اوایل امسال طرح تولید و تامین مسکن با هدف احداث سالیانه یک میلیون واحد به تصویب مجلس رسید. در ادامه، سید ابراهیم رئیسی ـ رییس جمهور منتخب دوره سیزدهم ـ وعده داد که احداث چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال را محقق می کند. سپس 22 تیرماه 1400 اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه تا 8 سال آینده باید سالانه حداقل یک میلیون واحد مسکونی احداث شود، گفت: اقدام دیگر کمیسیون عمران مجلس برای کنترل بازار مسکن پیگیری طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی به دو وزارتخانه مسکن و شهرسازی و حمل و نقل و لجستیک است.
موضوع تلفیق وزارت راه و ترابری با وزارت مسکن از جریان یک استیضاح در سال 1389 در دولت احمدی نژاد شروع شد؛ زمانی که مجلس قصد داشت حمید بهبهانی را استیضاح کند و او در مجلس حاضر نشد. به دنبال آن مجلس به استیضاح وزیر راه و ترابری وقت رای مثبت داد و رییس دولت قبل نیز در واکنش به این مساله برای هر دو وزارتخانه راه و ترابری و مسکن، یک سرپرست معرفی کرد و به نوعی این دو وزارتخانه در هم ادغام شدند. سپس عنوان "وزارت راه و شهرسازی" را به خود گرفت که این روند تا کنون هم ادامه دارد.
بر اساس طرح جامع مسکن باید سالیانه حدود یک میلیون واحد مسکونی در کشور احداث شود اما طی سال های اخیر این میزان از 300 تا 400 هزار واحد فراتر نرفته است. برخی کارشناسان از دلایل افت ساخت و ساز را بی توجهی وزارت راه و شهرسازی، تعدد مسئولیت ها در حوزه راه و تحت تاثیر قرار گرفتن حوزه مسکن در این فرآیند می دانند. وزارت راه و شهرسازی 15 معاونت و زیرمجموعه دارد که فقط یکی از آنها تحت عنوان «معاونت مسکن و ساختمان» به طور مستقیم در حوزه مسکن فعالیت دارد. سایر زیرمجموعه ها یا به طور مشخص مربوط به حوزه های راه و ترابری است یا مثل شرکت عمران شهرهای جدید در هر دو حوزه راه و مسکن فعالیت دارد.
اما محمد اسلامی ـ وزیر راه و شهرسازی ـ نیز همانند عباس آخوندی با تفکیک مسکن از راه مخالف است. او 27تیرماه 1400 در این خصوص گفت: افرادی که به تفکیک دامن بزنند خدمتی به وزارتخانه نخواهند کرد. هم اکنون زیرساخت های حمل و نقل وعمران و شهرسازی با هم آمیخته شده اند و در راستای وظایف هم نقش آفرینی می کنند. تفکیک وزارتخانه ها سبب به تاخیر افتادن تمامی وظایف این بخش ها می شود. همچنین هم اکنون تمامی زیرساخت های شهری با هم همخوانی دارند و بنابراین 100 درصد مخالف تکفیک وزارتخانه هستم.
با این که گفته می شود بعضی افراد در دولت به طور جد خروج از رکود بخش مسکن را به عنوان بخش پیشرو و اشتغال زا دنبال می کنند و به همین دلیل موافق بحث انتزاع هستند، جدایی پیکره راه از مسکن مخالفانی هم دارد؛ مخالفانی که معتقدند به دلیل نگاه جزیره ای در دو حوزه راه و مسکن که قبلا وجود داشت، خطوط جاده ای و ریلی بعضا ده ها کیلومتر با شهر فاصله داشتند که در این دوره آن رویکرد اصلاح شده است.
برخی انبوه سازان از موافقان پر و پا قرص انتزاع وزارت راه و شهرسازی هستند. فرشید پورحاجت دبیر کانون انبوه سازان می گوید: وزارت راه و شهرسازی در طول این سالیان ادغام نتوانسته نقش خود را به عنوان یک نهاد مدیریتی در حوزه ساخت و ساز به خوبی ایفا کند و مشکل خانه دار نشدن مردم و گرانی مسکن نیز به همین موضوع باز می گردد.
به گفته وی بهترین پیشنهاد در شرایط فعلی این است که وزارت راه و شهرسازی مجددا به دو وزارتخانه مسکن و شهرسازی و راه و ترابری تفکیک شود تا به تاسی از این تفکیک مردم صاحب مسکن شوند.
حال باید ببینیم در آستانه تغییر دولت و آمدن سید ابراهیم رئیسی به عنوان رییس جمهور سیزدهم آیا پیگیری چهار ساله نمایندگان و برخی فعالان صنعت ساختمان برای جدایی مسکن از راه به نتیجه می رسد یا باز هم از دستور کار خارج می شود.
