نقش شورای فقهی صنعت بیمه در اجرایی سازی تکافل در کشور

به گزارش بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل پژوهشکده بیمه، از زمان برگزاری اولین جلسه شورای فقهی در تاریخ 7 شهریور 1401 تا کنون 20 جلسه این شورا در تهران (پژوهشکده بیمه) و قم برگزار شده است.

«نظام سازی فقه امامیه در دوران معاصر و تاکید بر انطباق تصمیمات و مصوبات بیمه ای براساس موازین شرعی و فقه جعفری»؛ «سیاستگذاری فعالیت های شورای فقهی»؛ «مطالعه تکافل در کشورهای در حال اجرا با نگاه توصیفی، تحلیلی و رویکرد انتقادی نسبت به عقود مورد استنادمانند وکالت، مضاربه، هبه، وقف و...»؛ «بررسی آیین نامه اجرایی تکافل شرکت بیمه اتکایی ایران معین»؛ «بررسی آیین نامه اجرایی تکافل شرکت بیمه سرمد»؛ «بررسی آیین نامه اجرایی تکافل شرکت بیمه اتکایی امین»؛ «طراحی برگزاری نشست ها و کرسی های علمی در خصوص جایگاه عقود در تکافل مبتنی بر فقه شیعه»، «جمع بندی گزارش شورای فقهی بیمه» و «تبیین مدل اجرایی الگوی تکافل بر اساس دیدگاه امام خمینی (ره) در کتاب تحریر الوسیله» از مهمترین موضوعات مطرح شده در جلسات شورای فقهی صنعت بیمه می باشد.
بر پایه این گزارش، شورای فقهی بیمه در بررسی های مقدماتی دو نوع عقد را برای تکافل در جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می نماید؛ اول عقد صلح که عقدی لازم است و می تواند دست تکافل گذار و تکافل پذیر را در ابعاد گسترده تکافل برابر با صلحی که انجام می شود باز بگذارد و دوم عقد شرکت که هرچند عقدی جایز است و برخی آن را لازم دانسته اند اما اشکالات کمتری نسبت به سایر عقود جایز دارد و مورد توجه ویژه برخی از فقهای معاصر نیز قرار گرفته است.
در نتیجه 153 ساعت مطالعه و بررسی انجام شده توسط شورای فقهی بیمه، علاوه بر مراجعه به متون فقهی شیعه به متون فقهی اهل سنت نیز مراجعه شده و به این امر که صنعت تکافل بتواند ورای مرزهای ایران پذیرای سایر ملت ها خصوصاً کشورهای مسلمان نیز باشد توجه ویژه شده است. بنابراین عقود اشاره شده با نگاه به گستره وسیع مخاطبان در فضای داخل و خارج از کشور پیشنهاد گردیده است.
در جلسه اخیر شورای فقهی صنعت بیمه نیز مدل اجرایی الگوی تکافل بر اساس دیدگاه امام خمینی (ره) در کتاب تحریر الوسیله توسط فضلای حوزه علمیه مشهد تبیین شد. در این نشست با ارائه پیشینه بحث در آثار حوزه تکافل، به تبیین نظریه امام خمینی (ره)، اقوال فقهی مشابه نظریه امام و ملاحظات و پیش فرض های موجود در این زمینه پرداخته شد. همچنین ضمن اشاره به اشکالات و چالش های نظریه و تکمیل دیدگاه امام خمینی در الگوی تکافل با ارائه نظریه تأمین مختلط، مباحثی در حوزه اجرایی و عملیاتی کردن نظریه و سایر مدل های موجود مطرح گردید.