باید برای مردم جاذبه ایجاد کنیم و در گام اول باید از نظر اقتصادی برای مردم به صرفه باشد تا آنها شبکه ریلی را ترجیح دهند اما افزایش قیمت بلیت قطار منجر به هدایت مسافر از حوزه ریلی به سمت جاده ها می شود.

در پی انتقاد نمایندگان مجلس به افزایش یافتن قیمت بلیت قطار، رئیس انجمن صنفی شرکت های حمل ونقل ریلی اعلام کرد: قیمت بلیت قطار افزایش پیدا نکرده است و تنها 25 درصد از قیمت بلیت صندلی های خالی را از مسافران دریافت می کنیم. پیش از این چنین قانونی وجود داشت که اگر مسافری صندلی خالی را کنارش بخواهد باید صد درصد پول بلیت آن را پرداخت کند. در شرایط کنونی شیوع ویروس کرونا دولت از حوزه ریلی خواست تا قانون 50 درصد را برای پذیرش مسافر در کوپه ها اجرا کنند و در این راستا با توجه به اینکه دولت هیچ حمایتی از ما نکرد، درخواست دادیم تا مسافران 50 درصد بلیت صندلی های خالی را پرداخت کند.

وی افزود: پس از پیگیری های فراوان مصوب شد تا مردم تنها 25 درصد از این هزینه را پرداخت کنند که البته این هزینه های اضافه برای مسافرانی اعمال می شود که در کوپه هایی با صندلی خالی هستند اما خانواده هایی که با هم سفر می کنند می توانند کوپه هایی به اندازه تعداد خودشان تهیه کنند تا مشمول این قانون نشوند.

رئیس انجمن صنفی شرکت های حمل ونقل ریلی با اشاره به دلایل اتخاذ این تصمیم، تصریح کرد: شیوع ویروس کرونا، افزایش نرخ ارز و تورم هزینه های عملیاتی شرکت های حمل و نقل ریلی را چند برابر افزایش داده اند در حالی که دولت هیچ گونه منابعی برای جبران این هزینه ها به شرکت های ریلی در نظر نگرفته اند و حتی تسهیلات کرونایی که تقریبا به همه بخش ها اختصاص پیدا کرده است، تاکنون به حوزه ریلی پرداخت نشده است.

وی با اشاره به مشکلات شرکت های حمل و نقل ریلی، افزود: شرکت های حمل ونقل ریلی در شرایط کنونی در آستانه توقف فعالیت قرار دارند و نگرانی های آنها برای سال های آتی بیشتر و بیشتر می شود. چراکه در سال جاری مجموعه حمل نقل ریلی بالغ بر یک هزار و یکصد میلیون دیده است و حتی توان خرید نیازهای خود را برای سال های بعدی ندارد. بنابر این در شرایطی که دولت هیچ کمکی به حمل نقل ریلی نکرده است. شرکت های این حوزه نمی توانند از جیب خودشان هزینه های اضافی را پرداخت کنند و بیشتر از این زیان ببینند چراکه تنها درآمد شرکت های حمل و نقل ریلی، بلیت قطارهایی است که آنها می فروشند.

همان طوری که در ابتدای این گزارش تاکید شد، شیوع ویروس کرونا فعالیت صنوف مختلف را تحت تاثیر قرار داده و هر بخشی به نوبه خود متضرر شده است. اما افزایش قیمت خدمات برای جبران خسارات و حفظ فعالیت صنعت حمل و نقل هوایی و ریلی کشور تنها فشار را بر مردم جامعه افزایش داده و حتی این خدمات را از دسترس قشر متوسط و ضعیف جامعه دور می کند.